Obraz (6)

Integracja i syn tonią w relacji rodzina-szkoła

cesu wychowawczego w szkole” (R. Wroczyński - 1985, s. 173-174). Natomiast w teorii wychowania akcentuje się znaczenie współpracy rodziny i szkoły (współdziałanie nauczycieli i rodziców) dla zapewnienia harmonijnego rozwoju uczniów, a także wpływu na postępy w nauce i ich zachowanie. Relacja ta stwarza też „... szansę ciągłego doskonalenia się nauczycieli i rodziców jako wychowawców odpowiedzialnych za wielostronny rozwój dzieci i młodzieży” (M. Łobocki -1985, s. 7). Należy dodać, iż większość koncepcji pedagogicznych związanych ze stosunkami rodziny i szkoły charakteryzuje się wskazanymi wcześniej właściwościami. Są to ponadto najczęściej koncepcje zakładające powiązania rodziców i nauczycieli, podejmujących współpracę (współdziałanie) przede wszystkim „dla dobra dziecka”, rzadziej „za pośrednictwem dziecka” i niezmiernie rzadko „wspólnie z dzieckiem”.

Analiza powojennego piśmiennictwa pedagogicznego poświęconego zagadnieniu stosunków rodziny i szkoły wskazuje, iż mamy do czynienia z problematyką, w obrębie której nakładają się na siebie dwie istotne płaszczyzny: teoretyczna i praktyczna. Większość prac ma bowiem charakter metodyczny, zarysowując mniej lub bardziej rozległe dyrektywy prakseologiczne działań szkoły i rodziny (częściej rodziców i nauczycieli) w obszarze określanym jako relacja rodzina-szkoła. Uwagę zwracają zarówno prace próbujące formułować teoretyczne przesłanki, prawidłowości, nowe problemy i hipotezy w kwestii stosunków rodziny i szkoły wyprowadzone z eksperymentów i badań empirycznych.

Znaleźć można w naszym piśmiennictwie wiele istotnych mniej lub bardziej szczegółowych wątków, takich choćby jak:

-    ukazywanie stosunków rodziny i szkoły w płaszczyźnie szerszych (systemowych) koncepcji pedagogicznych, np. 'szkoły środowiskowej, opiekuńczej, otwartej, zbiorczej czy też wychowania zintegrowanego;

-    eksponowanie specyficznych właściwości stosunków rodziny i szkoły na różnych szczeblach edukacji i w różnych typach szkół, np. w klasach I-III, szkołach ponadpodstawowych, szkołach zawodowych, szkołach specjalnych itp.;

-    łączenie ról nauczycielskich (np. pedagoga szkolnego, wychowawcy klasy, wychowawcy świetlicy) ze specyfiką form i działań dotyczących współpracy;

-    podejmowanie tak specjalistycznych, ale zarazem szczegółowych kwestii, jak pedagogizacja rodziców, funkcjonowanie komitetów rodzicielskich (rad rodziców'), organizowanie wybranych form kontaktów rodziny i szkoły, związki stosunków' rodziny i szkoły z przebiegiem i efektami nauki szkolnej uczniów; problemy współpracy w kontekście jedynactwa, współdziałanie w zakresie czasu wolnego i aktywmości pozalekcyjnej.

Jednakże wiedza na ten temat musi być spożytkowana już dziś, gdy rodzą się nowe wizje stosunków', odpowiadające edukowanym i edukującym, a więc