SWScan01329

SWScan01329



Księga pitrwszą. Funkcja podziału pracy


108

społeczeństwa nie tylko będzie mógł być tolerowany, ale jeszcze szanowany i podawany jako przykład. Przyjemność nie potrafi wytwarzać dążności ze wszystkich uczuć; może tylko powiązać te, które istnieją, z takim czy innym celem — pod warunkiem żc cel ten będzie odpowiadał ich naturze.

W niektórych wypadkach powyższe wyjaśnienie nie wydaje się zasadne. Istnieją czyny surowo karane, mimo żc opinia nie bardzo je potępia. Na przykład zmowa urzędników państwowych, uzurpowanie sobie władzy administracyjnej przez władze sądowe, a funkcji świeckich przez funkcje religijne podlegają karze, która nie wiąże się z oburzeniem, jakie wywołuje to w świadomości ludzi. Kradzież rzeczy będących własnością publiczną nie porusza nas zbytnio, a przecież jest surowo karana. Zdarza się nawet, że ukarany czyn nie uraża bezpośrednio żadnego uczucia zbiorowego; nic w nas nie protestuje przeciw faktowi łowienia ryb i polowania w zakazanym okresie lub jeżdżenia zbyt ciężkimi pojazdami po drogach publicznych. A przecież nic ma żadnego powodu, by całkowicie oddzielać te występki od innych; każde zdecydowane rozróżnienie" byłoby arbitralne, wszystkie one bowiem mają w różnym stopniu tę samą cechę zewnętrzną. Bez wątpienia w żadnym z tych przykładów kara nic wydaje się niesprawiedliwa; jeśli opinia publiczna jej nie odrzuca, to w każdym razie pozostawiona samej sobie albo nie żądałaby jej wcale, albo okazałaby się mniej wymagająca. Ozna-

" Wystarczy zobaczyć, jak GarofaJo rozróżnia to, co nazywa prawdziwymi przestępstwami i inne przestępstwa (zob. La criminn-logie, s. 45); czyni to na podstawie własnej oceny, która nie jest oparta na żadnym kryterium obiektywnym.

cza to, że we wszystkich przypadkach tego rodzaju przestępczość nic wynika lub nie w pełni wynika z żywości uczuć zbiorowych, które zostały urażone, lecz z jakiejś innej przyczyny.

Jest rzeczą dowiedzioną, że jak tylko jakaś władza rządowa ukonstytuuje się, ma dosyć siły, aby do pewnych zasad postępowania samorzutnie dołączać sankcje karne. Jest zdolna uznać pewne czyny za występki lub sprawić, że inne będą surowiej karane. Właśnie dlatego wszystkie czyny, o których mówiliśmy, mają tę wspólną cechę, że są wymierzone przeciw jakimś organom kierowniczym życia społecznego. Czy należy zatem uznać, że istnieją dwa rodzaje przestępstw, wynikające z dwóch różnych przyczyn? Nie można pozostać przy tej hipotezie/Nieząleżnie od tegp^ile jest odmian przestępstw, przestępstwo jest zasadniczo wszędzie takie samo, wszędzie bowiem daje len sam efekt, czyli <-karę. Ta zaś może być wprawdzie niższa lub wyższa, ale nie zmienia to jej charakteru. Otóż jakiś jeden fakt nie może wynikać z dwóch przyczyn, chyba żc dwoistość jest pozorna i w gruncie rzeczy chodzi o jedną i tę samą przyczynę. Siła, z jaką reaguje państwo, powinna więc mieć taki sam charakter, jak siła rozproszona w społeczeństwie.

Skąd by się ta siła państwa wzięła? Z ważności interesów, jakimi państwo zarządza i które wymagają specjalnej ochrony? Ale wiemy, że samo naruszenie nawet poważnych interesów nie wystarcza do spowodowania reakcji karnej. Trzeba jeszcze, aby naruszenie to było odczute w pewien sposób. Skąd to się bierze, że najmniejsza szkoda uczyniona organowi rządowemu ma być karana, podczas gdy dużo większy nieład panujący w innych organach społecznych rekompensuje się jedynie zgodnie z prawem cywilnym? Najdrobniejsze przekroczenie przepisów prawa drogowego karane jest mandatem; pogwałcenie umów, nawet powta-


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SWScan01324 98 Księga pierwsza. Funkcja podziału pracy słych ludzi, którzy nie znają tych podstawowy
SWScan01325 100 Księga pierwsza. Funkcja podziału pracy Żydzi wyjaśniali sobie na swój sposób powsta
SWScan01328 106 Księga pierwsza. Funkcja podziału pracy 106 Księga pierwsza. Funkcja podziału pracy
SWScan01330 110 Księga pierwsza. Funkcja podziału pracy rzajace się, stały brak uczciwości w interes
SWScan01331 112 Księga pierwsza. Funkcja podziału pracy karę. Jeżeli więc nasza definicja przestępst
SWScan01334 146 Księga pierwsza Funkcja podziału pracy wanymi nie jest w stanie powołać do życia lub
SWScan01321 94 FCsifga pierwsza. Funkcja podziału pracy presyjncgo dowodzą jednocześnie, że owej cec
SWScan01323 96 Księga pierwsza. Funkcja podziału procy warunki, które mają zasadnicze znaczenie dla
SWScan01326 102 Ksifua pierwsza. Funkcja podziału pracy Niemniej powiedzenie, że przestępstwo to ura
SWScan01327 104 fCsifga pierwsza. Funkcja podziału pracy silne, trzeba, by były określone.^ Każde z
SWScan01333 144 faifga pierwsza. Funkcja podziału pracy dziedziny życia moralnego nie są od siebie r
10 240 IIL Kształtowanie społecznych warunków pracy rowanego zespołu nie tylko dla realizowanych ce
SNB14097 nych można by także z powodzeniem odnieść do wszelkich innych środo-wisk i nacji społecznyc
IMG`70 (3) narodu"28. O właśnie: nadać społeczności nie tylko mądre prawa, ale jeszcze i obycza
118 RALF LISCH tylko na całkiem abstrakcyjnej płaszczyźnie), iż badania społeczne nie tylko mają za

więcej podobnych podstron