ZAGADNIENIA: REGIONALIZM I LOKALIZM W UE
(egzamin: 2010)
Symbole UE [flaga, hymn, paszport, obywatelstwo, Dzień Europy].
Flaga - 12 gwiazd na lazurowym (chabrowym) tle. Liczba nie symbolizowała państw, gdyż kiedy ją zatwierdzano było ich 14. Komitet Ministrów Rady Europy przyjął ją za swoją - oznacza solidarność i harmonię między narodami Europy. Liczba 12 to doskonałość i całość (12godzin, miesięcy, znaków zodiaku) na kole całości. W 1983r. Parlament przyjął ją jako flagę Wspólnot Europejskich.
Projekt: Salvador de Maderiaga y Rojo[hiszp. dyplomata] i Arsene Heitz[fr plastyk]. Heitz mówił, że nie wzorował się na figurze Matki Boskiej - wizja apokaliptyczna: „niewiasta a na jej głowie wieniec z gwiazd dwunastu”. Na łożu śmierci wyznał, że rzeczywiście wzorem była ta figura. Mimo, że UE podkreśla swoją świeckość to pozostała flaga, gdyż UE ma jednak chrześcijańskie korzenie.
Hymn - od 1972 Rada Europy ustanowiła nim fragmentu 9 symfonii Ludvika van Bethowena w aranżacji Herberta von Karaja. Hymn UE od 1986r. przyjęty został przez Radę Europy. Nieoficjalnie przyjęto słowa „Oda do radości” Fryderyka Schillera Był jednak problem z językiem- zaproponowano, by przetłumaczyć tekst na język łaciński i by taka forma była Hymnem UE. „Oda…” została zaakceptowana przez Radę Europy jako tekst symboliczny (utwór pogański na cześć kultu idei radości na Olimpie; wyrażający idee jednoczenia [Jedność w organizacji - dewiza Benedykta XVI- gest splecionych dłoni].
Paszport - kolor burgundzkiego wina, na okładce pisze UE i nazwa państwa, którego obywatelem jest posiadacz. Na posiedzeniu w Rzymie [1. 12.1985] Rada Europejska postanowiła wprowadzić paszport europejski taki sam dla obywateli wszystkich państw członkowskich i zastępujący dotychczas używane paszporty wydawane w poszczególnych kraje. Od czasu jednak, gdy został podpisany układ w Schangen- granice są otwarte.
Obywatelstwo - obywatelem UE jest każdy obywatel państwa członkowskiego UE. Obywatelstwo uzupełnia obywatelstwo krajowe [nie zastępuje go]. Zostało ustanowione Traktatem z Maastricht. Prawa obywatela UE:
- czynne lub bierne prawo wyborcze do Parlamentu Europejskiego i w krajowych wyborach lokalnych niższego szczebla (gminnych);
- opieki dyplomatycznej;
- petycji do Parlamentu Europejskiego i do Rzecznika Praw Obywatelskich;
Dzień Europy - 05.05 [ustanowienie Rady Europy w 5.05. 1949r]- Od 1964 Rada E. świętuje go jako Dzień Europy [obchodzą go państwa zrzeszone w Radzie E.].
09.05- [09.05. odnosi się do powstania EWWiS i deklaracji Schumana z.1950r. [obchodzą go państwa zrzeszone w UE]
Wartości ideowe Ody do radości Schillera
W „Odzie do radości” prawdziwymi wartościami wobec Shillera są:
Boskość
Szczęście
Nieśmiertelność
Przyjaźń
Braterstwo
Praca
Zwycięstwo
Wolność
Miłość
Doskonałość powszechność
JEDNOŚĆ
Idea jednoczenia ma w sobie odwołanie religijne (B.XVI), a także zawiera się tu jedno z haseł rewolucji francuskiej: „In varietate concordia”- „Jedność w różnorodności.
Podmiot liryczny mówi w I os. l. m.[czasowniki: "wchodzimy", "wstępujemy" - identyfikuje się ze zbiorowością] i w I os. l. p.["ja nowinę niosę wam"- podkreśla swoją indywidualność, wyjątkową misję: niesienie nowiny].
Adresatem jest Radość, którą wychwala jako kreacje, źródło wiecznej wiosny i szczęśliwości. Poeta zastosował formę wołacza l. poj., zaimki(ten, ta), rzeczowniki(przyjaciel, miłość, dusza, czas), czasowniki(rozpłomienić, wcho-dzić, znalazł). Wiersz skierowany jest do wszystkich, którzy są przyjaciółmi ludzi i potrafią kochać. "Patrz, patrz", "biegnij, bracie, tak i ty", "bracie,[...]całą ludzkość weź w ramiona i ucałuj jeszcze raz" - odbiorcą słów jest jedno-stka określana jako brat[może nią być każdy człowiek]. "Wstańcie, ludzie, wstańcie wszędzie" - tu adresatem jest ogół ludzi[każdy może się czuć cząstką wspólnoty, ale odbiorcą wypowiedzi mogą być też ludzie z niej wyłączeni; wyobcowani, gdyż nie umie kochać innych: "kto miłości nie zna, niech nie wchodzi tu na próg"]. Schiller apeluje, aby ludzie działali w wielkiej wspólnocie. Wg podmiotu mówiącego każdy winien kierować się zasadami miłości i braterstwa, cenić wolność i bohaterstwo. Zachęca do naśladowania słońca, do pędu ku radosnej przyszłości.
Postanowienia Wspólnoty Europejskiej [EWWiS, EWG, EUROATOM].
EWWiS |
EWG |
EURATOM |
|
|
|
Zasady ustrojowe UE w świetle postanowień Traktatu Lizbońskiego zmieniającego Traktat o UE i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską
TRAKTAT LIZBOŃSKI [1.12.2009]:
podpisano go w msc. symbolicznym [klasztor] w Lizbonie 13.12.2007r. [wszedł w życie 1.12.2009r.]
odwołuje się do 2 dokumentów o takiej samej mocy prawnej:
traktat o funkcjonowaniu UE
traktat o UE
głosi:
Liczba komisarzy zwiększyła się do 18 (z 12)
Parlament Europejski miał 785 członków- zmniejsza się do 750
Wprowadza 2 nowe stanowiska: przewodniczący Rady Europejskiej i Minister spraw zagranicznych UE
efekty traktatu:
demokratyzacja UE
bardziej przejrzysta struktura UE
zmiany budżetowe
parlamenty krajowe informowane o projektach UE- zgodnzie z zasadą pomocniczości
jeśli 1000 000 osób podpisze jakiś Projekt parlament musi go wziąć pod uwagę
polityka społeczno - socjalna
Europa nowych praw i wartości[swobodny przepływ towaru, osób, kapitału, usług(bez konieczności rejestracji)
wspólna polityka handlowa
określa, jak odejść z UE
usprawnienie rządów UE [likwidacja półrocznej prezydencji UE na 2,5 lat]
poprawa jakości życia Europejczyków
poprawa ogólnego bezpieczeństwa w UE
Wprowadza kartę praw podstawowych, a w nim: nowa polityka regionalna [spójność społeczna i regionalna - likwidacja ubóstwa]; walka ze zmianami klimatu, by osiągnąć zrównoważony rozwój przemysłu i środowiska; walka o zdrowie publiczne [tytoń, alkohol] przez wspólne działanie krajów UE [np. świńska, ptasia grypa]; tworzenie europejskiej przestrzeni badawczej i szkolnictwa wyższego
do czego jest potrzebny traktat Lizboński?
nadaje UE osobowość prawną
więcej demokracji w UE [współpraca z Parlamentami, wzmocniona rola Parlamentu Europejskiego]
skuteczniejszy proces decyzyjności
podjęcie decyzji, że nie będzie wspólnego wojska, wobec zostaną stworzone dobrowolne siły zbroje (kontyngenty wojskowe)
sprzeciwy wobec traktatu:
antyglobaliści [nie daje rozwiązań ostatecznych w kwestiach socjalnych i demokratycznych procedur]
konserwatyści i katolicy [UE faworyzuje kraje duże i małe(zapomina o średnich)/ ograniczenie suwerenności państw narodowych (UE jest nadrzędna)]
wg włoskiego polityka J.Amato [dokument jest dla ludzi niezrozumiały]
katolicy [brak odwołania do Boga i chrześcijaństwa w praambule]
Źródła prawa UE [pierwotne i pochodne].
