152
Geometria analityczna w przestrzeni
?i = (0 , _3j _ (7,-3,2), ft = (1.4.2) oraz mi = 3, m3 = 1, mj = 2. Zatem
? " mi + mj + mj
6
Środek masy tego układu jest w punkcie
b) Moment ł*zwładneści podanego układu mas względem osi O* wyraża się wzorem
gd**, pt = (n,yi,zł) dla 1 $ i $ 3. Zatem dla podanego układu mas mamy U = 3(1 + 9) + 1(9 + 4) + 2(16 + 4) = 83.
c) Mannit bezwładności układu mas względem prostej l wyraża sie wzorem
/i = midj +nu4 + mjdj,
d, jest odległością punktu P, od prostej i dla 1 $ i ^ 3. Niech P(t) — (3£, 3ł, £), gdzie t € R. będzie bieżącym punktem prostej 1. Wielkości d], d\, d\ wyznaczymy minimalizują: kwadrat długości odcinka łamiącego punkty P(t) i Pt dla 1 $ t $ 3. Mamy zatem
/(t) = |PiP(f)|a = (3ł)a + (3t - l)a + (t + 3)a = 19ta +10,
s(£) = |ftP(t)la = (3t - 7)a + (3t + 3)a + (t - 3)a = 19ta - 28£ + 62,
fc(£) = |ftP(t)|a = (3t - l)a + (3t - 4)a + (t- 2)a = 19t* - 34t + 21.
Zauważmy, że funkcje /, g,h aą trójmianami kwadratowymi postaci ota + bt + c, gdzie
a > 0. Zatem waitcści najmniejsze przyjmują w punkcie t . = Stąd
2a
4-a--»©.^
Tak. Więc
d) Siła przyciągania grawitacyjnego maay M = 4 o wektorze wodzącym r0 = (0 0 0) przez układ punktów materialnych wyraża sie wzorem
f = CM
mi +
fi-fo
\n-*o\
ft-fo In - roi3
gdzie C jest stałą grawitacji. Mamy więc
Zadania
153
• Zadanie 5.1
Obliczyć długości podanych wektorów:
a) 3 = (3, -1,12); b)b= (v/3,-\/5,2V2);
c) c = [gcosip, psinip, /i), gdzie g > 0 oraz <p, h ę R;
d) 2 = (p cos p cos p sin <p cos 0 sin V>), gdzie p > 0 oraz g R.
• Zadanie 5.2
Wektory o, b tworzą dwa sąsiednie boki trójkąta. Wyrazić środkowe tego trójkąta przez wektory a, b.
• Zadanie 5.3
Znaleźć wersor u, który:
a) leży w płaszczyźnie xOy i tworzy kąt o z dodatnią częścią osi Ox\
b) tworzy z dodatnimi częściami osi Ox, Oy, Oz odpowiednio kąty ó, /?, 7;
c) tworzy jednakowe kąty z wektorami 2 = (0,3, -4), b = (8,6,0) i jest położony w płaszczyźnie wyznaczonej przez te wektory.
• Zadanie 5.4
Obliczyć iloczyny skalarne podanych par wektorów:
a) 2 = (1,-2,5), 5= (3.-1,0);
b) -5 = 37— 2k, V = -i + 3j + 7k;
c) 1 = p + 2q — r, j/ = 3p — q + 2r, gdzie p, g, r są wersorami parami prostopadłymi.
• Zadanie 5.5
Korzystając z iloczynu skalarnego obliczyć miary kątów między:
a) wektorami o = (—3,0,4), b = (0,1, —2);
b) wusiecznymi kątów utworzonych przez osie Ox, Oy oraz osie Oy, Oz układu Oxyz\
c) przekątnymi równoleglościanu rozpiętego na wektorach u = (1,2,3), 3 = (-1,0, 2), 5 = (3,1, 5).
• Zadanie 5.6
Obliczyć długość rzutu prostokątnego wektora 3 = (/2, i/3, -vS) na wektor
• Zadanie 5.7
Obliczyć iloczyny wektorowe podanych par wektorów:
a) 3 = (-3,2,0), £=(1,5,-2); b) u =2i- 3fc, v= t + j-Ak;
c) x = 2p + i} + f, $ = P + 35 + 43, gdzie j}, q, r są parami prostopadłymi wersorami o orientacji zgodnej z orientacją układu współrzędnych.