94296701

WYMIANA MATERYI I ENERGII U ZWIERZ AT 4Ó1

Z wielkości współczynnika oddechowego możemy wnosić, jaki materyał ulega w ustroju spaleniu, a to zwłaszcza po potrąceniu od ogólnych objętości tak dwutlenku węgla, jak i tlenu ilości cm³ tych gazów, przypadających na rozkład białka. Z tak obliczonego współczynnika możemy, a to nawet z pewną dokładnością, obliczyć, ile węglowodanów, a ile tłuszczu, uległo w ustroju utlenieniu. Gdy spala się w ustroju tylko tłuszcz, czyli w odsetkach 0% C(>₂ pochodzi ze spalenia węglowodanów i 100% ze spalenia tłuszczu, współczynnik oddechowy obliczony dla bezazotowych składników wyniesie 0'707. Gdy spalają się wyłącznie węglowodany, to jest 0% G'% pochodzi ze spalenia tłuszczu a 100% ze spalenia węglowodanów, współczynnik ten wynosić musi 100 czyli przy wzroście współczynnika oddechowego o 0^-293 wzrasta udział węglowodanów w zużyciu tlenu i wytworzeniu dwutlenku węgla od 0—100°/_o t. j. przyrostowi współczynnika oddechowego o 0001 odpowiada przyrost udziału węglowodanów spalaniu się bezazotowych składników pokarmu = 0311%, czyli, jeżeli n. p. znaleźliśmy współczynnik oddechowy dla bezazotowych składników pokarmu = 0’800, to przyrostowi współczynnika o 0093 (0^-800 — 0707) odpowiadać będzie udział węglowodanów w wytworzonem ze spalania bezazotowych składników dwutlenku węgla = 317% (0 341 X 93); udział tłuszczu zatem = 68‘3%.

Ponieważ w ustroju białko musi stale ulegać rozkładowi, przeto współczynnik oddechowy nie dosięga nigdy maximum 100, ani nie spada do minimum 0 707, o ile składniki organiczne pożywienia, w szczególności białko i węglowodany, ulegają spaleniu aż do ostatecznych produktów utlenienia, waha się natomiast według Magnus Levy’ego w granicach cokolwiek szczuplejszych od powyższych, mianowicie 0'722 do 0971. Spadek współczynnika poniżej minimum, o ile nie jest następstwem wypicia napoju wyskokowego (współczynnik oddechowy dla wyskoku = 0 667) wskazuje na wytwarzanie się glikogenu z białka, przy procesie tym bowiem zajść musi pobranie znacznej ilości tlenu bez wydzielenia odpowiedniej ilości dwutlenku węgla. Podniesienie się współczynnika powyżej maxiinum wskazuje natomiast na wytwarzanie się w ustroju tłuszczu z węglowodanu, przy której to przemianie dla zamiany związku, bogatego w tlen, na związek uboższy w tlen odczepia się (od drobiny węglowodanu) w znacznej ilości dwutlenek węgla bez pomocy tlenu z zewnątrz.

29*