22. Znieczulenie podpajęczynówkowe 539
przepona (C4)
serce (Th 1-4) przełyk (Th4 i Th5)
żołądek (Th5-9)
wątroba,
pęcherzyk żółciowy (Th8-11) jelito cienkie (Th8-11)
jelito grube (Th11-L2) nerki, jądra (Th10-L1) pęcherz moczowy (Th12-L3)
Ryc. 22.7 Unerwienie czuciowe narządów wewnętrznych i odpowiadające im odcinki rdzenia kręgowego. Różowe powierzchnie: odpowiadające segmentom (dermatomom) skórnym.
Wyłączenie zwojów pnia współczulnego dotyczy wszystkich somatycznych części współczul-nych, wyłączenie zaś części trzewnej uzyskuje się przez blokadę tylko zwojów przedkręgowych i szyjnych zwojów pnia współczulnego (zwój gwiaździsty, zwój szyjny górny). Włókna trzewne nie biegną z nerwami rdzeniowymi, lecz dochodzą najczęściej jako sploty okołonaczyniowe i częściowo jako własne nerwy współczulne trzewi.
Współczulny układ nerwowy zawiera również liczne dośrodkowe włókna czuciowe pochodzące z trzewi. Przebiegają one z nerwami współczuł-nymi i splotem przez pień współczulny i gałęzie białe do rdzenia kręgowego, natomiast dośrodkowe włókna somatyczne biegną najczęściej wzdłuż naczyń krwionośnych somatycznych i nerwów rdzeniowych do rdzenia kręgowego.
Praktyczne znaczenie układu współczulnego podczas znieczulenia podpajęczynówkowego.
Za unerwienie współczulne narządów odpowiadają określone odcinki rdzeniowe, które umożliwiają ustalenie zasięgu znieczulenia podczas określonej operacji, gdyż jak wiadomo, trzewna reprezentacja w rdzeniu kręgowym nie odpowiada dermatomom, czego przykładem jest znieczulenie przy cięciu cesarskim. Na ryc. 22.7 przedstawiono odpowiadające różnym narządom współczulne odcinki rdzenia kręgowego, które ułatwiają ustalenie zasięgu znieczulenia podczas operacji.
Układ współczulny jest ważny także z innego punktu widzenia. Blokada przedzwojowych włókien współczulnych prowadzi do rozszerzenia naczyń w obszarze przez nie zaopatrywanym i w konsekwencji do spadku ciśnienia tętniczego krwi (zob. pkt 6.1.1).
W praktyce należy zwrócić uwagę, że podczas znieczulenia podpajęczynówkowego nie jest zablokowany nerw błędny, który bierze początek bezpośrednio w mózgu, a nie w rdzeniu kręgowym. Podczas znieczulenia podpajęczynówkowego wyłączone są natomiast przywspólczulne włókna odcinka krzyżowego wychodzące ze splotu podbrzusznego dolnego. Włókna te zaopatrują zewnętrzne narządy płciowe, pęcherz moczowy i odbytnicę.