94297701

WYMIANA MATEKYl I ENERGII U ZWIERZĄT 461

Chwila wyczerpania się zapasów tłuszczu jest podczas postu momentem krytycznym dla ustroju.

Śmierć z głodu przysposabia się na dłuższą metę niemal od pierwszych dni postu. Czynnikiem tym jest zakwaszanie ustroju, czyli ściślej mówiąc, wyprowadzanie zasad mineralnych i zmniejszenie zasadowości krwi. Zmniejszenie alkalescencyi tkanek rozpo-czjmać się musi już w pierwszych dniach głodu w następstwie utlenienia się siarki ciał białkowych na kwas siarkowy, po części także fosforu (nukleoproteidów) na kwas fosforowy, a w szczególności i to jeszcze w wyższej mierze w następstwie powstawania z rozkładu białka całego szeregu kwasów organiczi^ch jako to: kwasów oksyproteinowych, moczowego, hippurowego oraz nieznanych bliżej choć według badań St. Kozłowskiego^{1 2}) zawartych w moczu w znacznej ilości kwasów organicznych, rozpuszczalnych w eterze. W dalszych dniach głodu zakwaszanie ustroju wzmaga się. Niewątpliwie wskutek braku dowozu świeżej substancyi odżywczej tkanki doznają osłabienia swej sprawności w rozszczepianiu i utlenianiu białka; wytwarzają się więc w znacznie większej ilości, niż w prawidłowych stosunkach, kwasy oksyproteinowe, na co wprawdzie dowodów bezpośrednich w doświadczeniach niema, lecz

0    czem można z całą pewnością wnosić ze znacznego powiększenia ilości, tak zwanej obojętnej siarki³) i w miarę trwania głodu, z coraz bardziej zmniejszonego udziału azotu mocznika w całym azocie moczu. I tak, gdy przy zwykłem żywieniu 85—90% azotu moczu przypada na mocznik, Freund znalazł udział mocznika w ogólnym azocie moczu w 16—20-tym dniu postu zmniejszonym do 69°/o, Brugsch w 23—30 dniach postu nawet do 54%.

Oprócz kwasów oksyproteinowych pojawia się również jako wyraz poważnego osłabienia procesów utleniania kwas oksymasłowy, który znajdywano (Brugsch, Woninger i Mohr) w moczu osób podczas głodu w ilościach 9.27, względnie 14.8 na dobę.

Jak wielką ilość zasad te i inne niepoznane jeszcze bliżej kwasy muszą wyprowadzać z ustroju, można pośrednio wnosić

1

⁴) Z wyników jednego z tych doświadczeń oblicza się n. p., że okoio

2

   ₃ całej ilości zasad mineralnych, zawartych w moczu, obliczonych na równoważnik sodu (Na), wydala sie w moczu w postaci soli tych kwaśnych przetworów rozkładu białka.

3

*) Siarka obojętna w moczu ludzkim według badań Gawińskiego może w całości, a przynajmniej w 90%, jest siarką kwasów oksyproteinowych.