Gennep Obrz�dy przej�cia1

uświęceni. a przez to nietykafn: i niebezpieczni - niczym bóstwa Roiacg jj woduje, że rozmmfe tabu jako rytuały negatywne jasno wyznaczają granej' dzy nowicjuszem a społecznością, ale owa społeczność jest bezbronna^' wszelkich aktów podejmowanych przez nowicjusza. Jest (o najprostsze i ^ wych wyjaśnienie zwyczaju istniejącego u bardzo wielu ludów, zupełnie zumiatego dta postronnych obserwatorów. Chodzi o zwyczaj, zgodw z^. podczas nomejetu młodzi ludzie mogą kraść i rabować bez ograniem wić się I ubierać na koszt społeczności. Podam tylko dwa przykłady. w Liberii młodych Wai kształci się w rozmaitych kwestiach I obyczajach p)^ •politycznych dotyczących fch ludu, to

kradzieży dokonywanej przez nowicjuszy raczej nie traktuje dę jako wykrój Aktów tych dokonuje się nocą. pod wodzą samych nauczycie* Atakowanej siednie wioski, z któiycb podstępem lub Siłą zabiera się wszystko, co mon wicjuszom przydatne (ryz, banany, kury i inno środki do żyda), a maroni^ świętego lasu.

Tego rodzaju kradzież istnieje, mimo ze specjalne ptantage dostarczają nw% szom pożywień a Podobne zjawisko występuje na Archipelagu E&smarcii gdzie członkowie tajnych stowarzyszeń Duk-duk oraz lng(n)iet podczas mają prawo do woli okradać i grabić domy oraz plantacje. Jedynym ogm& ritem jest to. że nie wolno Im tknąć dobytku innych członków stowarzysz*^ Te nadużycia przyjęty w końcu zresztą (jak w całą Mełanezji) formę haraczy, Powszechność opisanych wyżej praktyk jest dość dobrze znana'*, akty właściwie zrozumieć jej mechanizm, należy przypomnieć, iż ze swoistym a* szeroetn życia społecznego mamy do czynienia także podczas bezkróki cg w czasie okresu przejściowego między prowizorycznym pogrzebem a pogra bem ostatecznym. Tym tez można tłumaczyć, przynajmniej częściowo, Ntoaś ne rozprzężenie, które pojawia się u niektórych ludów (na przykład w AusW| w okresie między zaręczynami a przypieczętowaniem małżeństwa popraw kazanie konkretnej kobiety konkretnemu mężczyźnie. I jeśli nawet owo zwca nie zwykle obowiązujących reguł życia społecznego nie zawsze prowadzi to kich nadużyć, to fakt ten nie umniejsza znaczenia tego zjawiska jako zasadna go elementu okresu przejściowego.

Zob. Johann Buttikoftr. Msebtlóarm Libera. 12, Lekten 1890.i3QWQ5 ■"Zob Richard Heinrich Robert Parkinson. Or&ssig Jato* ta der SuJw &C0M1O.

• We FrancuafceJ Afryce Zachodniej znakiem insjacji jest oorzezanw. a pr»e* knonezy przyznano nowicjuszom pozostaje w mocy od momentu, gdy wtsactlofc zaćm* Bę 2abfczna& i tiwa dochwft całkowitego )e) wygojenia, czyli okołoUMW

L drv Zob AtoawJfc Lunet Une rrwson su SsnagW. s 50 (Fulanie), s 65 *

flukutoray). s. 80 iMnhnhel 1 tQt (Sontnkej a 127 (Khasonks), s 145 l$er*3«* B

7. Zaręczyny i małżeństwo

NarrocfwWw© jako ofcraa przajtcłowy, - ObrjąOy MhOśąc*Mę naceewMzMSGzp łjlubu - Społocaiy i ekonomiczny charaktor małżeństwa - Ohm prajteowy upt*fly nloznych Bai**o* ona potendiyetfiych Bhaftezyków i Todów. - RytuMy wywarta rfrr^fly up#w*acJ/ena - RytuaTy ogr*r*aonet SOMttmoBo pici Obr/ęo/ vt&srr&> ~ ^R*^uł* MSdamoid totaMne, - Rytu*, wytącar&i, - Rytuały pownego «ąc»nia.- C?as kwanta • znaczenie okresu prapdcwege - duby tyrohfrtane. - R> d*i«ństwa mlędry obrzędami tiubu. adopcf. iwonfeacę t knkfae}. - ayiuay nawałowe

Rozdział ten jest poświęcony zagadnieniom, które są Gtoicie udofemertowane. ale na Ich temat brakuje pogłębionych monografii, a interpretacja jeel tanSzo różnicowana. Po raz kolejny odkrywamy tu obrzędy przejścia oraz znaaaria sekwencji rytualnych. Albowiem właśnie fakt, iż tak chętnie antfzowano poszczególne obrzędy w oderwaniu od całości ceremonii, na które się cne sftate-fy. sprawił, Iż badacze pogubili się wśród zawężonych, choć nlrpdncłrorrie Skomplikowanych Interpretacji.

Mieliśmy już okazję przyjrzeć się dziecku wkraczającemu w wiek mtódrieft-czy i osiągającemu dojrzałość społeczną. Kolejny etap to wiek dojrzany, tery raj-pełniej wyraża się w założeniu rodziny. Ta zmiana tetegcn społecznej jesz jedną X rajważniejszych zmian, ponieważ, przynajmniej dta jednej z osób wtaaaafr cych w stan małżeński. oznacza zmianę rodziny, fenu, wtoki. pfcmtm. Zdarza się i tak. ze małżonkowie zamieszkują w nowo wybudowanym donn. lej zmarie miejsca zamieszkania towarzyszą ceremonie zawierająca cywaty przej*

Scia, których pierwotny sens wywodził się z przejścia o charakterze fizycznym.

Jeśli jednak weźmie się pod uwagę, jakie konsekwencje dla danej społeczności ma małżeństwo zawarte między jej członkami Jako szczególna forma żyda społecznego, to bez wątpienia szczególnego znaczenia nabiera tu okres przejściowy. Okres ten nazywa się narzeczeństwem' U bfflino wielu ludów s& nom on odrębną i niezależną Część ceremonii śtaboych. Obejmuje lywaty wyłączenia i okresu przejściowego, a kończy się albo obrzędami wstępnej Węgrach z nowym środowiskiem, albo obrzędami wyłączenia z okresu przejściowego

' Najlepszą znaną ml pracą na temat narzaczeństwa opisywanego z punktu worania obizędowości oraz zagadnień prawnych jest praca RaHeoiego Corsa pt Gil spuntai pcpobrf. Jłovue des ówdes ełhnographiąues et soooiopąues* 1908, »**wd-guJn*

Msmrifli ludno nS się zgodzić z jej autorem, że tytutfy zaręczynowe tpoaajrwk, pmram. nałożenie welonu, bukiet, paa. połączenia dłoni, pierścień, trzewik, pocałunek. tamarM •J? cNabam. drenie się owocami I winem, położone się obok aatae «p) mają jedjrie mcanie symboliczna. W moim przekonaniu nwęą or<> t#gejłtęWoaenstgyany'

Nawtony i dooańatwo

W i