Analiza struktury i kosztu kapitału
5) Zasada kształtowania optymalnego obrazu finansowania. Od przedstawienia źródeł finansowania przedsiębiorstwa w bilansie zależy pozycja przedsiębiorstwa na rynkach zbytu i zaopatrzenia. Jest to szczególnie ważne przy ubieganiu się o nowe źródła zasilania. Badanie struktury kapitałowej przy uwzględnieniu przedstawionych zasad jest szczególnie ważne w analizach ex antę. W analizie ex post politykę finansową przedsiębiorstwa ocenia się najczęściej w oparciu o bilans analityczny, wykorzystując analizę wskaźnikową. W ocenie wspomagania finansowego istotna jest zarówno wielkość jak i zmiany wybranego zestawu wskaźników w czasie.
8.2. Istota i znaczenie docelowej struktury kapitałowej oraz kształtujące ją czynniki
Możliwość finansowania aktywów z kapitałów własnych i obcych wymaga określenia wzajemnych ich proporcji, czyli docelowej (optymalnej) struktury kapitałowej, która równoważy zysk i ryzyko. Problem struktury kapitałowej i kształtujących ją czynników, ze względu na swoją wagę, jest szeroko omawiany w teorii i analizowany w praktyce krajów o rozwiniętej gospodarce rynkowej.115 Przy kształtowaniu proporcji między kapitałem własnym i obcym uwzględniane są i prezentowane w literaturze różne czynniki. W najbardziej ogólny sposób dzieli się te czynniki na makroekonomiczne i mikroekonomiczne. Wśród czynników makroekonomicznych wymienia się m.in.: specyfikę sektora, inflację, system podatkowy czy też politykę rządu. Czynniki mikroekonomiczne są natomiast różnie postrzegane. W opiniach wielu autorów istotny wpływ wywierają:
poziom rentowności oraz stabilność sprzedaży,
- struktura aktywów,
- wysokość dywidend,
- koszty przedstawicielstwa,
- jakość zarządzania, postawy menedżerów.
Skłonność firmy do zaakceptowania większego ryzyka zależy od poziomu osiąganej przez nią rentowności. Przedsiębiorstwo uzyskujące relatywnie odpowiedni poziom rentowności jest w stanie udźwignąć ciężar nawet dużego zadłużenia. Natomiast niedostatecznie wysoka rentowność, przy nadmiernym wykorzystaniu długów prowadzi w konse-
115 Problem czynników kształtujących strukturę kapitału został szeroko przedstawiony w pracy M. Jerzemowska: op.cit., s. 30-57.
307