Obraz (10)

Integracja i syntonia w relacji rodzmci-szkola

1. Rodzina jako mikroukład spełnia z jednej strony funkcje wychowawcze na rzecz swoich członków, z drugiej funkcje na rzecz makroukładu wychowawczego. Stąd też rozpatrywanie wychowawczej funkcji rodziny wyłącznie w jej mikrosystemie ograniczyć może lub wypaczyć faktyczny stan i zubożyć teoretyczną oraz praktyczną stronę badań nad wychowawczym funkcjonowaniem rodziny.

Oczywiście w pracach badawczych nad rodziną jako środowiskiem wychowawczym konieczna jest analiza jej mikroukładu wychowawczego i jej pozostałych funkcji. W zakresie tym również może zachodzić i zachodzi zjawisko dys-funkcjonalności rodziny, którego czynnikami są np. alkoholizm rodziców, sprzeczne wymagania rodziców wobec dzieci, rozbicie więzi rodzinnych. W tym aspekcie dysfunkcjonalność wiąże się z niewypełnianiem przez rodzinę jej podstawowych funkcji (biologiczno-opiekuńczych, ekonomicznych, kulturalnych, wychowawczych i emocjonalnych) na rzecz jej członków'. Specyficzną cechą środowiska rodzinnego jest m.in. to, że jego funkcje stanowią organiczną całość, złożoną i jednolitą których nie da się w życiu codziennym spełniać oddzielnie i śledzić ich efektów.

Dlatego też jakiekolwiek zaburzenie utrudniające realizację którejś z podstawowych funkcji powoduje krótszą lub dłuższą niezdolność rodziny do jej ogólnego funkcjonowania.

Natomiast istnieje także zjawisko dysfunkcjonalności rodziny w relacji ro-dzina-społeczeństwo (mikroukład wy c h o wawc zy-m akr o układ wychowawczy). Jest to zjawisko dość powszechne w społeczeństwach o różnych orientacjach społeczno-politycznych, światopoglądowych, ideologicznych, obyczajowych, kulturowych itp. Zjawisko antagonizmu lub pewnego dysonansu występuje także w naszej rzeczywistości społecznej, zwłaszcza obecnie.

Wynika ono również z istnienia różnych podkultur (wiejskich, regionalnych, klasowych, ideologicznych, wyznaniowych itp.), do których należą poszczególne rodziny, będące w pierwszym rzędzie nosicielkami tych subkultur. Stąd też rodziny rozmaitych grup i środowisk w różnym stopniu wiążą się z ogólnospołecznym procesem wychowania. Sąnp. zorientowane na różne wzory wychowawcze, reprezentują różne modele stosunków wewnątrzrodzinnych, w różnym stopniu partycypują w awansie społecznym młodzieży poprzez wykształcenie itd.

Bywa też tak, iż rodzina jako mikroukład wychowawczy może właściwie funkcjonować i to ze w^rzględu na własne, wewnętrzne cele. Ale nie stanowi przez to jeszcze integralnej całości (funkcjonalnej i rzeczowej) z globalnym układem wychowawczym, a także z układem środowiskowym, ze względu na zadania szersze, ogólnospołeczne. Np. praca produkcyjna dzieci chłopskich jest korzystna dla funkcjonowania ekonomicznego tych rodzin, ale powoduje najczęściej na tym tk konflikt z wypełnianiem przez te dzieci obowiązku szkolnego.

207