420 K. PANKK
o zaledwo znacznem świetle wykazują nabłonek brukowy, wysoki, ułożony na błonie właściwej (membrana propnc), na której miejscami zauważyć się już dają opisane niżej komórki koszyczkowe. W okresie dojrzewania zwiększa się ilościowo miąższ gruczołowy. Cewki rozwijają się w drzewkowate rozgałęzienia, okazujące na końcach kolbowate rozszerzenia Obraz ten spotykamy w budowie gruczołu u dziewcząt około 14 roku życia. Z dalszym wiekiem zwiększa się jeszcze bardziej ilość cewek gruczołowych kosztem tkanki łącznej podścieliskowej.
Okres największego jednak rozwoju zauważyć się daje w czasie ciąży, a w szczególności po porodzie w czasie karmienia. Badany gruczoł przedstawia wówczas pęk zrazików (około 20), ułożonych promienisto, połączonych ze sobą tkanką łączną przetkaną tłuszczem, zbiegających się u szczytu piersi zakończonej brodawką sutkową. Każdy pojedynczy zrazik przedstawia oddzielny gruczoł, złożony z licznych, drzewkowato rozgałęzionych przewodów, zakończonych kolbowatem rozszerzeniem. Przewody te łączą się u szczytu zrazika w jeden wspólny kanał wyprowadzający (dnctus lactiferns . który kończy się w brodawce sutkowej, tworząc ampułkowate rozszerzenie, tak zwaną zatokę mlekonośną (sinus lactiferus). Każdy zrazik rozpada się skutkiem tego na liczne drobniutkie zraziki, przj-pominające wielce układem swym budowę miąższu płuc.
Kolbowate rozszerzenia przewodów, t. zw. pęcherzyki gruczołowe, przedstawiają właściwą część wydzielniczą gruczołu mlekowego. Ściany tych pęcherzyków wyścielone są nabłonkiem jednowarstwowym, który zależnie od okresu wydzielania posiada wejrzenie komórek jużto wałeczkowych, już też niskich, brukowych. Komórki te, wyraźnie odgraniczone od wnętrza pęcherzyka, wykazują między sobą granice ledwo zaznaczone, zatarte. W czasie spoczynku protoplazma ich posiada drobną ziarninę, rozmieszczoną równomiernie, natomiast w okresie wydzielania wypełnia się kuleczkami tłuszczu, silnie załamującemi światło. Kuleczki owe zbierają się w górnej części komórki i bywają stopniowo wydalane poza obręb komórki do wnętrza pęcherzyka. W miarę pozbywania się treści zmniejsza się stopniowo wymiar podłużny komórek. Ich jądra wykazują często zjawiska podziału tak, że niekiedy spotyka się w komórce po dwa jądra, z których jedno bliżej światła pęcherzyka położone zawiera nierzadko kuleczki tłuszczu i ziarenka natury białkowej.