ksi C4 85 C5 BCka 20047

80

Ponja

Satyryczna konwencja posłużył się lukże pocm w wierszu Warzywu. Tym razcin, wykorzystując personifikację, wykpił inni) wadę, mianowicie powszechna wśród dzieci tendencję do swa rów i kłótni:

Och!

Zaczęły tię kłótnie.

Kłócą kię okrutnie:

Kto z nic li większy,

A kto mniejszy,

Kto ładniejszy.

Kto zgrabniejszy kartofle? buraki? marcheWka? fatola? kapusta? pietruszka? selery? czy groch?

Poetyckie obrazy sq w tym utworze niezwykle dynamiczne. Zjawisko intensywnego ruchu uzyskał poeta przez umiejętne zestawienie czasowników. Spośród wielu możliwości wybrał takie, które ukazują ruch gwałtowny: dlatego warzywa nic sprzeczają się. lecz „kłócq", kiedy się już„nakrzycznly", kucharka je „pokrajała", „posiekała" itd.

Mamy wreszcie w dorobku poetyckim Tuwima utwory tworzone dla zabawy, wiersze igraszki słowne, rozwijające wyobraźnię i skłaniające tło słowotwórczych poszukiwań. / typow;| zabawi) słowni) stykamy się między innymi w poniższym fragmencie poetyckim:

l*un Tralisbw Trabliński,

Jego żona Trąbiona,

Jego córka Ttablurka,

Jego synek Tralałinck,

Jego piesek — Trablcsck.

O Panu TralallAiklm

Utwory Juliana Tuwima sq arcydziełami poetyckimi. Operuje w nich pisarz w sposób odkrywczy i swobodny fantazji), humorem, nonsensem, finezyjnie skonstruowana satyn) i żartem słownym. Dlatego też należy się zgodzić ze zdaniem W. MHoszowskiej, „| |że len znakomity poeta rozwinqł jedno / najważniejszych zagadnień w literaturze dziecięcej, jole im było połączenie Artyzmu w formie z umiejętnością irulienin do psychiki dziecka, jego zuintciesowań i sposobu myśleniu"¹.

Dla dzieci i z myślą o dzieciach pisał też Jan Hr/I-CIIWA znakomity poeta, satyryk i publicysta, który podobnie jak Tuwim uprawiał poezję o charakterze uatyryczn o-grotesk owym. Operując oryginalnym skojarzę mcm, paradoksem, nonsensem i świadomym „przeinaczeniem” normalnego wyglądu rzeczy i zjawisk, dążył do stworzenia własnego, odrębnego stylu poetyckiego.

Autor popularnych wśród dzieci tomików poetyckich: Tańcowała i^la : nitkąi 1937) i Kaczka d:iwac:ka( 1939). w okresie powojennym dla młodych czytelników wydał między innymi zbiory wierszy: Piasto plotki (1949), ltr:cchwa ihieciom (1953). Sto bajek (1958), Truwajqcu k rowa (1960), Globus (1965), Śmiechu warte (1965).

Do „żelaznego repertuaru" literatury dla najmłodszych weszły wiersze satyryczne, zawierające plastyczne obrazy dziecięcych przywar.

Oto przykłady:

Samochwała w kącie dała

I wciąż luk opowiadała:

H

Śpiewam lepiej niż w operze. Świetnie jeżdżę nu rowerze. Znakomicie muchy łupię Wiem. gdzie Wisła jest na mapie.

Samochwała

Nu lu|v/unic siedzi leń Nic me robi cały dzień.

„O. wypruwam lo sobie?

Jak lo? Ju nic nic robię?

A kto siedzi na lupc/unie?

A kto zjadł pierwsze śniadanie?

A kto dzisiaj pluł i łapał?

A kto się w głowę podrapał?

A kto dziś zgubił kalosze?

O O! Proszę!"

' W Miloi/ewsl* Uu*i»nc itlu nuluwwkUh ..Kulona" 1959 nr 7.