94290101

WYMIANA MATERYI 1 ENERGII U ZWIERZĄT 485

rząt ssących gromadzi się dostarczany ze krwi przez ustrój matki, I prawdopodobnie w postaci złożonych związków organicznych, zawierających żelazo, zapas tego pierwiastka, który dochodzi do ma-jimum w chwili urodzenia zwierzęcia i z którego organizm czerpie materyał do budowy barwika krwi przez pewien czas — królik n. p. przez czas około 24 dni po urodzeniu — aż do chwili, gdy zaczyna się żywić pokarmami roślinnymi, bogatszymi w żelazo.

Jeżeli wszakże dowóz większej części soli do ustroju pozostawiamy przypadkowi, nie troszcząc się zazwyczaj o ich zawartość w pokarmach, to wyjątek przecież robimy dla chlorku sodowego, który dodajemy do pokarmów, mimo iż pokarmy, które spożywamy, zawierają same przez się pewną ilość tej soli. Dodawanie chlorku sodowego do pokarmów nie jest dostatecznie uzasadnione przez wyżej omawiane potrzeby. Chlorek sodowy zawarty jest w ustroju człowieka w ilości tak niewielkiej, że, mając zwłaszcza na uwadze zdolność organizmu ekonomicznego obchodzenia się z tą solą, zdawałoby się, że organizm mógłby poprzestać na ilości tej soli, wprowadzanej w charakterze naturalnego składnika pokarmów. Tymczasem dodajemy chloru sodowego do pożywienia w ilości 10—30 gr. na dobę, skąd wnosić można, że spełnia on jeszcze inne zadanie w ustroju. Według Bungego chlorek sodowy wchodzi w reakcyę wymienną z solami potasowemi, które dostają się do ustroju niekiedy w obfitej ilości w pokarmach roślinnych, przeważnie zawierających potas w znacznie większej ilości, niż sód. Jeżeli tą solą potasową będzie węglan potasowy, to wynikiem tej reakcyi v^y-miennej będzie chlorek potasowy i węglan sodowy. Krew każdego organizmu cechuje stałość składu chemicznego, a to dlatego, że ustrój wydala bardzo szybko za pośrednictwem nerek tak składniki obce krwi, jakoteż te, które znalazły się we krwi w ilości przekraczającej prawidłową zawartość. Chlorek potasowy jest dla krwi prawie obcym składnikiem, bo zawarty on jest w osoczu krwi prawidłowej tylko w bardzo małej ilości, zostaje on też natychmiast ze krwi usunięty wraz z nadmiarem węglanu sodowego, którego ilość we krwi nie może przekraczać pewnej stale jednakowej zawartości. Następstwem tego jest, że krew staje się uboższą tak w chlor, jakoteż w sód i ustrój potrzebuje uzupełnienia ubytku przez podanie chlorku sodowego. Według Bungego człowiek w istocie soli głównie pokarmy roślinne i w szczególności nieodzownie i obficie takie, które sole potasowe zawierają szczególnie w znacznej