Zarz Ryz Finans R15D4

444 Zarządzanie ryzykiem finansowym

Opcje na kontrakty forward, futures, swapy i na inne opcje

Opcje na kontrakty futures. Opisując w rozdziale 1 ewolucję produktów służących do zarządzania ryzykiem, zauważyliśmy, że opcje na finansowe kontrakty futures pojawiły się po raz pierwszy z początkiem lat 80. Stanowią one przedmiot obrotu na większości dużych giełd futures na całym świecie i są dostępne dla szerokiego wachlarza instrumentów pierwotnych - cen towarów, kursów wymiany i stóp procentowych.

Ze względu na ustalone przez nas relacje pomiędzy kontraktami futures i forwardami oraz kontraktami futures i swapami, czytelnik podejrzewa zapewne, że opcje na forwardy i swapy wprowadzono wkrótce po opcjach na futures. A jednak opcje na forwardy, w szczególności opcje na procentowe kontrakty forward, oraz opcje na swapy pojawiły się dopiero z końcem lat 80.

Opcje na swapy (opcje swapowe). Posiadacz opcji swapowej ma prawo do zajęcia w przyszłości określonej pozycji w swapie procentowymOpcja swapowa może być „europejska”, co oznacza, że jej posiadacz może zawrzeć kontrakt swapowy jedynie w określonym dniu (w terminie wygaśnięcia opcji), lub „amerykańska”, kiedy to posiadacz może przystąpić do swapu w każdym terminie przed dniem wygaśnięcia opcji. Na rynku opcji swapowych nie używa się terminów „opcja sprzedaży” i „opcja kupna”; mówi się natomiast o opcjach swapowych plącącego, dających posiadaczowi prawo zawarcia kontraktu swa-powego, w którym będzie płacił według stałej stopy, oraz o opcjach swapowych otrzymującego, dających prawo do swapu, w którym otrzymuje się płatności według stałej stopy.

Nabywca „opcji swapowej płacącego” dysponuje funkcjonalnym równoważnikiem opcji kupna na stopy procentowe - jeśli stopa zmienna wzrośnie, wykona prawo do zawarcia swapu, w którym będzie płacił według stałej stopy. I na odwrót: nabywca „opcji swapowej otrzymującego” dysponuje ekwiwalentem opcji sprzedaży na stopy procentowe - jeśli stopa zmienna spadnie, wykorzysta tę sytuację, zawierając swap, w którym będzie otrzymywał stałe płatności.

W przypadku opcji swapowych zabezpieczające się firmy mogą optować za fizycznym rozliczaniem: posiadacze opcji wykonują je, faktycznie zawierając kontrakty swapowe. W celu jednak minimalizacji ryzyka kredytowego coraz częściej na rynku dokonuje się rozliczeń gotówkowych: w wypadku wykonania opcji oblicza się wartość pierwotnego swapu według bieżącej wartości rynkowej, by następnie przekazać ją w gotówce posiadaczowi opcji.

Zauważmy tutaj różnicę w porównaniu z opłacalnością swapu forwardowego. Strony swapu forwardowego są zobowiązane zainicjować kontrakt swapowy w określonym dniu, podczas gdy posiadacz opcji swapowej ma prawo do zawarcia takiego kontraktu w określonym terminie. Nabywca swapu forwardowego nie płaci żadnej ceny początkowej.