1260 III Anestezjologia specjalistyczna
- nagły spadek cis'nienia tętniczego,
- zaburzenia rytmu serca,
- zespół żyły czczej górnej.
Leczenie: natychmiastowa retorakotomia. Do rozpoczęcia zabiegu należy przestrzegać następujących zasad:
► wentylacja z niskimi ciśnieniami,
► ułożenie pacjenta na stronie nieoperowanej,
► infuzja wazopresorów.
Zaburzenia oddechowe występują u 40-60% pacjentów po torakotomii i należą do najczęstszych powikłań pooperacyjnych. Głównymi przyczynami są niedodma i zapalenie płuc.
Mimo to wielu pacjentów po torakotomii można ekstubować jeszcze w sali operacyjnej lub krótko po zabiegu w sali budzeń. U niektórych pacjentów z poważnymi, przewlekłymi schorzeniami płuc lub ciężkimi pooperacyjnymi powikłaniami oddechowymi niezbędna bywa przejściowa wentylacja mechaniczna. Odbywa się to na ogólnych zasadach wentylacji mechanicznej, opisanych w innym miejscu tej książki.
U pacjentów torakochirurgicznych zaburzenia wymiany gazowej występują stosunkowo często i zależą od ciężkości i długości zabiegu, zmian mechaniki oddechowej i wentylacji. Do najważniejszych przyczyn należą:
- postępujące zapadanie się pęcherzyków,
- spadek całkowitej podatności płuc, czynnościowej pojemności zalegającej i objętości zalegającej,
- zaburzenia stosunku wentylacji do perfuzji,
- wewnątrzpłucny przeciek prawo-lewy,
- zmniejszenie podatności ze wzrostem pracy oddechowej,
- zaleganie wydzieliny w drogach oddechowych.
Po operacjach torakochirurgicznych zaburzenia te najczęściej prowadzą do hipoksji, którą należy leczyć podawaniem tlenu. Nierzadko występuje także kwasica metaboliczna i oddechowa. W celu profilaktyki i leczenia pooperacyjnego hipoksji koniecznie należy stosować następujące techniki:
► fizjoterapię klatki piersiowej,
► ćwiczenia oddechowe,
► drenaż ułożeniowy,
► podawanie bronchodilatatorów i mukolityków. Kontrolowana wentylacja przerywanym ciśnieniem dodatnim (1PPV), np. za pomocą respiratora typu Bird, nie zapobiega pooperacyjnym powikłaniom oddechowym.
Odpowiednie leczenie bólu jest szczególnie ważne po operacjach torakochirurgicznych, w celu uniknięcia powikłań oddechowych spowodowanych uzależnionym od bólu płytkim oddychaniem i niedostatecznym odkrztuszaniem wydzieliny. Można tutaj zastosować różne metody (szczegóły - zob. rozdz. 31):
- opioidy podawane systemowo lub zewnątrzopo-nowo,
- blokada nerwów międzyżebrowych,
- znieczulenie zewnątrzoponowe w odcinku piersiowym.
Zakres zastosowania terapeutycznego opioidów jest ograniczony, z powodu ich działania uspokajającego, upośledzającego oddychanie i odruchy kaszlowe.
Blokada nerwów międzyżebrowych także ma pewne wady: technika jest stosunkowo trudna, istnieje niebezpieczeństwo odmy opłucnowej, wchłanianie z miejsca wstrzyknięcia jest duże, powstaje więc ryzyko toksycznych stężeń leku we krwi.
Znieczulenie zewnątrzoponowe ciągłe w odcinku piersiowym jest skuteczną metodą zwalczania bólu, wymaga jednak od anestezjologa pewnego doświadczenia (zob. rozdz. 31).
Benumof JL: Anesthesia for Thoracic Surgery. Saun-ders, Philadelphia 1995.
Conacher JD: Anesthesia for surgery of emphysema. Br J Anaesth 79:530 -538, 1997.
Ferlinz R (Hrsg.): Pneumologie. Thieme, Stutt-gart-New York 1994.
Kapłan JA (ed.): Thoracic Anesthesia. Churchill Livingstone, New York 1983.
Krucylak PE, Naunheim KS, Keller CA, Baudendis-tel LJ: Anesthetic management of patients under-going unilateral video-assisted lung reduction for