Kierunki i sposoby analizy wyników finansowych
Jak już przedstawiono, w analizowanym okresie koszty początkowo wykazują spadek a następnie wzrost. Dynamika kosztów powinna być jednak oceniana na tle przychodów, bowiem tylko wówczas można ocenić czy występuje przekroczenie, czy też obniżka kosztów. Jak wynika z danych tabeli 19, dynamika przychodów w roku 200c wynosiła 88,2%, natomiast w roku 200d 145,2%. Taki poziom wskaźników dynamiki przychodów potwierdza wzrost poziomu kosztów w pierwszym z badanych lat i ich zmniejszenie w drugim. Na wzrost poziomu kosztów wpływ miało przede wszystkim zwiększenie poziomu kosztów wytworzenia, kosztów ogólnego zarządu oraz pozostałych kosztów operacyjnych. W drugim z badanych lat, mimo obniżki kosztów ogółem, w dalszym ciągu występują pozycje wykazujące nieprawidłowe tendencje zmian. Do takich pozycji zaliczyć można koszty sprzedaży. Koszty sprzedanych towarów i materiałów, aczkolwiek również rosną, to jeszcze szybciej wzrastają przychody ze sprzedaży towarów i produktów.
Podstawową pozycją kosztów w układzie kalkulacyjnym są koszty wytworzenia sprzedanych produktów. Ich udział w całym analizowanym okresie zwiększył się z 75,2% do 78,6%. Duży i rosnący udział tego typu kosztów wymaga ich dokładnej analizy. Analiza ta powinna dotyczyć każdej pozycji składającej się na koszt wytworzenia produktów. Do pozycji tych zalicza się koszty materiałów bezpośrednich, koszty płac bezpośrednich i uzasadnione koszty pośrednie. Oddzielna analiza każdej ze składowych kosztu wytworzenia produktów wynika z faktu, że każda z tych pozycji ma właściwe sobie określające ją czynniki.
Spółka Akcyjna „Alfa” stosuje w produkcji cztery podstawowe surowce, a mianowicie: gaz ziemny (przy wytwarzaniu produktów dla rolnictwa), benzen, siarkę i boraks (przy produkcji chemikaliów). Ze względu na występujące powiązania technologiczne znaczna część produktów dla rolnictwa stanowi półprodukty dla wyrobu chemikaliów. Wszystkie podstawowe surowce są dostępne. Spółka zaopatruje się w siarkę na tynku krajowym, gdzie wobec występującej nadpodaży tego surowca ma miejsce spadek cen. Dostawy krajowe benzenu zaspokajają około 60% potrzeb. Pozostała część tego surowca pochodzi z importu, w tym z krajów Unii Europejskiej i Czech. Importowany jest także boraks ze Stanów Zjednoczonych i Turcji. W celu zmniejszenia ryzyka operacyjnego kierownictwo Spółki dywersyfikujc źródła dostaw. Jedynie gaz ziemny dostarczany jest przez jednego dostawcę. Na dostawy tego surowca zawarte są jednak umowy wieloletnie oraz obowiązują odpowiednie regulacje prawne.
231