larsen0071

4. Anestetyki dożylne, benzodiazepiny i neuroleptyki 71

szych stężeniach dochodzi nawet do martwicy tkanek; wydaje się natomiast, że iniekcje domięśniowe nie powodują uszkodzeń.

W razie wystąpienia bardzo mocnego bólu po wstrzyknięciu należy brać pod uwagę możliwość, że roztwór wstrzyknięto dotętniczo.

2.7.2 Pomyłkowe wstrzyknięcie dotętnicze

Pomyłkowe wstrzyknięcie dotętnicze barbituranu prowadzi do gwałtownego skurczu naczynia i silnego bólu, który promieniuje do ramienia. Rozwija się zwykle silny skurcz tętnicy z dystalnym zanikiem tętna i zblednięciem kończyny, wkrótce pojawia się ciężka sinica. Skutkiem mogę być zgorzel i nieodwracalne uszkodzenia nerwów. Uszkodzenia są proporcjonalne do dawki i stężenia wstrzykniętego barbituranu.

Natychmiastowe postępowanie:

^ Wstrzyknięcie soli fizjologicznej do danej tętnicy, w celu rozcieńczenia barbituranu. Wstrzyknięcie lidokainy działającej rozszerza-jąco na naczynia.

Niektórzy autorzy zalecają dodatkowo wstrzyknięcie heparyny, inni wykonują blokadę układu współ-czulnego dotkniętej kończyny.

W praktyce klinicznej znieczulenia należałoby uwzględnić, że:

Niebezpieczeństwo pomyłkowego wstrzyknięcia dotętniczego jest szczególnie duże, jeżeli wykonuje się iniekcję w zgięciu łokciowym. Dlatego należy unikać wstrzykiwania anestetyków dożylnych w tym miejscu.

2.7.3    Objawy pobudzenia

Drżenia mięśniowe i wzmożone napięcie mięśni występują niekiedy po dożylnym wstrzyknięciu ultrakrótko działających barbituranów (zwłaszcza metohexitalu). Wydaje się, że szybkie wstrzykiwanie sprzyja wystąpieniu takich objawów.

2.7.4    Objawy późne

Pacjenci budzą się co prawda bardzo szybko po wstrzyknięciu ultrakrótko działającego barbituranu, ale delikatne zaburzenia czucia, zdolności oceny i sprawności motorycznej mogą być obserwowane przez kilkanaście godzin, pacjenci nie mogą więc w dniu znieczulenia prowadzić samochodu.

2.7.5    Alergie

Reakcje alergiczne na barbiturany występują przede wszystkim u pacjentów z astmą oskrzelową, pokrzywką i podobnymi schorzeniami, są jednak rzadkie. Objawiają się jako zlokalizowane obrzęki, przede wszystkim powiek, policzków i warg, niekiedy również krtani, a także zapalenie skóry. Mogą też wystąpić kurcz oskrzeli i silny spadek ciśnienia tętniczego.

2.7.6    Interakcje z innymi lekami

Skojarzenie z innymi środkami o działaniu deprymującym ośrodkowo potęguje działanie barbituranów. Dotyczy to przede wszystkim alkoholu. Wskutek indukcji enzymów mikrosomalnych wątroby metabolizm wielu substancji zostaje przyspieszony, np. kortykosteroidów, fenytoiny czy di-gitoksyny. Ale metabolizm niektórych związków, np. trójcyklicznych leków przeciwdepresyjnych, barbiturany hamują.

2.7.7    Porfirię

Porfirię polegają na defekcie w przemianie porfi-ryn. Klinicznie najważniejsza jest ostra porfiria przerywana, w której wskutek defektu biochemicznego tworzone są w nadmiarze prekursor}' por-firyn. Ostry atak objawia się zwykle bólem brzucha (często o charakterze kolki) z tachykardią, wzrostem ciśnienia tętniczego, parestezjami i/Iub hipoestezjami oraz porażeniem nerwów opuszkowych i/lub obwodowych.

Barbiturany wzmagają syntezę porfiryn, mogą zatem wyzwolić ostry atak.

ł Barbiturany są w ostrej porfirii przerywanej oraz w porfirii mieszanej bezwzględnie przeciwwskazane.

2.8 Zastosowanie kliniczne tiopentalu i metohexitalu

Obydwa środki prowadzą do zmodyfikowanego znieczulenia ogólnego, w którym panuje stan