Magazyn6
1101

303

BANKI

Kapitał akcyjny, wynosząc r 30 milj. koron złotych, t. j. 34756095 pengó, Okłada się z 300000 akcyj imiennych po 100 koron złotych.

Literatura: Nagg T.s Lnt Ungai tcht Bank. 1931. — Spra woidania Banku Węę\erłkitQO od 1923 r.

I) Narodowy Bank Czechosłowacki. (Na-rodni Banka Ceskosloyenska). Przystępując do zorganizowania i uporządkowania swych finansów, przeprowadziła Czechosłowacja ustawą z 25. II. 1919 r. ostemplowanie obiegających na jej terytorjum bank-knotów Banku Austro-Węgierskiego, przy-czem tylko połowa z przedstawionych kwot została wypłacona w ostemplowanych banknotach, reszta zaś w 1 % pożyczce państwowej. Ustawą z 26. III. 1919 r. utworzony został Urząd Bankowy, który przejął funkcje znajdującego się w likwidacji Banku Austro-Węgierskiego. Na podstawie ustawy z 10. IV. 1919 r. otrzymał on prawo emisji banknotów, opiewających na korony czeskie. Cały obieg banknotów miał być pokryty bankowo. Urząd Bankowy miał jednakże tylko charakter tymczasowy, to też ustawą z 14. IV. 1920 r. ogłoszony został statut Narodowego Banku Czechosłowackiego. Usiłowania uprzedniego uregulowania stosunków finansowych powodowały przez 5 lat odkła lani,, utworzenia Banku. Dopiero 21. III. 1926 r. odbyło się konstytuujące Walne Zebranie, a 1. IV. przejął Bank Narodowy czynności od Urzędu Bankowego.

Stałe polepszanie stosunków gospodarczych, oraz wzrost zapasu złota 1 dewiz w Banku Narodowym, pozwoliło na przeprowadzenie ustawą z 14. XI. 1929 r. stabilizacji korony. Bank został zobowiązany do wymiany banknotów na złoto w stosunku 1 kc. = 44,58 miligr. czystego złota, równocześnie zaś został przerachowany na korony czeskie kapitał akcyjny, ustalony dotąd w złotych dolarach, oraz zmieniany sposób i stosunek pokrycia. Wskutek coraz większych trudności, z jakiemi walczyć musiał z powodu kryzysu światowego eksport czeski, przeprowadził rząd ustawą z 17. II. 1934 ^r- dewaluację korony czeskiej o 16,66%. Wartość korony czeskiej odpowiada ocitąo wartości 37,15 miligr. czystego złota. Jednocześnie zmieniony został sposób i stosunek pokrycia banknotów oraz natychmiast płatnych zobowiązań. Różnica, wynikająca z przerachowania zapasu złota, przelana została na rachunek długu skarbowego w Banku Narodowym, zmniejszając tern samem zadłużenie skarbu państwa.

Kapitał akcyjny, wynoszący 405 milj. kc., składa się ze 120000 akcyj imiennych, z których ¹/₈ część, t. j. 40000 akcyj, posiada rząd. Bank upoważniony jest do podwyższenia swego kapitału akcyjnego o 50% (ustawa z 14. IX. 1929 r.), przyczein udział państwa w ewent. nowej subskrybcji wyniesie również ¹j_t.

cyfry;bilansów rocznych czechosłowackiego BANKU NARODOWEGO

w miljonach koron czeskich.

Do 1933 ^r- ^{100 kc}* =* 26,411 zł.; od 1934 ^r-100 kc. = 22,009 zł-

Stan % koóc.m roku	Aktywa				Pasywa
	Złoto	Dewizy	Weksle i potyczki lomb.	Dług Skarbu Pań stwu	Obieg bankno tów	Natychmiast płatne robo w.
1926	I Oli	2 088	230	4 <*i3	8 203	I OOO
1930	1 545	2 504	391	3 452	7 824	610
1933	1 708	918	1695	2 593	5 9°6	871
1934	2 680	250	1314	2 095	5 640	766
1935	2 690	81	1333	2 046	5 781	411

Literatura: BuUetin de la Banque Nationale de Tchecoslovaquie. Miesięcznik od 1926, — HeUperito M.: Le problbne monłtaire-d’apris guerre et sa solution en Pologne, en Au&riche et en TcM-coslovaquie. Parts 1931, — Schmiedt-Friedltinder R.: Die

Wahrungipolittk der Tschecł~slovakei. 1929, — Sprawozdania Banku Czechosłowackiego od 1925.

m) Bank Szwedzki (Sveriges Riksbank). Bank Szwedzki jest najstarszym bankiem biletowym. Powstanie jego łączy się z założeniem w 1656 r. przez bankiera Johna Palmstruck’a „Stockholm Banco“, któremu przyznano po raz pierwszy przywilej emisji biletów. Gdy bank ten po 12 latach istnienia popadł w trudności, na miejsce jego został w r. 1668 stworzony Szwedzki Bank Państwowy. Nowopowstały Bank nie posiadał początkowo kapitału zakładowego, lecz rozporządzał tylko pewną częścią przyznanych mu dochodów państwowych. Później utworzenie kapitału odbywało się stopniowo w drodze przelewu pewnej kwoty z uzyskanych corocznie zysków. Na podstawie ustawy z 1824 roku otrzymały również inne banki, poddające się pewnym przepisom, prawo emisji biletów; dopiero w r. 1904 uzyskał Bank Szwedzki monopol emisyjny. Zasady emisji biletów ulegały w ciągu istnienia Banku licznym zmianom, przyczem Bank Szwedzki stosowa* jed-