Prawo UE dzieli się na pierwotne i wtórne.
PIERWOTNE |
WTÓRNE |
Są to traktaty o utworzeniu:
|
|
Parlament Europejski - wybory, struktura, kompetencje
instytucja UE mająca [wg Montesjusza] władzę prawodawczą
odpowiednik jednoizbowego parlamentu reprezentująca obywateli państw należących do UE
oficjalna siedziba jest Strasburg [też Bruksela (miejsce większości obrad, mieszczą się tam biura poselskie, komisje parlamentarne, władze klubów), Luksemburg (Sekretariat, biblioteka i część zaplecza technicznego)]
członkowie są wybierani na 5-letnią kadencję [prawo UE stanowi, iż posłów do PE wybiera się w państwach członkowskich w tajnym, powszechnym i bezpośrednim głosowaniu na zasadzie proporcjonalności i takie kształ-towanie okręgów wyborczych, które nie naruszy zasady reprezentacji proporcjonalnej - dopuszcza się wprowa-dzenie klauzuli zaporowej(próg wyborczy), nie wyższej niż 5% (w WB brak progu, w Szwecji 4%, w PL - 5%)].
Skład i struktura PE:
Przewodniczący - wybierany na odnawialny okres 2,5l. [na połowę kadencji], reprezentuje Parlament na zewnątrz i w stosunkach z innymi instytucjami wspólnotowymi
Posłowie P. Europejskiego tworzą grupy w zależności od poglądów politycznych i bez względu na narodowość
Posłowie do P. Europejskiego sprawują mandat niezależnie, posiadają coraz większe uprawnienia, przez swoją działalność mają wpływ na wszystkie dziedziny życia codziennego obywateli: środowisko, transport, ochronę konsumentów, ale także na edukację, kulturę, zdrowie itp.
Kompetencje PE:
LEGISLACYJNE |
KONTROLNE |
ZATWIERDZAJĄCE |
5 zasadniczych procedur legislacy.:
1. konsultacji |
P. Europejski kontroluje poprzez:
|
Zgodnie z traktatem z Nicei to P. Europejski aprobuje lub odrzuca kandydata Rady na szefa Komisji E. Kiedy ukonstytuuje się kolegium komisarzy, każdy z nich musi uzyskać aprobatę P.Europejskiego. |
Rada Europejska - skład i kompetencje.
daje wytyczne określające sposoby prowadzenia polityki [WŁADZA WYKONAWCZA]
obraduje zawsze pod tzw. Prezydencją(pełni ja prezydent lub premier kraju), która określa miejsce spotkania prezydentów [przyjęto w UE, że na sali rozpraw może przebywać tylko 2 przedstawicieli państwa / PL obejmie prezydencję w 2011r.]
działa w 4 formułach:
- konsultacyjna- charakter konsultacyjny przywódców
- strategiczna- impuls przez przyjęcie nowych członków
- polityczna- wspólna polityka bezpieczeństwa
- ustrojowa- gwarancja zbliżonej polityki strategicznej różnych państw
nie głosuje, podejmuje decyzje na zasadzie konsensusu
obraduje w soboty i niedziele, w drugim dniu następuje konkluzja
zgodnie z traktatem z Maastricht planuje kierunki rozwoju Unii i koordynuje współpracę w jej ramach
stanowi forum wymiany poglądów na najwyższym szczeblu politycznym; podejmuje kluczowe problemy dla Unii i jej otoczenia
podczas spotkań Rady są m.in. opracowywane i podpisywane ostateczne teksty unijnych traktatów
szczegółowe kompetencje Rady związane z II filarem UE: wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa
najważniejszy organ w zakresie tej polityki
w jej skład wchodzą prezydenci i premierzy państw
wprowadzona w 1986 r. przez Jednodniowy Akt Europejski
Rada U. Europejskiej - skład i funkcje.
to nie Rada Ministrów [ w skład wchodzą: ministrowie spraw zagranicznych - rada ogólna / ministrów działów w rządach wówczas - rada branżowa (jeśli nie da się uchwalić na zasadzie konsensusu)]
Funkcje RUE:
prawodawcza [przygotowuje akty prawne, wypracowuje w poszczególnych obszarach decyzje]
kreacyjna [mianuje członków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Sądu I instancji, wysuwa do zatwierdzenia członków komisarzy regionów]
kontrolna [ustala zasady polityki gospodarczej, może skierować do ETS wniosek o stwierdzenie przez inne instytucje akt nieważności]
koordynacyjna [koordynuje politykę państw, by nie dochodziło do konkurencji ]
międzynarodowa [reprezentuje Unię na zewnątrz]
ma swoich przedstawicieli, jej obszar działania obejmuje wszystkie dziedziny. organ przedstawicielski:
- najważniejszy organ decyzyjny i prawodawczy UE
- ma funkcje zbliżone do parlamentu [władza "wykonawcza" w tym zakresie przypada komisji europejskiej]
• rada generalna zbiera się co miesiąc, pozostałe rady - 2-4 razy w roku
• spotkania odbywają się w Brukseli lub w Luksemburgu (w kwietniu, czerwcu i październiku)
• przewodniczą jej kolejno wszystkie państwa członkowskie [każde przez pół roku]
• na czele stoi minister spraw zagranicznych kraju sprawującego przewodnictwo
• tworzą ją ministrowie poszczególnych resortów każdego z państw członkowskich
• może występować jako rada ogólna (ministrowie spraw zagranicznych) lub jako rada specjalistyczna tzw. branżowa (ministrowie rolnictwa, przemysłu, spraw wewnętrznych, itp.).
