94293701

WYMIANA MATEKYI I ENEKGII U ZW1EKZA1'

521

\

z 70 gr. białka, 55 gr. tłuszczu i 420 gr. węglowodanów = 2417 Kai.

Wydatną pracę robotnika średniej miary n. p. murarza, cieśli ocenia T i g e r s t e d t na 100.000 kgm. Praca taka potrzebuje do pokrycia przyrostu 1200 Kai. energii wyzwalanej w ustroju; człowiekowi więc, który taką pracę wykonywa, trzeba podać pożywienie o wartości energetycznej 3600 Kai. Energia, wyładowana w pracv, i pokrywa się, jak wiadomo, nawet w głodzie rozkładem bezazoto-wych składników odżywczych: w głodzie rozkładem tłuszczu dopóki zapasu jego starczy, u żywionych osobników głównie rozkładem węglowodanów. Jak dalece węglowodany sprawniejsze są w dostarczaniu energii, potrzebnej do wyładowania pracy, można wnosić niet3’lko z przytoczonych powyżej doświadczeń z zakresu wymiany materyi. Chory na cukrówkę moczową, który nie jest w stanie spalać sprawnie cukru, nie jest zdolny do wysiłków fizycznych, męczy się łatwo (Lusk). Lee i Harrold spostrzegali wielkie wyczerpanie fizyologiczne mięśni pomimo obecności tłuszczu u kota. którego przedtem pozbawili glikogenu przez zatrucie florydzyną, natomiast zupełnie prawidłową zdolność mięśni do skurczu u innego kota, któremu po zatruciu florydzyną, przed śmiercią przepłukali mięśnie roztworem cukru. Zwiększoną potrzebę energii mo-żnaby więc pokryć przez podanie większej ilości bezazotowych składników odżywczych, t. j. w części tłuszczów a głównie węglowodanów.

W praktycznem życiu wszakże znaczne powiększenie dawki węglowodanów w dyecie człowieka bez powiększenia dawki białka jest niewykonalnem; w celu powiększenia ilości węglowodanów w pożywieniu posłużyć się możemy tylko środkami spożywczymi, bogatymi w węglowodany, inaczej powiększymy nadmiernie objętość pożywienia. Środkami takiemi są przetwory nasion zbożowych oraz nasiona strączkowe. Wszystkie te spożywki obok skrobi, której zawartość waha się w granicach 45- 77°_/c, zawierają mniejszą, lub większą ilość (6—25%) białka.

Pewne powiększenie dawki białka będzie więc nieuniknionem. Będzie ono zresztą wskazanem w tych wypadkach, w których praca pociąga za sobą przyrost tkanki mięśniowej, jak to się dzieje u człowieka z upośledzonym wskutek braku pracy fizycznej stanem mięśni, gdy pracę fizyczną przez dłuższy czas wykonywa, a także gdy w pracy, najczęściej wskutek braku wprawy występuje brak tchu;