94294101

WYMIANA MATEKYI 1 ENEKOII U ZWIKK/.ĄI'    .)25

Sprawa przyrostu białka w tkankach jest jednem z ciekawszych zagadnień biologii.

Przyrost białka spostrzegamy u dorosłych żeńskich osobników w okresie ciąży. U kobiet bywa on zwłaszcza kilkanaście dni przed porodem, szczególnie u wieloródek dosyć znaczny; u kilku takich kobiet spostrzegano n. p. (Zacharjewski) przez 18 dni codziennie zatrzymywanie 32 gr. białka z podanych 128 gr., czyli około 25%. Jest on prawdopodobnie tem większy, im krótszym jest okres ciąży i im szybszym żalem wzrost płodu. Białko w tych okolicznościach zostaje zatrzymane w celu wyrównania strat, poniesionych przez ustrój matki na budowę płodu. Po porodzie przyrost białka ustaje na krótki czas, zachodzą nawet straty białka, po kilku dniach jednak przyrost znowu bierze górę, ustrój zużywa bowiem białko na rozwój gruczołu mlecznego i wytwarzanie ciał białkowych mleka. Jakkolwiek przyrost białka w tym ostatnim wypadku jest czasowy, bo białko mleka zostaje wraz z mlekiem wydalone z ustroju na dobro noworodka, musimy proces ten uważać za zjawisko przyrostu białka, bo białko pożywienia, zanim stanie się białkiem mleka, musi wpierw stać się białkiem tkanek.

Białko przyrasta wreszcie u młodego zwierzęcia oraz dziecka, dopóki ono rośnie i rozwija się.

U dziecka okres najżywszego przyrostu białka przypada na pierwsz\ rok życia, oraz na wiek 14—17 lat u chłopców, 11—1^ lat u dziewcząt, t. j. na okres dojrzewania płciowego. W tej epoce, zwłaszcza w pierwszymi roku życia, zdolność zatrzymy^rwania białka pożywienia i zużytkowywania go do budowy^T tkanek jest tak wielkąj że do 33°/₀ białka, podanego w mleku, może pozostać w tkankach (Rubner i Heubner). U zwierząt młodych, zwłaszcza tych, których okres wzrostu i dojrzewania jest krótki i wzrost zatem szybki, ta zdolność jest jeszcze większą; u szczeniąt, żywionych mlekiem kro-wiem, spostrzegano zatrzymywanie 38%, u prosiąt ssącymh mleko matki do 70% podanego białka.

U dorosłych zwierząt spostrzegano również, jak już wiemy, zatrzymywanie azotu, a więc rzekomo przyrost białka w tkankach, jest on jednak w zwykłych warunkach ograniczony.

Organizm zwierząt mięsożernych odznacza się szczególną sprawnością we względzie przystosowywania rozkładu białka do podaży; nie ulega więc wątpliwości, że u dobrze odżywionych zwierząt tej grupy niepodobna osiągnąć trwałego przyrostu białka.