• zajmuje się sprawami najistotniejszymi, koordynuje pracę innych ministrów i urządza spotkania R. europejskiej
• za głównych przedstawicieli uważani są ministrowie spraw zagranicznych
Komisja Europejska - skład, funkcje i kompetencje
27 komisarzy - przewodniczący Jose Barozo, 5vice przewodniczących
zbiera się co tydzień, w środę,
wybierają albo na zasadzie konsensusu albo w głosowaniu
funkcje KE:
strażnik traktatów
prawodawcza [przygotowuje ustawę budżetową [w UE jest zadaniowy na 7lat/PL 2007 - 2013],akty prawne
wykonawcza - wykonuje budżet i go kontroluje
inicjacyjna - inicjuje uchwalenie aktów prawnych, ich priorytety
reprezentacyjna- reprezentuje UE na zewnątrz
kompetencje:
- proponuje akty ustawodawcze
- czuwa nad przestrzeganiem prawa UE (może wszcząć działania prawne przeciw państwom członkowskim lub firmom; nakłada grzywny na osoby prawne lub fizyczne)
- wciela w życie politykę Unii (realizuje postanowienia Rady Ministrów)
- zarządza budżetem Unii i funduszami strukturalnymi
- wykonuje postanowienia traktatowe,
- podejmuje decyzje administracyjne,
- reprezentuje Unię Europejską w sprawach zewnętrznych,
- proponuje wspólną politykę w różnych szczegółowych sprawach,
- wydaje samodzielne akty prawne (dyrektywy, decyzje),
- może wszczynać działania prawne przeciwko podmiotom Unii (państwom, firmom, osobom fizycznym),
Komitet Regionów - skład i funkcje.
jedna z najmłodszych instytucji UE
utworzony na mocy traktatu z Maastricht [1992]
rozpoczął swą działalność w marcu 1994r.
jego cel działania to reprezentacja władz regionalnych i lokalnych z krajów członkows. w procesie decyzyjnym UE i przekazywanie podejmowanych decyzjach na najwyższych szczeblach UE społecznościom regionów i lokalnym
w traktatach z Maastricht i Amsterdamu zostały określone dziedziny odpowiedzialności Komitetu Regionów:
spójność społeczno-ekonomiczna
sieci transeuropejskie
ochrona zdrowia
edukacja i kultura
polityka zatrudnienia i społeczna
ochrona środowiska
szkolnictwo zawodowe
transport
funkcje:
doradcza
obejmuje zakres terytorialnych paktów zatrudnienia [przy współdziałaniu z Komisją Europejską]
przedstawicielska wobec reprezentowanych przez siebie instytucji i organizacji
skład:
- 222 przedstawicieli regionalnych i lokalnych z organizacji samorządowych państw członkowskich UE:
24 z Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch
21 z Hiszpanii
12 z Austrii, Belgii, Grecji, Holandii, Portugalii i Szwecji
9 z Danii, Finlandii i Irlandii
6 z Luksemburga
Karta Praw Podstawowych UE [prawa obywatelskie oraz prawa odnoszące się do: godności, wolności, równości, solidarności, wymiaru sprawiedliwości].
zbiór fundamentalnych praw człowieka uchwalony i podpisany 7.12.2000 r. podczas szczytu Rady Europejskiej w Nicei [w imieniu 3 organów UE: Parlamentu, Rady oraz Komisji]; powtórnie, z pewnymi poprawkami, podpisany przez przewodniczących tych organów podczas szczytu w Lizbonie 12.12.2007 r.
moc wiążącą dokumentu nadano mu przez Traktat lizboński- to protokół dodatkowy do Traktatu Lizbońskiego
Karta Praw Podstawowych składa się z preambuły oraz 54 artykułów rozdzielonych między 7 rozdziałów:
godność człowieka |
prawo do: życia [zakaz kary śmierci]; integralności cielesnej [zakaz praktyk eugenicznych, zakaz klonowania i handlu narządami; zakaz tortur ; zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej]; zakaz poniżającego traktowania; |
wolności |
prawo do: wolności i bezpieczeństwa osobistego; poszanowania prywatności i życia w rodzinnie; zawarcia małżeństwa i założenia rodziny; wolność: myśli, sumienia i religii (zajęcia etyki w szkole minimum 6 uczniów), ochrona danych osobowych;
|
równość |
równość wobec prawa; zakaz dyskryminacji; poszanowanie różnorodności kulturowej, religijnej i językowej; prawa dziecka; prawa osób starszych; integracja osób niepełnosprawnych |
solidarność |
prawo pracowników do: układów zbiorowych i wspólnych działań; pomocy społecznej i mieszkaniowej; ochrony przed nieuzasadnionym zwolnieniem; dobrych warunków pracy; prawo do: zasiłku macierzyńskiego i opiekuńczego; pomocy socjalnej; dostępu do służby zdrowia; zakaz: pracy dzieci i ochrona pracującej młodzieży; zwolnień z powodu macierzyństwa, ochrona środowiska; konsumenta |
prawa obywa-telskie |
prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego; głosowania i kandydowania w wyborach samorządowych; dobrej administracji; dostępu do dokumentów unijnych; składania skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich; składania petycji do Parlamentu; przemieszczania się i osiedlania; ochrony dyplomatycznej i konsularnej. |
wymiar sprawie-dliwości |
prawo do rzetelnego procesu sądowego; domniemanie niewinności i prawo do obrony; zasada legalizmu i proporcjonalności w procesie karnym;(nikt nie może być ścigany lub skazywany z powodu faktów, co do których został już uniewinniony lub skazany; nie może być sądzony 2 razy o to samo); prawo do rzetelnego procesu sądowego; prawo do adwokata z urzędu; |
Strategia lizbońska - cele i założenia.
Została przyjęta w 2000 r.
główny cel to stworzenie na obszarze UE najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki na świecie, opartej na wiedzy zdolnej do tworzenia nowych miejsc pracy oraz zapewniającej spójność społeczną- podniesienie jakości kształcenia uniwersyteckiego(wyższego)
wskazuje na liberalizację gałęzi gospodarki komunikacyjnej, energetycznej, finansowej, przedsiębiorczość (ułatwienie w prowadzeniu małych i średnich przedsiębiorstw), spójność społeczna ( kształtowanie aktywnego społeczeństwa, gotowego do poruszania się na rynku)
Deklaracja Bolońska i jej realizacja
27 państw podpisało w 18-19 .7. 1999
Dokument popiera 46 państw (nie wszystkie są z UE!)
Dotyczy szkolnictwa wyższego, usuwania przeszkód w kształceniu
podstawa procesu na rzecz tworzenia harmonijnego systemu szkolnictwa wyższego w Europie, podniesienia prestiżu uczelni europejskich w porównaniu z uczelniami amerykańskimi, przyjęcie systemu porównywalnych stopni i tytułów akademickich; chce wprowadzenia systemu szkolnictwa wyższego opartego na 3 cyklach kształcenia:
studia I stopnia trwają co najmniej 3l.(6 sem.); w PL kończą się uzyskaniem tytułu zawodowego licencjata lub inżyniera, (jest u nas sztywny podział na semestry co nie jest zgodne z pkt-ami ECTS)
studia II stopnia trwają 2l. (4 sem.); w PL kończą się uzyskaniem tytułu zawodowego magistra, magistra inżyniera albo tytułu równorzędnego
studia III stopnia trwają 4 .; kończą się uzyskaniem stopnia naukowego doktora.
nie jest to system przyjęty dla wszystkich kierunków [istnieje niewielka grupa kierunków, których kształcenie odbywa się w ramach jednolitych studiów magisterskich ( medycyna, sztuka, prawo)]
STANOWISKO |
TYTUŁ |
prof zwyczajny |
prof. |
prof. nadzwyczajny |
dr hab. |
prof wizytujący |
dr |
w PL przeważa akademickość w sztywnym podziale na tytuły naukowe (tabelka)
[OCD wskazało na wieloetatowość kadry i słabą władzę rektorów]
deklaracja zapewnia:
możliwość porównania dyplomów
pkt. rozliczanie osiągnięć ECTS
propagowane kształcenie ustawiczne- ciągłe doskonalenie rynku pracy
studia interdyscyplinarne(ich rozwój):
rozluźnienie formuły kształcenia- samoświadomość procesu kształcenia
indywidualizacja na II stop. Studiów przez wybór specjalizacji
społeczny wymiar:
dostępność do studiów wyższych
masowość i elitarność kształcenia
równość szans[stypendia socjalne]
dostępność do kształcenia po ukończeniu studiów 2 stop. [odpłatne], gdzie absolwent może uzyskać tytuł ”młodego naukowca”, by móc uzyskać stypendium wymiaru programu doktora
UE dąży, by proces boloński w 2013 obją 400 tys. osób:
15 tys. LEONARDO
50 tys. PROGRAM KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO- ciągłe doskonalenie rynku pracy
227 tys. pomostów [np. wyjazdy]
Program SOCRATES i jego komponenty.
