Obraz (12)

Integracja i syntonia w relacji rodzina-szkolą

szkoły ze środowiskiem. Ten ostatni styl pracy szkoły polega na regulowaniu wpływów środowiska i angażowaniu jego sił w celu doskonalenia pracy dydaktyczno-wychowawczej szkoły oraz organizowaniu współpracy (S. Kowalski -1972).

Wyróżnione tu style powiązań szkoły z jej środowiskiem nie mogą stanowić właściwej podstawy do przeprowadzenia empirycznych analiz, gdyż są to zbyt ogólne kryteria.

Również propozycja Kowalskiego, wyróżnienia trzech stopni włączania się elementów środowiska w proces wychowawczy, poza znaczeniem porządkującym, nie umożliwia w zasadzie jej wykorzystania do analiz empirycznych. Stopniami tymi są według autora: 1. wzajemne niekontrolowane wpływy w środowisku,

2. funkcjonowanie informacji dotyczących oddziaływań wychowawczych w środowisku, 3. współdziałanie wychowawcze instytucji w kierunku opanowania i koordynowania wpływów wychowawczych. Idzie jednak o to, aby badając rzeczywiste funkcjonowanie środowiskowego systemu wychowawczego mieć taki punkt odniesienia, który pozwoli m.in. na dokonanie porównań w różnych typach środowisk.

W tym celu dokonaliśmy typologicznego wyróżnienia możliwych i realnie występujących powiązań rodziny z pozostałymi składnikami środowiskowego systemu wychowawczego, szczególnie ze szkołą. Typologizacja ta została oparta na prawidłowościach charakterystycznych dla procesów wzajemnego oddziaływania w społeczeństw’ach lokalnych, które mogą charakteryzować się mniejszym lub większym stopniem integracji lub odwTotnie - pewnym stanem dezintegracji (R. Park, E. Burges- 1951).

4. Gdy idzie o rodzinę, a szczególnie jej funkcjonowanie wychowawcze, to je] powiązanie z poszczególnymi elementami środowiskowego systemu wychowawczego może być następujące:

1.    partycypacja (współudział, współpraca, współdziałanie, inspiracja);

2.    przystosowanie (akomodacja);

3.    inercja (bierność, obojętność);

4.    opozycja (odrzucanie, sprzeczność interesów, konflikt).

Ogólne i wychowawcze funkcjonowanie rodziny może być w' pewnych zakresach zgodne z poszczególnymi elementami środowiskowego systemu wychowawczego. Przykładem może być tu pozytywny stosunek rodziców do dziecięcego zespołu tanecznego utworzonego w domu kultury. Może zachodzić także zjawisko inspiracji działalności rodziców wobec szkoły, jeśli np. ojciec prawnik będzie prowadził cykl prelekcji dla innych rodziców i grona nauczycieli w szkole.

Partycypacja działań stanowi najkorzystniejszy wychowawczo rodzaj powiązań między elementami środowiskowego systemu wychowawczego i oznacza

209