larsen0069

4. Anestetyki dożylne, benzodiazepiny i neuroleptyki 69

2.2.4 Czynność nerek

Ukrwienie nerek zwykle maleje po dawce wprowadzającej tiopentalu lub metohexitalu. Przy powierzchniowym znieczuleniu czynność nerek jest, jak się wydaje się, nieznacznie tylko zmieniona, gdy tymczasem głębokie znieczulenie prowadzi do upośledzenia czynności nerek, która jednak po przerwaniu podawania barbituranu szybko powraca do normy. Dokładny mechanizm tego osłabienia czynności nerek nie jest znany. Nie opisano dotąd uszkodzeń nerek po zastosowaniu barbituranów.

2.2.5 Czynność wątroby

Wprowadzające w znieczulenie dawki barbituranów w małym tylko stopniu wpływają na ukrwienie wątroby zdrowych pacjentów, czynność wątroby nie jest upośledzona.

Barbiturany prowadzą jednak do znacznej indukcji enzymów mikrosomalnych. Wskutek tego metabolizm wielu leków i endogennych substancji (hormony steroidowe, cholesterol, kwasy żółciowe i inne) jest przyspieszony. Ponadto indukcja enzymatyczna powoduje niektóre inne niekorzystne reakcje polekowe. Szczególnie niebezpieczne jest działanie barbituranów przy ostrej porfirii przerywanej. Wobec tego, że związki te wzmagają syntezę porfiryn, u pacjentów z tym schorzeniem może zostać wyzwolony ostry, ewentualnie nawet śmiertelny atak tej choroby (zob. pkt 2.7.7).

2.2.6 Przewód pokarmowy

Oksy barbiturany (metohexital) zmniejszają napięcie mięśni przewodu pokarmowego i amplitudę rytmicznych skurczów. W okresie wybudzania po nasennych dawkach barbituranów może wystąpić przejściowa wzmożona ruchliwość jelita cienkiego i grubego. Dawki nasenne nie zwalniają opróżniania żołądka.

2.2.7 Układ moczowo-płciowy

Dawki znieczulające barbituranów zmniejszają aktywność macicy w czasie czynności porodowej i wpływają hamująco na czynność oddechową płodu.

Skurcze pęcherza moczowego są osłabiane przez znieczulające dawki barbituranów.

2.3    Tolerancja

Tolerancja na krótko działające barbiturany jest bardzo rzadka i na ogół nie ma klinicznego znaczenia, jak długo stosowane są pojedyncze dawki. Podawanie większych dawek przez dłuższy czas albo ponawiane w krótkich odstępach czasu wstrzyknięcia mogą jednak prowadzić do tolerancji.

U pacjentów uzależnionych od barbituranów istnieje często oporność na działanie nasenne barbituranów (i innych ośrodkowo deprymujących leków).

2.4    Farmakokinetyka

Po dożylnym wstrzyknięciu znieczulającej dawki ultrakrótko działającego barbituranu przenika on szybko przez barierę krew-mózg i prowadzi do snu w czasie odpowiadającym jednemu obiegowi krwi. Dzięki dobrej rozpuszczalności w lipidach i słabemu zjonizowaniu ultrakrótko działających barbituranów w ciągu jednej minuty ustala się równowaga między tkanką mózgową a osoczem, jakkolwiek substancja ta jest w 65-75% związana z białkami osocza. Ultrakrótko działające barbiturany początkowo dyfundu-ją szybko do innych silnie ukrwionych tkanek, jak serce, wątroba, nerki i przewód pokarmowy.

2.4.1 Dystrybucja w organizmie

Dystrybucja ultrakrótko działających barbituranów przebiega po zastrzyku dożylnym w dwóch jednocześnie rozpoczynających się fazach: związek gromadzi się szybko, jak wyżej opisano, w bogato ukrwionych tkankach i dyfunduje potem od razu z mózgu i innych silnie ukrwionych tkanek do mięśni, tkanki tłuszczowej, tkanki łącznej, kości, płuc, skóry i pozostałych tkanek organizmu. Ta szybka redystrybucja jest powodem „ultrakrótkiego” działania tiopentalu i metohexitalu (połowiczny okres dystrybucji wynosi 8,5 min dla tiopentalu i 5,6 min dla metohexitalu; tab. 4.2).

Ucieczka z mózgu przebiega szybko i stężenie w tej tkance już po 5 min spada do połowy wartości początkowej, natomiast redystrybucja do źle ukrwionych tkanek jest procesem przebiegającym powoli, równowaga z mięśniami i skórą osiągana jest dopiero po 15-30 min, z tkanką tłuszczową po ponad godzinie (czas połowicznej dystrybucji fazy powolnej wynosi 45-60 min dla tiopentalu i 60 min dla metohexitalu).

U otyłych pacjentów okres połowicznej eliminacji tiopentalu jest przedłużony z powodu znacz-