Powstał w 1995; z palnem na realizację 1995-1999 (przedłużony do 2006);
Program edukacji przedszkolnej do dorosłej
cele programu:
powiększenie doświadczenia o doświadczenia z innych krajów
jedność Europy (by student PL wiedział, że za ściąganie na egzaminie w Anglii może zostać wydalony z uczelni)
powiększenie osobistych doświadczeń nauczanych o wiedzę na temat innych krajów Europy
rozwijanie poczucia jedności z Europą
wspomaganie procesów przystosowania się do nowych warunków społecznych i ekonomicznych w perspektywie zjednoczonej Europy
szanowanie odmienności kulturowej, wyznaniowej, społecznej, narodowościowej, itd.
PODTYPY:
program Erasmus- nasz szczebel kształcenia
program Comenius - edukacja szkolna z przedszkolną
program Lingua - języki obce (propagowanie ich nauczania)
program Grundtvig - edukacja dorosłych
program Arion - wymiana doświadczeń w gronie administracji szkolnej Eurydyce zakresie zarządzania szkołą
sieć Eurydyce- systeminformacji o edukacji w różnych krajach
program Naric - uznawalność dyplomów, wymiana informacji Minera ich porównywalności Minera innych krajach;
program Minerwa - propagował technologię informacyjną
Charakterystyka programu ERASMUS.
uruchomiony przez Komisję Europejską 15.6.1987 r.
obejmujący szkolnictwo wyższe, mobilność studentów, odbywanie studiów na innej uczelni, wymiana doświadczeń, pracowników;
ma na celu finansowanie wyjazdów studentów na studia w innym kraju europejskim przez okres do 1 roku oraz wspieranie europejskiej współpracy uczelni wyższych ze wszystkich krajów członkowskich UE, EFTA oraz stowarzyszonych przez wspólne opracowanie programów nauczania a także wymiany kadry akademickiej
ważnym elementem programu była akceptacja Europejskiego Systemu Transferu Punktów przez wszystkie uczelnie uczestniczące w tym programie [system ten umożliwia wzajemną akceptację zaliczeń i egzaminów przez uczestniczące w programie uczelnie; J realizacja trwała w latach 1987-1994, kiedy to został zastąpiony przez program Socrates I (1995-1999), a następnie przez Socrates II (2000-2007)]
Program Erasmus obejmował:
- współpracę europejskich szkół wyższych w zakresie programów nauczania
- dopasowanie i koordynowanie toku studiów
- gwarancje stypendiów dla studentów, którzy po p1 roku studiów kształcą się w innym kraju należącym do UE przez okres od 3 do 12 miesięcy
- wysyłanie studentów na praktyki do współpracujących instytucji, firm, organizacji w krajach europejskich na okres od 3 mies. do 1r. akademickiego [uczelnia może wysyłać swoich studentów na praktyki za pośrednictwem polskiej instytucji specjalizującej się w organizowaniu praktyk za granicą]
- wysyłanie nauczycieli akademickich do partnerskich uczelni
i przyjmowanie wykładowców z tych uczelni w celu prowadzenia przez nich zajęć dydaktycznych
oraz do innych współpracujących instytucji, organizacji, przedsiębiorstw w celach szkoleniowych,
- transgraniczne partnerstwo szkół wyższych,
- inicjowanie kontaktów naukowo-badawczych
- rozwój programów międzyuniwersyteckich
- wspieranie przygotowanie pedagogicznego i językowego
Charakterystyka programu UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE.
LLP [uczenie się przez całe życie]
program edukacyjny uruchomiony przez Komisję Europejską [2007r] jako kontynuacja programu Socrates II
przewidziany został do realizacji w latach 2007 - 2013
cele programu:
to jeszcze większe wzmocnienie współpracy pomiędzy krajami UE
wspieranie wymiany uczniów i nauczycieli z krajów członkowskich
wzmocnienie pozycji Uniwersytetów poza Europą, zwiększenie konkurencjalności
zwiększenie liczby osób edukujących się na szczeblu średnim i wyższym, by zabezpieczyć się przed bezrobociem
- powiększenie osobistych doświadczeń nauczanych o wiedzę na temat innych krajów Europy
- rozwijanie poczucia jedności z Europą, ułatwianie wymiany międzynarodowej
- wspomaganie procesów przystosowania się do nowych warunków społecznych i ekonomicznych w perspektywie zjednoczonej Europy
- szanowanie odmienności kulturowej, wyznaniowej, społecznej, narodowościowej, itd.
- promocja kreatywności, konkurencyjności, szans na zatrudnienie oraz rozwoju przedsiębiorczości
- przyczynienie się do zwiększonego uczestnictwa w programie przez dzieci, młodzież, nauczycieli i kadrę edukacyjną , osoby ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, grupy upośledzone ze względów socjal.- ekonomi.
- promowanie nauki języków obcych i różnorodności językowej na wszystkich poziomach nauczania
- wspieranie rozwoju innowacyjności korzystania z nowoczesnych technologii komunikacyjnych
- zrozumienie, szacunek dla praw człowieka, demokracji[ zachęta do tolerancji, szacunku do innych ludzi, kultur]
skład pakietu LLP(komponenty):
program Comenius- uczenie się od przedszkola do dorosłości
program Erasmus- uniwersytecki szczebel
program Grundtvig- edukacja dorosłych
program Leonardo da Vinci- instytucje kształcenia nauczycieli i kształcenia zawodowego
program Jean Monet- do uczelni wyższych, refleksje na temat kształcenia kadry nauczającej
w programie i pakietach LLP uczestniczy 27 krajów UE oraz kraj kandydujący do członkostwa w UE Turcja
Polityka regionalna UE [cele, zasady, fundusze strukturalne w perspektywie finansowej 2007-2013, obszary wsparcia]
to świadome oddziaływanie na rozwój społeczny i gospodarczy regionu służący jego rozwojowi [każda grupa społeczna winna pracować dla dobra społecznego organizmu [gdy tak będzie społeczeństwo będzie spójne i silne; nie istnieją społeczeństwa w 100% spójne - to pewien ideał, do którego się dąży]
cele: (zmiejszenie dysproporcji w poziomie rozwoju)
2000-2006 |
2007-2013 |
1 - wsparcie regionów zapóźnionych w rozwoju 2 - odbudowa terenów silnie uzależnionych od upadających gałęzi gospodarki 3 - modernizacja rynku pracy
|
1 - konwergencja - przyśpieszenie rozwoju najsłabiej rozwiniętych państw i regionów, tak aby dostosowały się do państw zachodnich 2 - zwiększenie konkurencyjności regionalnej i zatrudnienia [wyższy rozwój przez liberalizacje handlu, przedsiębiorstw, ochrony środowiska, turystyki, współpracy transgranicznej] 3 - europejska współpraca terytorialna. |
zasady polityki regionalnej:
dotyczą procesu planowania, zarządzania, wdrażania i kontroli środków strukturalnych; dzielą się one na:
1. zasady generalne:
- subsydiarność
- partnerstwo
2. zasady organizacji polityki regionalnej:
- programowanie
- kompatybilność
3. zasady finansowania polityki regionalnej :
- koncentracja
- uzupełnienie
4. zasady oceny realizacji programów :
- monitoring
- kontrola finansowa
- ocena.
