120 CYGANERIA WARSZAWSKA
Jako liść zwiędły, którym wiatr pomiata?
Bić się, jak los rzucony do pustego koła?...
50 O! lepiej przecież, choć z sercem w żałobie,
Lecz którym żadna trwoga zachwiać już nie zdoła, Iść do grobu po ziemi, tym rozległym grobie, Depcąc kwiaty i ciernie zarówno wśród drogi,
A kiedy przeznaczenia twardy głos powoła,
55 Śmierć znieść jak życie — bez łez i bez trwogi!
Środka tu nie ma. Więc gdy ogień pali,
Kiedy czczy pozór starczyć ci nie może,
To czegóż czekać? Śmiało rzuć się w toń!
Jak majtek, krain złota co szuka po fali,
60 Po niezmierzonym uczuć i myśli przestworze Za światem prawdy nieśmiertelnej goń!
Spragniony, chciwie czarę życia piłem...
Tyle piołunu, słodyczy tak mało!
A gdy i jednej kropli jej nie stało,
Sam próżną czaszę bez żalu rozbiłem.
5 I rzucać na mnie sąd hardy — nie tobie,
Pókiś rwącego nie przebrnął potoku,
Byś miecąc klątwę na mym dzikim grobie,
Sam na się nie dał wyroku.
w. 53 W edycji lipskiej (l. c.) nieco inaczej: „Jak mąż, ciernie i kwiaty deptając wśród drogi”, w. 56 ogień — w edycji lipskiej (l. c.): „żądza”.
NAPIS NA GRÓB SAMOBÓJCY
«Przyjaciel Ludu» 1847, nr 25, s. 200. Czas powstania wiersza: 1842 (Por. E. Pieścikowski, op. cit., s. 156).
/ ANIOŁ-NISZCZYCIEL
Moje tchnienie nie woń,
-Nie gwiazdy mi skroń
Jaśniejącym obwiodły kołem.
Mój oddech siarczysty,
5 Mój wieniec ognisty,
A przecież jam jest aniołem.
Nie anioł, co leci,
W pieluchach mdłe dzieci Rajskimi snami koleba,
10 Sieje miłość, zgodę,
Wiąże serca młode
I dusze unosi do nieba.
Jam anioł-niszczyciel,
Jam anioł-czyściciel,
15 Jam złego mściciel i wróg!
Mnie, gdy czas nadchodzi,
Nim świat się odrodzi,
Na ziemię śle Bóg.
Miecz niosę w prawicy,
20 Pochodnię w lewicy,
W gromach oblatam świat.
ANIOŁ-NISZCZYCIEL
«Tygodnik Literacki® 1842, nr 46, s. 362—363. Data pc wstania wiersza u dołu tekstu wydania zbiorowego Poezy Warszawa 1843, s. 102: 13 października 1842. Z niewielkiir zmianami Zmorski przedrukował go w «Jaskułce» (s. 78—81 w wydawnictwie „cyganów warszawskich”.
Bibl. Nar. S. I, Nr 192 (Cyganeria Warszawska)