0000901

XVI

Ta była prawie główna pobudka, zachęcająca mnie do roboty ułożenia i przetłómaczenia tego dzieła na język polski , skoro tylko weszło do rąk moich we włoskim języku, oraz dołożenia wszelkiej usilności i starań, aczkolwiek na łonie ubogiego powołania mojego zakonu, by drukiem roz-krzewione być mogło. Tłómacząc to ważne dzieło z wielu względów stać się mogące użytecznem każdemu czytającemu je, ułożyłem słowa inaczej brzmiące w polskim niżeli w włoskim języku, w porządku Alfabetu, pod temi jednak literami, od których w tymże języku zaczynają się. Ze zaś w łacińskim i włoskim języku litera C. wymawiać się zwykła w tym brzmieniu jak w polskim litera K. zaczem pod tą literą umieszczone są te słowa, które w podobnem brzmieniu pod literą C. tam się znajdują. Podobnie słowa i nazwiska które zaczynające się od liter Pk. jako to Pharao, Pha-risaei i t. d. gdy wymawiają się po polsku przez literę F. Farao, Faran i t. d. pod tąż literą w niniejszym tłómacze-niu umieściłem w takim porządku w jakim podług Alfabetu wypadają. To dzieło w języku włoskim podzielone na cztery tomiki, podobny ma podział i w mojem tłómaczeniu. Przedmowy autora włoskiego na wstępie każdego tomu położone, ponieważ bardzo są potrzebne i użyteczne, do objaśnienia i przekonania nas o prawdzie, pewności, szacunku, powadze pisma świętego, tak jako całe dzieło wytłómaczone, na swych miejscach przy każdym tomie się znajdują.

Całe to dzieło starałem się wiernie co do sensu i słów ile mi moje zakonne usposobienie dozwalało stosownie do języka polskiego wytłómaczyć. Ponieważ.,tłómacz tego Dykcyo-narza z języka francuzkiego na włoski poprzydawał do wielu artykułów niektóre obszernciejsze uwagi i wiadomości, tyczące się niektórych okoliczności osobliwie pod wątpli-

wość podpadających , lub przeciwne zdania autorów względem siebie mających w materyach, jak je pospolicie zo-wiemy Controrersiae, a to oddzielnie przy każdym artykule, gdzie są umieszczone, lub pod znakami, czyli asteryskami lakierni (») lub odmiennym charakterem pospolicie zwanym Cursw drukowane: gdy te przydatki mniej właściwie należą do takowego dzieła, jakiem jest Dyficyonarz, i gdy w takowych materyach mamy tyle dzieł teologicznych zwanych Opera Polemica et Controrersistica; żebym nierozszerzył tego dzieła i oszczędził wydatków na jego wydanie, czyniąc je snadniejszem do nabycia, przeto opuściłem te przypisy. Wybrałem jednak rzeczy z nich ważniejsze i w bliższym związku z tern dziełem będące, w swych miejscach umieściłem. Tablice zaś geograficzne, czyli mappy na których są wyrażone kraje, miasta, i różne miejsca w Palestynie, o których tylko pismo namicnia, umieszczone napoczątku pierwszego tomu włoskiego dzieła w naszem polskiem wydaniu, w każdym tomie po jednej są umieszczone. W tłómaczeniu zachowałem wierność, nic nieopuszczając ani przydając, oprócz tylko jednego artykułu pod słowem kościół, o którym często mamy wzmianki w licznych miejscach pisma świętego. To słowo biorąc w rnateryał-nem znaczeniu, autor włoski pod wyrazem łacińskim: Tem-plum umieścił w jednym artykule, tłumacząc je o kościele materyalnym Salomonowym; żadnej: przez omyłkę zapewne nieuczynił wzmianki o kościele Chrystusowym, jak się bierze w znaczeniu duchownem pod wyrazem łacińskim Ecclesia, lub włoskim Chiesa oznaczającym zgromadzenie wiernych: zaczern ten artykuł o kościele Chrystusowym, przydać na swym miejscu za rzecz słuszną osądziłem. Jeżeli zaś jakażkolwiek moja praca i usilność nie odpowiada