2 typy funduszy:
spójności |
Strukturalne 2007 - 2013 |
|
- środowisko produkcyjne i konkurencyjne przedsiębiorstwa ( działania marketingowe - bezpośrednio do firm lub przez agencje i stowarzyszenia) - badania naukowe i rozwój ekonomiczny (projekty innowacyjne gospodarki) - inwestycje infrastrukturalne ( np. drogi) - rozwój turystyki i instytucji kulturalnych (innowacja turystycznego rynku pracy, ochrona dziedzictwa kulturowego) - rozwój społeczeństwa informacyjnego (np. praca przez Internet) - ochrona środowiska (np. oczyszczalnie ścieków) - współpraca przygraniczna, transgraniczna (integrować tereny, rozwój) |
Efekty członkostwa Polski w UE - ocena własna.
swobodny przepływ:
kapitału [w innym kraju można wykupić ziemię]
towarów
osób [bez ograniczeń dopiero w 2011, ubezpieczenie UE obowiązujące w PL obowiązuje w innych krajach UE]
usług [skok i bank współdzielczy ma tylko PL]
rolnictwo
dopłaty bezpośrednie od UE dla rolników [100% dopiero w 2013]
kwotowanie produkcji przez UE, by nie było nadwyżek towarów [w PL trzeba było zmniejszyć o 30 mln mleko (krowy można hodować, jak się ma odpowiednią oborę, a ubój musi być mechaniczny)]
dostosowanie dróg do tirów
w 2010 z PL kolei będą mogły korzystać inne spółki handlowe
ochrona środowiska [mamy 10 okresów przejściowych do 10 tys. oczyszczalni ścieków]
+ |
- |
|
|
Tożsamość regionalna [definicja, rodzaje tożsamości, współczesne typy tożsamości, wymiary tożsamości regionalnej i lokalnej].
tożsamość społeczna :
jest indywidualna
to okazywanie sobie samemu i innym jednostkom kim jestem
identyfikacja z wartościami, historią, kulturą
nabywana przez wiedzę i praktykę poznawczą
jest ugruntowaną, utrwaloną i względnie stabilną formą świadomości
zmienia się w zależności od msc-a zamieszkania
rodzaje tożsamości:
Indywidualna |
Społeczna |
|
|
współczesne typy tożsamości:
globalnie przeźroczysta[nie przynależność do żadnego kręgu kulturowego]
globalnie kontekstowa [wtapianie się w konteksty każdej kultury i wybieranie z niej to, co dla nas najlepsze]
upozorowana[jednostka egzystencjuje przez przekaz medialny np. Paris Hilton(jest sławna, bo jest)]
supermarket [dowolne kształtowanie tożsamości poprzez używanie atrybutów, symboli np.-eko]
amerykańska [utożsamianie się z kulturą amerykańską np. film, muzyka]
TOŻSAMOŚĆ REGIONALNA
grupa społeczna zamieszkująca ten sam region
równoznaczna z tożsamością etniczną
we współczesnym świecie to własne, jednostkowe doświadczenie
UE to kontynent regionów propagujący regionalizm i lokalizm
8 perspektyw:
Psychologiczna - człowiek wybiera region w sposób psychologiczny (akceptuje).
Socjologiczna - bazuje na podziale my wy oni swoi i obcy.
Ekonomiczna - wspólnota gospodarowania, konkurencja między regionami; region nigdy nie będzie samowystarczalny
Politologiczna - preferencje przejawiające się w wyborach lokalnych i krajowych(Podkarpacie - samorządność - duże uczestnictwo w wyborach).
Historyczna - związek z dziejami regionu, utożsamianie się z historią umożliwia życie w perspektywie długiego trwania (coś było kształtowane przez przodków i kształtowane jest nadal (Podkarpacie - krótkie trwanie akceptujemy wieloetniczność - diecezja greko-katolicka przemysko-warszawska).
Antropologiczna i etnograficzna - tożsamość językowa, materialna ( np. strój).
Geologiczna - przypisanie do przestrzeni i miejsca (ojczyzna - kraj rodzinny ojca, matczyna - kraj rodzinny matki) dom rodzinny to centrum małego świata.
Urbanistyczna i architektoniczna - znajomość form budowlanych.
Definicja pojęć: ojczyzna ideologiczna - ojczyzna prywatna.
Podziału wg Ossowskiego:
ojczyzna prywatna (Heimat) to kraj i region, w którym człowiek się urodził i wychował (spędził swoje dzieciństwo)
ojczyzna ideologiczna (Vaterland) - ta, którą człowiek wybiera, to państwo, w którym człowiek żyje
Regionalne symbole Podkarpacia
herb odzwierciedla położenie geograf. Podkarpacia [lewa (zachód) biały gryf (symbol PL (wpływy krakowskie)); prawa (wschód)złoty lew na błękitnym tle (Ukraina (wpływy lwowskie)); po środku krzyż maltański (też w herbie Rzeszowa - znak harmonii panującej między tymi dwoma kulturami.
przemysł naftowy i lotniczy [helikoptery]
produkcja samochodów: LEOPARD (Mielec)
żyje się dobrze
najmłodsze województwo
gościnność (największa w Polsce), zaradność i pracowitość
silniki lotnicze (Rzeszów)
wyrzutnie rakiet (Stalowa Wola)
ASCECO POLAND (komputery - Rzeszów)
od nas uczono się jak tworzyć EUROPARK
w PRZ kształci się mgr pilotów
Rzeszów to najbezpieczniejsze miasto w Polsce
Co się Polakom kojarzy z Podkarpaciem:
Bieszczady |
Rzeszów |
Przemyśl |
San, Solina |
szkło krośnieńskie |
lotnictwo |
nafta i Łukaszewicz |
zamek w Łańcucie |
wytwórnia likierów (Łańcut) |
Skansen w Sanoku |
Leżajsk (Żydzi i katolicy) |
region przygraniczny |
Definicje regionalizmu [z punktu widzenia: politologii, nauki o literaturze, językoznawstwa, socjologii, kulturoznawstwa].
