WSP J POLN254260

WSP J POLN254260



586 JanuK Ricęcr. Język polski iu Wsębodrie

-    nieodróżnianie form męskoosobowych od niemęskoosobowych, np. ty panowi mówiły, baby si kłóciły, koni ciongneły lub panowi mówili, baby si kłóciły,

-    używanie form pany, chłopy, Żydy jako neutralnych, nienacechowa-nych;

-    często końcówka -owi w miejscowniku rzeczowników męskich w wyniku synkretyzmu końcówek celownika i miejscownika, np. o tatowi, przy brat owi;

-    formy analityczne w czasie przeszłym np. my robili, oni młócili itd., wszakże niekiedy obok form syntetycznych, np. chodziliśmy.

W różnych gwarach z różnym nasileniem obserwujemy wpływy ukraińskie, np. końcówr-mo w' 1. os. 1. mn. (kopamo), końcówkę -u wr bierniku (krówu).

Nie sposób pominąć tu słownictwo, słynny bałak lwowski, a więc wyrazy takie, jak właśnie bałakać ‘rozmawiać’, battar ‘nicpoń, andrus', kałabania ‘kałuża , kalapućkać ‘mieszać', morga ‘gbur, cham’, niezdały ‘bezużyteczny', pokiwany ‘głupi’, skałka ‘drzazga’, skawulać ‘skomleć’, smytrac ‘kraść’, trym-bulka ‘szczypiorek’, zamurdzany ‘umorusany’, spójnik że ‘co, który’, np. ten kołodryga (‘oberwaniec’), że tam stoi.

Dialekt południowokresowy doczekał się wielu opracowań, wykazano, że jego cechy charakterystyczne znane są od dawna, zwracano uwagę na jego rozwarstwienie zależne od wykształcenia i kontaktu z miastem, natomiast niewdele wiemy o jego zróżnicowaniu terytorialnym. Z coraz liczniejszych opracowań dotyczących gwar polskich na wschód od Zbrucza wyłania się obraz daleko idących wyrównań morfologicznych, m.in. w zakresie koniugacji, i wytwarzanie przez system mechanizmów' obronnych (Ananje-wa, 1984; Laskowski, 1984; SPK 1995, 1999; JPKW 1996, 1999).’

Dialekt północnokresowy

Dialekt północnokresowy został opisany najpełniej przez Halinę Turską (niestety zachowała się jedynie część jej pracy) i Zofię Kurzową. Oto jego główme cechy, często występujące na ograniczonym obszarze:

- wyróżnienie samogłoski akcentowanej silniejszym przyciskiem i redukcja samogłosek nieakcentow'anych, przy czym zmiana barwy tych samogłosek polega na zamianie o i e przez a („akanie”), np. kabyłka, ida, dziecka, co powoduje z kolei formy hiperstaranne, np. pora/ia, kopusta, kilko dni. Zmiana ta jest ograniczona terytorialnie (Grek-Pabisow'a, 1999). Konstrukcje z biernikiem liczby pojedynczej rzeczowników' żeńskich równych mia-nownikowd, np. daj mnie szklanka herbaty, opowiedział bajka, formy 1. oso-


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLN254271 598 Kazimierz Ftlazku. Język polski iu ziemiach rumumkicłi i pohiHmou-adowiańskich
WSP J POLN254179 504 Jndioigi Sambor, Język polski w świetle statystyki Wewnętrzna struktura obu kor
WSP J POLN254183 508 J<uiui$J Sjrribor, Język polski w iwietk statystyki tworzyli losowo „teksty
WSP J POLN254185 510 Jadwiga Sambor, Język polski w świetle statystyki Zbadano także frekwencję częś
WSP J POLN254197 522 Jadw& Sambor, Jeżyk polski w świetle statystykiGraf 1. Gniazdo leksykalne S
WSP J POLN254199 524 JmIuh&i Sambor. Język polski w świetlt statystyki Graf 9. Gniazdo pojęciowe
WSP J POLN254201 526 JadtsrigA Sambor. Język polski w świerk statystyki Sambor Jadwiga, 1984, Menzer
WSP J POLN254241 566 BofttLm Walczak. Język polski ru Zaciiodiue nijnych) oraz od stopnia udziału w
WSP J POLN254243 568 BoęJjn Watcotk, Język polski tu Zichodzic rozmaitości nie jest możliwe. Wyzysku
WSP J POLN254245 570 Rogiłitr; U ■"iilcćjik, Jeżyk polski na Zachodzie skich, np. z angielskieg
WSP J POLN254247 572 Bogdan Watczdky Język polski na Zachodzić nych zalet kulturowych w postaci nowy
WSP J POLN254256 582 Janusz Rirger, Język polski nu Wschodzie nymi okręgami: wileńskim, smołwieńskim
WSP J POLN254258 584 Janusz Ricgri. Język polski na Wscfaodzu* kiewicza i Słowackiego, ale mimo prac
WSP J POLN254264 590 Janua Raycr, Język polski na Wjctiodzic T urska Halina, 1948, Jeszcze w sprawie
WSP J POLN254269 596 Kitzirmm Feteako, Język polski na ziemiach nunuuskich i południowodo-A-umkicli
WSP J POLN254239 Bo&lan Walczak, Język polski na Zachodził. 564 pologii stanowią Polacy deponowa
WSP J POLN254254 580 Janua Rtcger, Język polłki na Wschodzie cznych. Zamknięto wszystkie polskie szk
WSP J POLN254119 439 Kinrifkl :.;.i się nazwiska polskiego przyjmuje się na ogół wiek XV. Wśród doda
WSP J POLN254191 516 JuJuijjj Samhor, Język pohkt w świetle SlJtystykl dotyczące częstości słownictw

więcej podobnych podstron