Obraz�1

108 Podstawy dydaktyki ogólnej

Od nauczyciela zależy, czy i ewentualnie w jakim stopniu walory \ te zostaną wykorzystane w organizowanej przezeń działalności dydak- \ tycznej. Musi on przy tym pamiętać, że praca wychowawcza wymaga \ pogłębionej wiedzy, dużej kultury pedagogicznej, taktu, spokoju, cier- \ pliwości i systematyczności, a na jej wyniki trzeba na ogół długo \ czekać. W czasach coraz szerszego upowszechniania środków maso- \ wego przekazu informacji, coraz łatwiejszego dostępu do arcydzieł \ kultury i sztuki, coraz częstszych wzajemnych kontaktów ludzi w wy- V niku stałej modernizacji środków transportu i komunikacji — musi \ on również pamiętać o potrzebie koordynowania różnych oddziały- V wań wychowawczych na uczniów, a przede wszystkim o konieczności \ utrzymywania ścisłej współpracy z ich rodzicami. Dzięki tym czynnoś- \ ciom, realizowanym już od pierwszych dni pobytu dziecka w szkole, \ nauczyciel współuczestniczy w przekształcaniu zabawy w uozenig się i uczenia się w pracę, ukierunkowując—odpowietlnTo te podstawowe \ formy ludzkiej działalności- i wzbogacaj^ć każdą z nich wartościowymi j społecznie treściami. .

Pełnemu wykorzystaniu wychowawczych możliwości procesu nau- ^ cząnia-uczenia się sprzyja:

*    skoordynowane i zarazem ujednolicone oddziaływanie na uczniów ze strony szkoły, rodziny, grup rówieśniczych, środków masowego przekazu, instytucji oraz placówek oświatowo-wychowawczych;

*    systematyczne wdrażanie dzieci i młodzieży do współpracy, do zbiorowego rozwiązywania stawianych im zadań;

*    stałe nawiązywanie w działalności dydaktyczno-wychowawczej do indywidualnych potrzeb, zainteresowań i możliwości poznawczych każ dego ucznia;

*    łączenie w procesie nauczania-uczenia się procesów poznawczyc z procesami afektywnymi oraz działalnością praktyczną dzieci i młodzi ży, możliwie samodzielną i zróżnicowaną.

Sprawdzian 5

1.    Podkreśl linią ciągłą cechy procesu nauczania-uczenia się, a przerywaną cechy okazjonalnego aktu nauczania-uczenia się; krć trwałość, planowość, długotrwałość, systematyczność, przypadko\ instytucjonalność, „ukierunkowanie na wynik".

2.    Przyporządkuj czynnościom uczniów — odpowiednie czyr nauczyciela występujące w procesie nauczania-uczenia się.

Nauczyciel	Uczeń
	Powstanie motywów uczenia się Przyswojenie wiadomości Opanowanie pojęć i sądów ogólnych oraz rozwiązywanie problemów Procesy memoryzacyjne Ćwiczenie Różnorakie czynności teoretyczne i praktyczne Samokontrola

3. Uzupełnij poniższą tabelkę i podaj, czego ona dotyczy.

Tok podający	Tok poszukujący
1................................. 2. ................................ 3. Synteza przekazanego materiału 4.................................	1.    Uświadomienie trudności 2. 3. Formułowanie hipotez 4...............................i S. a) w przypadku potwierdzenia hipotezy — utrwalenie i zastosowanie b) w przypadku wykazania fał-szywości hipotezy —

5.    O jakiej funkcji procesu nauczania-uczenia się mówi przytoczony niżej tekst?

„Racjonalnie przygotowany i właściwie realizowany proces nauczania-uczenia się zapewnia uczniom nie tylko określone wiadomości, umiejętności i nawyki, lecz przyczynia się również do ich pełnego, wszechstronnego rozwoju intelektualnego, emocjonalnego i wolicjonal-nego, do kształtowania u nich pożądanych cech osobowości'*.

Uzasadnij odpowiedź.

6.    Porównaj koncepcję ogniw nauczania opracowaną przez W. Okonia z koncepcjami stopni formalnych J.F. Herbarta i J. Deweya.