raz to idea oraz ruch społeczno-kulturalny (początkiem idei wg Mistrala jest przeciwstawienie tego co prowincjalne do tego co centralne)
pojęcie pochodzi od słowa okolica[twórca idei regionalizmu Fryderyk Mistral. punkt 23]
Sapkowski twórca idei świadomego regionalizmu:
Regionalizm wysnuwa hasło odrodzenia wartości PL przez wzmożenie poczucia przynależności terytorialnej, podjęcie zbiorowego wysiłku ugrupowań osiadłych na danym terytorium, wszechstronne poznanie ziemi i człowieka [regionalizm budzi zmysł organizacji, chce wykrzesać energie narodową i umocnić ją wola konsekwencji czynu]- może też być do pkt. 24
POLITOLOGIA
dążenie do oparcia rozwoju kraju na strefie samorządowej ze zminimalizowaną administracją rządową
szeroka autonomia (dążenie do niej)
osiąganie celów gospodarczo - kulturalnych na poziomie regionalnym[województwo] i lokalnym[powiat, gmina]
samodzielność samorządów lokalnych o kierunkach rozwoju
LITERATUROZNASTWO
różnego typu programy artystyczne, ideowe, których cechą jest związanie twórczości z jakimś regionem[jego językiem, kulturą], które przeciwstawia się kulturze ogólnonarodowej
odwoływanie się do językowych odrębności [wykładnik autonomii regionu]
JĘZYKOZNASTWO
to polszczyzna regionalna wiążąca kulturę materialna i duchową regionu z kulturą ogólnonarodową
SOCJOLOGIA
poszukiwanie przez zbiorowość terytorialną wewnątrz większego systemu państwowego własnej tożsamości
ta zbiorowość terytorialna tworzy zwykle ruch społeczny bazujący na lokalnej podporze, którego ideologią jest rozwijanie dziedzictwa społeczno-kulturalnego regionu w oparciu o tożsamość regionalną
chęć rozwoju gospodarki regionu, by funkcjonował w PL jak najlepiej
1994 rok Kongres regionalnych towarzystw kultury uchwalono kartę regionalizmu PL
SPOŁECZNO - KULTURALNY
zachowanie utworzonych w procesie historycz. odrębności kulturowych regionu, ich odnowa i propagowanie
ETYKA
2 perspektywy: przedmiotowa[terytorium], podmiotowa[działalność towarzystw regionalnych i ludzi w tych towarzystwach]
etyczny rozwój jednostki
pozwala urzeczywistnić działania jednostek dla dobra regionu - lokalnego
kultywowane też w szkole
miejsce wartości kultywowanych przez grupy
obejmuje czas pełny [przeszłość, teraźniejszość przyszłość]
odwołuje się do intelektu, emocji, działania
Polski regionalizm XIX-wieczny.
Regionalizm materializuje się przez:
w romantyźmie byli prekursorzy regionalizmu, którzy rozumieli go tj. F. Mistral, to znaczy:
kultywowanie regionalnej historii, tradycji, języka
prowincja[region] przeciwstawiona centrum(F.M. chciał by j.prowansalski i historia istniały mimo domincji Paryż.)]
cyganeria [nazwa od zwrotu ku folklorowi, wsi]warszawska [1840/1843] po upadku powstania listo. postawiła sobie cele:
zbieranie ludowych baśni, melodii; by je utrwalić [i stworzyć z tego, co ludowe to, co jest narodowe]
podróżowanie po wsiach
kultywowanie folkloru
inspirowanie pisarzy do tworzenia dzieł narodowych
rozpowszechnianie idei
program narodowy oficjalnie nie był możliwy [czas zaborów]
stymulował rozwój i chronił kulturę PL
trzeba było szukać programów defensywnych [ochrony i obrony kultury, języka, wartości narodowych]
w literaturze:
twórczość pisarzy związanych z regionem [wykorzystują lokalne schematy, miłość człowieka do ziemi]
dokumentowanie kultury[np. słownik gwar PL]
odwołanie się do topograficznych właściwości, osobliwości języka
obrona tego, co dla kultury narodowej było istotne
zaczęły powstawać towarzystwa naukowe [inteligencja dała początek ruchowi regionalistycznemu, bo dokumentowała, zachowywała dla przyszłości to, co dla hist. regionalnej jest istotne]:
1800 warszawskie towarzystwo przyjaciół nauk
1815 towarzystwo naukowe krakowskie
1818 t. przyjaciół nauk w Lublinie
Na Podkarpaciu:
1890 towarzystwo przyjaciół Przemyśla i regionu
1904 t.p. Sanoka i ziemi sanockiej
1914 stowarzyszenie miłośników Jarosławia
1935 towarzystwo regionalne ziemi rzeszowskiej [później: towarzystwo nauk i sztuk, aktualna nazwa: rzeszowskie towarzystwo naukowe (działa do dziś)]
Cechy polskiego regionalizmu w II Rzeczpospolitej
Przerwa- Tetmajer „na skalnym podhalu”
powstają stereotypy np. warszawiak to cwaniak, ludzie z Podkarpacia - gościnni
w XX w pojawił się termin regionalizm [wcześniej była krajowość]
aktywność społeczna inteligencji była ważnym czynnikiem ożywienia prowincji
powstawały liczne towarzystwa naukowe, kulturowe, literackie, oświatowe
organizacje samorządowe muzeów
państwo prowincjonalne
inteligencja budowała świadomość dotyczącą niepodległej polski
pozytywiści chronili kulturę kraju i rozwijali gospodarkę
pojęcie kluczowe dla 2RP to przyszłość!
2 połowa XX w. proces formowania się świadomego narodu PL
odwołała się do ruchu regionalnego, by łączyć poszczególne zabory
Żeromski [duchowy przywódca regionalizmy np. Uciekła mi przepióreczka, tematy regionalne są istotne, bo pozwalają zakorzenić się człowiekowi]
Orkan [uważał, że regionalizm to program odrodzeniowy, podwalina na której staje gmach przyszłości(arka przymierza pomiędzy dawnymi a przyszłymi laty)]
Regionalizm w Pl. Po II wojnie światowej- do 1989r.
ochrona dziedzictwa narodowego i kulturowego
podtrzymanie tylko fragmentu tradycji regionalnej [folklor]
ruch regionalistyczny nie mógł być autonomiczny, bo rządziła partia
były masowe przesiedlenia
budowanie PL na ziemiach odzyskanych doprowadziło do tego, że trzeba było szukać w przeszłości - regionalizmie tego, co świadczyłoby o polskości tych ziem [coś, co pozwoli zakorzenić się polakom, którym przeniesiono ojczyznę]
instrumentalne traktowanie regionalizmu [chęć zakorzenienia i budowania przyszłości]
ruch regionalny zaczął zamierać
Renesans regionalizmu po 1989r.
|
Administracyjna |
rząd |
województw |
Powiat |
gmina |
1944- 54 |
Wyłącznie rządowe struktury |
rz. |
17 w. |
p. |
g. |
1954 - 72 |
-||- |
-||- |
-||- |
-||- |
Gromady |
1972 - 75 [jak 44-54] |
|
|
|
|
|
1975-90 |
-||- |
-||- |
49 woj |
likwidacja |
Gmina |
1990 - 99 |
administ. rządowa, a gminy samorządowe |
|
|
|
|
1999-> |
Wszystko samorządowe |
|
w |
p |
g |
powstały samorządowe gminy odwołujące się dla wartości kulturowych [propagowały potrzebę zakorzenienia]
regionalizm okazuje się atrakcyjny [człowiek atakowany przez globalizm]
zachowanie własnej tożsamości jest możliwe przez rozmaite programy
oznacza możliwość edukacji regionalnej
gwarancja danej społeczności działań społecznych, kulturowych [stanowienie o sobie]
Składniki kultury regionalnej [dziedzictwo przeszłości, język, system wartości relig.]
