FIZYOLOGIA PRZEWODU POKARMOWEGO 277
molizująco na ciałka czerwone krwi w naczyniach, jak n. p. sole kwasów żółciowych, woda. Ilość barwików zwiększa się również pod wpływem niektórych trucizn n. p. fosforu, chromianu potasowego i t. p.
U królików obok bilirubiny znajdujemy związek izomeryczny hematoporfirynę, szczególnie po dodaniu sulfonalu. Bilirubinę znajdujemy stale w komórkach wątroby, gdzie ilość jej dochodzi do 70°/o0.
Biliwerdyna jest produktem utlenienia bilirubiny. W żółci człowieka wśród przewodów żółciowych podług Hammerstena wcale jej nie znajdujemy, natomiast znajdujemy ją w pęcherzyku żółciowym, skutkiem tego ilości jej są bardzo zmienne.
Z dalszych produktów utlenienia spotykamy bilicyaninę, barwik błękitnj", i choleteinę, barwik czerwony.
Obok produktów utlenienia barwików spotykamy także produkty redukcyjne: hydrobilirubinę i urobilinę (Kimura) w pęcherzu żółciowym u człowieka. Oba te produkty jednakże nie są prawdopodobnie bezpośrednim wytworem komórek, lecz pochodzą z przewodu pokarmowego, gdzie powstały z barwików żółciowych pod wpływem gnicia, lub osobnych bakteryj. Związki te, ulegając wessaniu z jelit, zostają zatrzymane przez komórki wątróbne i drogą kanalików żółciowych na powrót wyrzucone do jelit. Zauważyć jednak wypada, że w pewnych przypadkach patologicznych urobilina może powstawać i w samej wątrobie, szczególnie przy autolizie komórek wątrobnych.
Nadto z żółci człowieka wyosobniono jeszcze barwiki: bili-fuscynę i bilihuminę. W stanach patologicznych, a specyalnie przy zwyrodnieniach wątroby (tłuszczowych), ilość barwików może znacznie się zmniejszać, a nawet żółć może się stawać zupełnie bezbarwną. Również zmniejsza się ilość barwików żółci po podwiązaniu żyły wrotnej.
Drugim charakterystycznym składnikiem żółci są t. zw. kwasy żółciowe, a mianowicie kwas glikocholowy i taurocholowy. Kwasy te spotykamy w żółci w postaci soli, przeważnie w postaci gli-kocholanu i taurocholanu sodowego. Ilość i względny stosunek tych kwasów do siebie u rozmaitych zwierząt są bardzo różne. U człowieka spotykamy przeważnie kwas glikocholowy i tylko bardzo mało taurocholowego, u innych zwierząt nadto spotykamy także pewne modyfikacye, które są zbliżonymi związkami analogicznymi, tak u bydła, obok kwasu glikocholowego, spotykamy kwas gliko-