ZATRUCIA LEKAMI
Leki są silnie działającymi substancjami chemicznymi i niekiedy świadome lub nieświadome przyjęcie zbyt dużej dawki może być niebezpieczne.
Przy podejrzeniu o zatrucie lekami dobrze jest ustalić, do jakiej grupy leków on należy. Często zatrucia powodowane są lekami należącymi do grup: leków nasercowych, przeciwbólowych i przeciwzapalnych oraz uspokajających, nasennych i psychotropowych.
W zależności od zażytego środka mogą wystąpić różne objawy od nieregularnego tętna przez zwolnienie lub przyspieszenie tętna i/lub oddechu, spocona lub sucha skóra oraz rozszerzone lub zwężone źrenice a także zaburzenia świadomości aż do śpiączki.
W przypadku zatrucia:
Nie wolno popadać w panikę i „tracić głowy”. Przede wszystkim trzeba zachować spokój.
Należy sprawdzić czy poszkodowany żyje. Aby sprawdzić oddech, trzeba przyłożyć ucho do jego ust, jednoczenie patrząc na ruchy klatki piersiowej. Kontrola tętna polega na przyciśnięciu dwóch palców dłoni do tętnicy szyjnej. Jeśli oddech i tętno są niewyczuwalne, należy odchylić głowę zatrutego jak najbardziej do tyłu, by udrożnić drogi oddechowe. Jeśli to nie pomoże, osoba przeszkolona w udzielaniu pierwszej pomocy powinna przystąpić do wykonywania resuscytacji krążeniowo- oddechowej.
Należy ocenić czy zatruty jest przytomny. Osoba nieprzytomna nie będzie reagowała na głos, ani na bodźce bólowe. By sprawdzić reakcje bólowe, można nacisnąć (uszczypnąć) mięsień na ramieniu, nad obojczykiem. Jeżeli zatruty jest nieprzytomny, trzeba ułożyć go na boku z ręką „dolną” ułożoną wzdłuż ciała tyłu, z ręką „górną” zgiętą i nogą umieszczoną pod policzkiem. Noga „dolna” powinna być zgięta, noga „górna” wyprostowana. Głowa obrócona na bok. Pozycja ta, zwana „boczną ustaloną”, jest pozycją bezpieczną dla nieprzytomnego. Nie należy podawać nieprzytomnego nic doustnie, nie wolno wywoływać wymiotów.
Jeżeli ofiara zatrucia ma drgawki, trzeba zabezpieczyć ją przed urazem głowy i przed przygryzieniem języka. Należy ocenić właściwie przedmiot wkładany między zęby dla utrzymania otwartych ust. Nie wolno wkładać przedmiotów, które mogłyby doprowadzić do połamania zębów, pokaleczenia jamy ustnej lub utrudnienia przepływu powietrza.
Trzeba wezwać pogotowie ratunkowe, telefonując pod numer 999 z telefonów stacjonarnych lub uniwersalny numer 112 z telefonów komórkowych.
Dyspozytorowi należy:
- podać swoje imię i nazwisko, określić, co się stało
- określić dokładnie gdzie znajduje się poszkodowany
- w przypadku zatrucia zbiorowego - podać ile osób ucierpiało oraz jaki jest ich stan ogólny
W miarę możliwości należy także podać:
- jaki lek jest przyczyna zatrucia, w jakiej ilości oraz jak dawno został spożyty
- czy zatruty choruje na jakąś chorobę przewlekłą, np. cukrzycę, padaczkę, schizofrenię i czy przyjmuje regularnie jakieś leki
- ile ma lat i, orientacyjnie, ile waży
6. Należy zabezpieczyć opakowania po spożytych lekach. Ułatwi to w znacznym stopniu akcje ratunkową.
7. Jeżeli czekanie się przedłuża, można zatelefonować ponownie do pogotowia prosząc o rozmowę ze starszym lekarzem dyżurnym stacji w celu ewentualnego przyspieszenia przyjazdu oraz ustalenia postępowania z zatrutym w czasie oczekiwania na przyjazd karetki. W miarę możliwości watro wysłać na spotkanie karetki kogoś, kto potrafi doprowadzić ją na miejsce zdarzenia. Należy o tym poinformować dyspozytora.
8. Jeżeli zatruty jest w pełni przytomny, można spróbować wywołać wymioty, o ile zatrucie nastąpiło nie dużej niż 20 min wcześniej. Po upływie tego czasu należy podać jedynie czystą wodę, do picia. Dotyczy to tylko chorych przytomnych i zatrutych lekami doustnymi. Nie można dopuścić, aby zatruty zasnął - cały czas należy utrzymywać z nim kontakt.