DZIEDZICTWO PRZESZŁOŚCI - gromadzone w muzeach[Muzeum tatrzańskie w Zakopanem, kresów w Lubaczowie], podtrzymywane przez stowarzyszenia kultury
JĘZYK - zmienia się,poszerza się o nowe słowa z innych kultur (nie zawsze dla wszystkich zrozumiałe)
SYSTEM WARTOŚCI RELIGIJNYCH - ujawniają się przez folklor [autentyczne działanie grup społecznych]
Wyróżniki nowoczesnego regionu.
internet szeroka społeczność rozwijają współczesny regionalizm
człowiek to istota regionu
nasza kultura jest wielokulturowa [kształtuje akceptacje wielu różnych kultur]
element zakorzenienia współczesnego człowieka [zagubionego]w globalnym świecie
jest propagowany przez UE
Lokalizm - definicja pojęcia.
pojęcie wywodzi się z łac. localis [okolica, miejscowość, coś przypisane do miejscowości]
lokalne = miejscowe, umiejscowione w określonej przestrzeni
jako idea oznacza względną autonomie oraz upodmiotowienie konkretnych społeczności lokalnych w zakresie gospodarki społecznej i kulturalnym w ramach szerszego układu społeczno - przestrzennego i politycznego
zbędna autonomia, ponieważ funkcjonuje w szerszym układzie [Rzeszów w województwie]
upodmiotowienie niektórych społeczności [np. Rzeszów wybiera prezydenta(głosujemy na partie, nie ludzi)]
miejsce z którego człowiek wychodzi w życie
ma swoje źródła w komunikarjaniźmie:
podkreśla wartość wspólnoty w życiu człowieka
nie traktuje jednostki jako indywidułu, ale członka grupy społecznej
żyje w rodzinie, grupie rówieśniczej, społecznej, wspólnocie lokalnej
przypisuje dużą wagę małej [prywatnej] ojczyźnie
gospodarka lokalna decyduje o jakości życia mieszczan
państwo określa kontrakty regionalne z władzami lokalnymi co będzie tam finansować
państwo wyrównuje szanse lokalne [koryguje to co ma wpływ na sfere lokalną]
Cechy społeczności lokalnych.
coś, co trwa
upodmiotowione [wybiera swoich przedstawicieli w wyborach większościowych, którzy decydują o wszystkim]
aspekt kulturowy [biblioteki, dom kultury, szkoły, przedszkola]
ludzie w społeczności lokalnej robią coś dla siebie
społeczność lokalna - każdy jest jej członkiem, 3 elementy:
określone terytorium, z którym jest związana
muszą rozgrywać się interakcje społeczne pomiędzy członkami
członków wspólnot lokalnych musi wiązać psychiczną więź[poczucie wspólnoty z innymi członkami, terytorium]
zdolność do podejmowania wspólnych działań na rzecz społeczności[chęć uczestnictwa w życiu wspólnoty]
4 wyróżniki:
przypisanie do konkretnego miejsca
ograniczona liczba aktorów [we wsiach do 5 tys. mieszkańców ludzie znają się i wiedza jaka jest każdego rola]
panuje swoista aupartia [samowystarczalność społeczności lokalnej - w PRLu najlepiej żyło się społecznościom lokalnym(wymiana dóbr)]
długie trwanie [czas lokalnej wspólnoty obejmuje przeszłość, teraźniejszość, wyznacza przyszłość]
socjalizuje młodych
człowiek poddany jest ocenie współmieszkańców
wg prof. Białogiewskiego:
społeczeństwa lokalne produkują część dóbr i usług, wytwarzają system wartości, podejmują decyzje dotyczące migracji i innych zachowań przestrzennych, kształtują style życia, konkretyzują relacje między ludzkie, strukturę klasową społeczeństwa [brutalnie ujawniają się nierówności społeczne, w władzach lokalnych odbija się system instytucji państwowych i ujawnia społeczna treść promowanej władzy]
rozbija się struktury lokalne przede wszystkim przez migracje wewnętrzną i emigracje
możliwa jest w 2 układach [3 dodatkowy - stare dzielnice]
sołectwa[wsi] lub małego miasta, stare dzielnice miast [np. śląsk]
czas w niej biegnie inaczej od czasu historycznego [trwa w swojej lokalnej historii]
rozwój ekonomiczny zagraża społecznościom lokalnym
konkurują ze sobą by mieć wysoki aspekt ekonomiczny [konkurencyjność regionalna]
Społeczność lokalna, a zbiorowość terytorialna
społ. lokalna może przekształcić się w zbiorowość terytorialną, a lokalna zamieszkuje miejsce do, którego jest przypisana
społeczność lokalna jest lepiej zorganizowana niż zbiorowości terytorialne
zbiorowość terytorialna:
płynny i zmienny zbiór jednostek(wyprowadzki i przeprowadzki z osiedli, miast)
utrudnione tworzenie więzi społecznych
nie jest zdolna do takiego działania, jak społeczność lokalna
wiemy w niej o sobie, ale się nie znamy [w lokalnej spotykamy się twarzą w twarz, znamy swoje role]
jest szerszą kategorią niż społeczność lokalna
każda społeczność lokalna jest zbiorowością terytorialna [ale nie każda zbior. teryt. jest społecz. lokalną]
Przemiany polskiego lokalizmu po II wojnie światowej.
proces zamierania: 3 przywódcy sprzedali nas Związkowi Radzieckiemu, co doprowadziło do migracji
XX w - totalitaryzm, uprzemysłowienie, życie człowieka koncentrowało się wokół fabryki, lokalna przekształcała się w terytorialną[wokół firm]
budowy socjalistyczne, osiedla - rozbijano społeczności lokalne i tworzono zbiorowości terytorialne
odrodził się, kiedy zaczęła się globalizacja[lokalizm sam wyznaczył swoje kierunki rozwoju]
Partycypacja jednostek i wspólnot w rozwoju lokalnym
3 typy postaw:
Konserwatywne [najlepiej niczego nie zmieniać]
Adaptacyjne[zachowanie tylko tych wartości, które są nie sprzeczne z globalnymi]
Innowacyjne[odrzucenie tradycyjnych wartości i innowacyjne zmiany]
[wszyscy oni mogą brać udział w polityce lokalnej]
Formy polityki lokalnej.
umożliwia kształtowanie się społeczeństw obywatelskich [wew. zorganizowanych, korzystających z demokracji]
nowoczesny lokalizm jest samorządowy[stowarzyszenia, organizacje, fundacje(może ściągać po środki rozwoju od UE)]
wyznaczniki:
chęć brania udziału - mobilizacja do osiągania celu
decentralizacja władzy w zarządzaniu
włączanie do działań społecznych ludzi wcześniej pozbawionych władzy
tworzenie lokalnych grup nacisku i formułujących doktryny i stanowiska
samorząd terytorialny/lokalny oddziałuje bardzo wyraźnie:
uchwala strategie rozwoju [decyduje co w wspólnocie będzie się działo i co istotnego ta wspólnota może oczekiwać od samorządu]
uchwala lokalne programy gospodarcze[decyduje o kierunku rozwoju zapewniającym dobrostan społeczności]
służy społeczeństwu
uchwala plany zagospodarowania przestrzennego
określa zasady zarządu gminien komunalnych[?]
potrzeba aby lokalna wspólnota miała wpływ na politykę samorządową
Globalizacja - różne definicje pojęcia.
