54 Międzynarodowe otoczenie przedsiębiorstw jako zespól uwarunkowań marketingu...
nomist” od 1986 r. tzw. wskaźnik Big Maca18 (Big Mac lndex, czyli tzw. hamburger standard). W tablicy 2.1 są podane, w przeliczeniu na dolary USA, ceny tego produktu na wybranych rynkach, a także relacje odzwierciedlające lokalny parytet nabywczy. Mimo że porównania opierają się tylko na jednym produkcie, przydatność analityczna wskaźnika Big Maca wyraża się w znacznej zbieżności ujętych w nim relacji z porównaniami opartymi na tzw. koszykach dóbr i z innymi badaniami międzynarodowymi w tym zakresie (np. prowadzonymi przez OECD).
Wskaźnik Big Maca jest obliczany w następujący sposób (na przykładzie | ||
Norwegii i Chin, dane według tablicy 2.1): |
Norwegia |
Chiny |
1. Cena hamburgera Big Mac • w USA (A) |
3,41 USD |
3,41 USD |
o w danym kraju w walucie lokalnej (B) |
40,00 NKR |
11,00 CNY- |
2. Kurs 1 USD w walucie lokalnej (C) |
5,81 NKR |
7,60 CNY |
3. Lokalna cena Big Maca wyrażona w USD (D) (D) = (B) : (C) |
6,88 USD |
1,45 USD |
4. Parytet siły nabywczej w danym kraju (E) (E) = (B) : (A) |
11,70 |
3,23 |
NKR/USD |
CNY/USD | |
5. Przewartościowanie (+) lub niedowartościowanie (-) lokalnej waluty danego kraju wobec USD w % |
4-102% |
-58% |
[(D) : (A) - 1] x 100% albo [(E) : (C) - 1] x 100%
NKR — korona norweska, CNY — juan
Hamburger Big Mac McDonald’sa jest produktem spełniającym niezbędne warunki dla porównań międzynarodowych: jest praktycznie identyczny pod względem składu i jakości wszędzie tam, gdzie jest oferowany w ramach systemu franchisingowego przedsiębiorstwa, a ponadto zawsze wytwarza się go w kraju sprzedaży (łącznie w około 120 krajach). Jeśli cena Big Maca przeliczona na dolary amerykańskie w jakimś kraju jest wyższa niż w USA, można przyjąć, że oznacza to przewartościowanie lokalnej waluty i odwrotnie — jeśli jest ona niższa, waluta lokalna jest niedowartościowana. Najtańszy Big Mac, według danych z 2007 r.,
18 W porównaniach międzynarodowych stosuje się również inny wskaźnik oparty na Big Macu, tj. przeciętną ilość czasu pracy, zwykle podawaną w minutach, odpowiadającą w różnych krajach (częściej — w wielkich miastach) możliwości zakupu jednego hamburgera Big Mac. Różnice mogą być nawet kilkakrotne (por. np. I. Do-ole, R. Lowe, International Marketing Strateg)'. Analysis, Derelopment and Inplementation, Thomson Leaming, London 2001, s. 16).