K 辥na DIALEKTY POLSKIE78919

K 辥na DIALEKTY POLSKIE78919



11'

[1] [u] wzgl臋dnie [艂] [r], kt贸re tak jak [j] nie by艂y powi膮zane 偶adn膮 z proporcjonalnych cech prywatywnych. Uk艂ad tych fonem贸w" mo偶na w spos贸b nast臋puj膮cy przedstawi膰 dla gwar niemazurz膮eyeh:

f f * $ i Z

v v i z 拢 t p p 6 c 6 k <1 b 艂> 艢 3 5 9

u n m m l

u

r

j

i odpowiednio dla innych gwar w zale偶no艣ci od zmian om贸wionych poprzednio (utrzymywanie si臋 f 艂. zanik dzi膮s艂owych itd.) wzgl臋dnie od zmian, o kt贸rych b臋dzie mowa w dalszych rozdzia艂ach.

Xie by艂y to jedyne zmiany w zakresie kurczenia si臋 korelacji mi臋kko-艣ei/twardo艣ci.

搂 17. Zanik mi臋kko艣ci wargowych w wyg艂osie

Wargowe sp贸艂g艂oski mi臋kkie powstaw a艂y i fonologizowa艂y si臋 paralelnie do innych palatalnych. W epoce pras艂owia艅skiej na miejscu sekwencji

b m -f j ustali艂y si臋 p' b' W i sta艂y si臋 fonemami ze wzgl臋du na funkcj臋 r贸偶nicowania takich par wyraz贸w", jak np. 艂cr膯p臋 *acc. sg. f. od krgpb鈥: ItrSfi臋 ^ *kr拢p-i-臋; kupa 'gen. sg. od kup u Haufe鈥: kup鈥檃 ^kup-ia; graba 'gen. sg. od grobu Grab鈥: gr贸b'a    grob-iaj lubo 'acc. sg. f. od 艂ubu鈥: lu-

b'g !<= lub-i-g; krmg 'acc. sg. f. od lenna鈥: krm鈥檊 ^kpn-i-臋.

Czwarta para powi膮zanych korelacj膮 mi臋kko艣ci fonem贸w wargowych [w]: [w] ustali艂a si臋 w wyniku uszczelinowienia sonantu u przed samog艂osk膮 w okrasie monoftongizacji dyftong贸w zako艅czonych na u, i, por. np. 藕'iwQ 'acc. sg. f. od 拢'iwo鈥: &'iw鈥檊 ^殴'iw-i-臋 (zob. s. 47).

Dalszy etap powstawania wargowych mi臋kkich i poszerzania zakresu palatalnych fonem贸w tego szeregu przypada na okres lechickiego mi臋k-ezenia wszystkich sp贸艂g艂osek przez samog艂oski przednie i nie stwardnia艂e (zob. s. 72) oraz fonologizowania si臋 tych palatalnych na skutek przeg艂osu i zaniku jer贸w", oraz -i, gdy np. wyraz (*p鈥檈sz,kb pis贸kb - pasuku 鈻) pasek wyr贸偶nia艂 si臋 mi臋kko艣ci膮 od pasek] (*b鈥橦a-ja - Mla =) ba艂a od ba艂a (艣膭) ] (*m鈥櫬a ^ mira ^) mara od mara; (*v>鈥檌ra zbira ^) tiara od para itd.

Pi膮ta para mi臋kkich i twardych fonem贸w wmrgowyeh ustali艂a si臋 w- tych gwarach polskich, kt贸re wymieni艂y grupy yf. yf w    fala 鈥 fala.

fali膰 : pali膰; Fal: fa艂, fali :fali (zob. s. 100).

Sprawa utrzymania si臋 opozycji mi臋kko艣ci/twardo艣ei tak utworzonych fonem贸w wargowych nie by艂a 艂atwa ze wzgl臋du na specyficzne w艂a艣ciwo艣ci


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
K ?jna DIALEKTY POLSKIE783 93 gkznym wprowadzeniem mi臋kko艣ci, jak na Mazowszu), por. vyvcou-ga == *w
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78911 109 Przej艣cie 5 -w ar jest, jak wida膰 z przyk艂ad贸w, zjawiskiem ogranicz
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78929 127 nem贸w [膰] [3], kt贸re uprzednio znik艂y z systemu gwar kaszubskich, z
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78920 118 artykulacyjne g艂osek, kt贸re s艂u偶y艂y do realizowania mi臋kkich odpowi
K ?jna DIALEKTY POLSKIE7897 10(1 artykulacji ka偶dego d jak cl, kt贸re mia艂o na tyle przedni charakter
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz822 221 gdzie zar贸wno formy nijakie jak i 偶e艅skie dwie zosta艂y zast膮pione pr
K ?jna DIALEKTY POLSKIE719 29 a) w centralnych dialektach, kt贸re sta艂y si臋 podstaw膮 grup j臋zykowych
K ?jna DIALEKTY POLSKIE724 34 11. Wytworzenie si臋 szeregu ba艂tos艂owia艅skich innowacji s艂owotw贸rczych
K ?jna DIALEKTY POLSKIE73 13 torium. jak i cecliy przeniesione z innych gwar czy z j臋zyka og贸lnonaro
K ?jna DIALEKTY POLSKIE745 55 55 o, e ~w znajduj膮cych si臋 mi臋dzy sp贸艂g艂oskami dyftongach zamkni臋tych
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78917 115 glova, lol膰c膰, 艣e.yil (Nit IV IG), zob. 8B. Na pozosta艂ych terenach
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78934 132 procesowi temu uleg艂y gwary: 1) na terenie Sieradzkiego, kt贸re stan
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78974 172 ale i jako艣ci膮 artykulacji, poniewa偶 jest ono bardziej tylne i obni
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78977 175 搂 54. Rozw贸j i zasi臋gi kontynuant贸w stpol. 膰 Pod koniec XV wieku d艂
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78978 170 realizowany przez g艂osk臋 e wzgl臋dnie y 鈥 po艣redni膮 mi臋dzy ! oraz e,
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78982 180 偶e zaokr膮glenie warg na terenach formowania si臋 dialektu mazowiecki
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78988 186 por. i(X (zob. 搂 44), iL, iX (zob. 搂 40). cX (zob. 搂 55), tak 偶e w艂
K ?jna DIALEKTY POLSKIE78994 192 by艂a tak s艂aba, 偶e -wkr贸tce "w og贸le zanik艂a, zob. s. 193, opu
K ?jna DIALEKTY POLSKIEz818 217 podnoszenie, pole, serce-, zaniedbanie, shmci, por. 艁o艣 III 68. Jak

wi臋cej podobnych podstron