pojęcie pojawiło się 1 raz w Niemczech w gazecie w roku 1954
w 1985r. amerykański socjolog Robertson określa pojęcie jako:
historie wymiany handlowej pomiędzy państwami, która została sformalizowana
likwidacje bariery celnej
rozwój techniki
lepszy przepływ rynkowy
zespół procesów tworzący 1, wspólny świat
kurczenie się świata
zwiększenie stopnia rozumienia świata jako całości[zwłaszcza rynku i ekonomi]
tendencje powiązań pomiędzy krajami
wg. Ukujama: to kurczenie się świata, nie można od niej uciec
wg. UE; rynki w krajach stają się coraz bardziej zależne[zniesienie barier pomiędzy nimi]
ma wpływ na to, co lokalne
ogarnia wiele dziedzin naszego życia[TV, internet, handel, fax…]
współzależność między krajami, której efektem jest kompresja [kurczenie się]czasu i przestrzeni
spadek kosztów transferu i komunikacji [możliwa w sferach ekonomi,]
Globalizacja, mcdonalizacja, uniformizacja świata - podobieństwa i różnice.
|
GLOBALIZACJA |
McDOLALDYZACJA |
UNIFORMIZACJA |
Cechy |
pyt. 36 |
|
[na podstawi Internetu, bo on nie wyjaśnił]: w socjologii pojęcie określające zjawiska upodobniania się zachowań członków społeczeństwa globalnego [zachodzi pod wpływem różnych procesów społecznych (np. rozwoju)]. - też upodobnian. się do drugiej osoby. |
Podobieństwa |
|
Główne wymiary globalizacji [ekonomiczny, społeczno-kulturowy, polityczny].
EKONOMICZNY |
SPOŁECZNO - KULTUROWY |
POLITYCZNY |
|
|
|
Pozytywne i negatywne strony procesu globalizacji.
„+” „-”
|
|
Etyczny wymiar globalizacji
nawoływał do niego między innymi JPII
zachowanie etycz. standard., by chronić różnorodność kulturową[współczesny świat]przed efektami globalizacji
globalizacja nie może się stać nową wersją kolonializmu [powiedział JPII]
w dobie, gdy odległość [ świat] przestaje mieć znaczenie, trzeba szanować, chronić różne kultury i sposoby życia
globalizacja sama w sobie nie jest ani dobra ani zła, dopiero człowiek może ją taką uczynić
zachowanie wartości etycznych jest niezbędne, aby globalizacja nie stała się kolejnym określeniem na relatywiazację wartości i homogenizację kultur i sposóbów życiu
dla wielu osób globalizacja jest czymś narzuconym z góry, a nie procesem w którym aktywnie uczestniczą
Różnice pomiędzy antyglobalizmem a alterglobalizmem,
ALTERGLOBALIZM |
ANTYGLOBALIZM |
|
|
Globalizacja a glokalizacja.
Glokalizacja
łączenie, styk tego co globalne [pkt.36] z tym co napięcia między lokalne [wejście w relacje bez ostrych podziałów]
dostosowanie tego co globalne do tego co lokalne np. McDonald's
przejmowanie z globalnego tego co najlepsze z zachowaniem lokalnego np. 3 króle
typowa dla współczesnego świata
2 drogi: ulokalnienie[coca-cola ulega w pl. wierzy się, że odrdzewia] i kreolnizacje[mieszanie; coca-cola nie podlega]
od II wojny lokalne broni się przed globalnym
sam glokalizm nie wystarcza by chronić tradycje, trzeba to robić przez programy edukacyjne
Tofler:
filozof polityki
jego wizja łączy się z tym co globalne i lokalne
zastanawia się nad rozwojem świata w książkach:
Trzecia fala -mowa o elektronicznej wiosce - symbol globalizacji
Szok przyszłości
refleksja nad rozwojem cywilizacji i techniki do nieprzygotowanych ludzi na nowe symbole kulturowe [będą musieli odrzucić z dnia na dzień swe przyzwyczajenia]
3 fale zmieniające świat: agrarna [osiadły tryb życia i rola] przemysłowa[rozpoczęła się 300 lat temu maszyna parowa - transport, masowa komunikacja] technologie inf. [nieograniczona komunikacja międzyludzka - inna przestrzeń międzykulturowa, przyniesie nowy styl zycia]
dziś żyjemy w wspólnocie lokalnej, zawodowa ,sieci
globalna produkcja dóbr, usług, idei, wartości i informacji uwzględniająca lokalne uwarunkowania w stopniu, który umożliwi akceptację, przyswojenie i uznanie za swoje, wszystkich produktów finalnych trafiających do odbiorców w społeczeństwach lokalnych
jest przystosowaniem globalnych produktów i ich reklamy do wymogów (warunków) rynku lokalnego
początkowo termin odnosił się tylko do wymiaru ekonomicznego i oznaczał dostosowywanie globalnych strategii marketingowych do lokalnych warunków [transferu tego pojęcia na grunt nauk społecznych dokonał Roland Robertson, który zdefiniował glokalizację jako adaptację globalnych działań do lokalnych warunków; jej istota sprowadza się do twierdzenia: "myśl globalnie działaj lokalnie"]
Istota koncepcji Marschala McLuhana: „świat to globalna wioska”.
Termin wprowadzony przez M. McLuhana w 1962r. w książce „Galaktyka Gutenberga”
Świat się skurczył- kiedy coś się w świecie stanie wiedzą o tym wszyscy
Mass media obalają barieryczasowe i przestrzenne
Komunikacja na masową skalę
Glob staje się wioską
Dziś metafora internetu
Strategia rozwoju regionu - istota i cechy.
Strategia- uzyskiwanie celów przy koncentracji siły i środków;
3 etapy: wyznaczenie celów, 2. wyznaczenie kierunków działania, 3. wyznaczenie funduszy (I DIAGNOZA, II CEL, III MISJA, IV FINANSE)
O rozwoju regionu decyduje:
szerokopasmowa sieć dostępu do informacji
infrastruktura komunikacyjna
gospodarka nowoczesna
Istota nowoczesnego regionu wg Marka Szczepańskiego: 3T: TECHNOLOGIA, TALENT, TOLERANCJA;
Innowacyjny region to nowoczesny region. Dekalog nowoczesnego regionu:
Kapitał ludzki w regionie- o nowoczesności regionu będzie decydować wysoki poziom wykształcenia (możliwość nowoczesnej gosp.).
Zdolność do przyjmowania kapitałów zagranicznych.
Innowacyjna forma produkcji- transfer technologii.
Możliwość eksportu regionalnych produktów.
Rozbudowa infostruktury i infrastruktury.
Organizacja festiwali artystycznych i imprez sportowych.
Rozbudowa kompleksów kongresowych i wystawienniczych.
Obecność środków przekazu (radio, TV, czasopisma)
Uczestnictwo regionu w stowarzyszeniach międzynarodowych
Odpowiednia strategia rozwoju regionu- innowacyjność i oparcie na wiedzy strategii
Typy strategii rozwoju regionalnego.
ZE WZGLĘDU NA TERMIN PRZYJĘCIA STRATEGII
Krótkoterminowa (do 4 lat|
Średnioterminowa (do 15 lat)
Długoterminowa (powyżej 15 lat)
ZE WZGLĘDU NA OBSZAR, nastawione na:
Rozwój kraju
Rozwój gminy
Rozwój powiatu
Rozwój województwa
ZE WZGLĘDU NA DZIEDZINĘ STRATEGII
Strategia rozwojowa (dot sektorów gosp. Lub innych)
Branżowa (określają obszar, branżę, np. turystyka, kultura)
PRZYGOTOWANIE: Ela L./ Kamila K.
OPRACOWANIE GRAFICZNE I UZUPEŁNIENIE: M. Cmela
1