22. Znieczulenie podpajęczynówkowe 535
żej L2/3 jest możliwa, ale wymaga dużego doświadczenia, istnieje wtedy bowiem zwiększone niebezpieczeństwo nakłucia rdzenia kręgowego i dlatego powinno się jej unikać.
Rdzeń kręgowy od zewnątrz do wewnątrz pokryty jest przez trzy opony (ryc. 22.3):
- oponę twardą,
- oponę pajęczą (pajęczynówkę),
- oponę miękką.
Opona twarda tworzy mocną, elastyczną rurę, sięgającą od otworu wielkiego kości potylicznej do dolnego brzegu S2 kos'ci krzyżowej. Na tej wysokości przez oponę twardą przechodzi nić końcowa. Ponadto, opona twarda pokrywa cienką błoną korzenie nerwów rdzeniowych do ich wyjścia przez otwory międzykręgowe.
Opona pajęcza jest nieunaczynioną, cienką, delikatną błoną, mocno połączoną z oponą twardą, kończącą się również na wysokości S2. Jest oddzielona od opony twardej przestrzenią włosowatą, którą wypełnia niewielka ilość treści surowiczej. Opona pajęcza podczas punkcji zostaje przekłuta łącznie z oponą twardą. Wybiórcza punkcja opony twardej jest niemożliwa.
Opona miękka stanowi delikatną i dobrze unaczy-nioną błonę, która pokrywa ściśle rdzeń kręgowy i mózg. Poprzez beleczki łączy się ona z oponą pajęczą. Pomiędzy oponą pajęczą i oponą miękką znajduje się przestrzeń podpajęczynówkowa wypełniona płynem mózgowo-rdzeniowym, w której znajdują się korzenie nerwów rdzeniowych oraz naczynia krwionośne rdzenia kręgowego.
31 par symetrycznych nerwów rdzeniowych łączy się z rdzeniem kręgowym za pomocą korzeni tylnych i przednich. Korzenie tylne wchodzą do rdzenia, a przednie opuszczają rdzeń kręgowy (zob. ryc. 23.4). Stanowią one połączenie mózgu z obwodowym układem nerwowym. Wyróżnia się następujące pary nerwów rdzeniowych:
- 8 szyjnych, C;
-12 piersiowych, Th;
- 5 lędźwiowych, L;
- 5 krzyżowych, S;
- 1 ogonowy,
31 par = 62 nerwy rdzeniowe
Ryc. 22.3 Opony rdzenia kręgowego od zewnątrz do wewnątrz rdzenia kręgowego.
Korzeń tylny przewodzi impulsy dośrodkowe, np. czucie bólu, temperatury, dotyku, ułożenia. Każdy korzeń tylny posiada zwój, przez który przechodzą włókna dośrodkowe (ryc. 22.3), ponadto biegną przezeń włókna nerwowe rozszerzające naczynia. Korzeń tylny jest grubszy od korzenia przedniego.
Korzeń przedni przewodzi impulsy odśrodkowe, np. do mięśni, gruczołów i trzewi. Blokada tych włókien podczas znieczulenia podpąjęczynówko-wego powoduje odwracalne porażenie mięśni.
Przednie i tylne korzenie krzyżują się po wyjściu z przestrzeni podpajęczynówkowej do przestrzeni zewnątrzoponowej. W tym miejscu pokrywa je jeszcze opona twarda i pajęcza, a w przestrzeni między korzeniami a oponami znajduje się płyn mozgo-