Magazyn6
1101

803

CZEKOWE PRAWO

8.    Odpowiedzialność za zapłatę czeku. Odpowiedzialność ponosi jedynie wystawca, in-dosanci i poręczycii le, a nie trasat, t. j. płatnik. Ustawa polska zna również odpowiedzialność poręczyciela. Posiadacz czeku może zwrotnie poszukiwać od wszystkich pomienionych osób lub od kilku zobowiązanych, według swego wyboru. Tak samo, jak w poszukiwaniu z tytułu wekslu, dłużnik może zasłaniać się wobec posiadacza czeku tylko temi zarzutami, które wypływają z samego czeku lub też przysługują mu bezpośrednio przeciwko posiadaczowi. Trasat odpowiada przed wystawcą na zasadzie istniejącego między nimi stosunku umownego,

0    ile wogóle ustawa nie zwalnia trasata od odpowiedzialności za niezapłacenie czeku (w razie odwołania czeku lub upadłości wystawcy).

Do wykonania poszukiwania względem wystawcy, indosantów i poręczycieli potrzeba, aby czek został przedstawiony do zapłaty w czasie przez ustawę określonym

1    nie był zapłacony. Ustawa polska stanowi, iż przedstawienie czeku i nieotrzymanie zapłaty powinno być ustalone przez: i) protest lub 2) oświadczenie trasata, dokonane na czeku, podpisane przez niego ze wzmianką, kiedy przedstawienie miało miejsce lub też 3) oświadczenie izby rozrachunkowej, iż czek został przedstawiony przed upływem okresu przedstawienia i nie został wykupiony. Protest czeku dokonywa się według przepisów prawa wekslowego. Protest, lub stwierdzenie, zastępujące protest, powinno być dokonane przed upływem terminu do przedstawienia i najpóźniej w pierwszym dniu powszednim po przedstawieniu.

Ustawa polska stosuje do czeku przepisy prawa wekslowego w materji: notyfikacji, niezapłacenia i protestu, zwolnienia od protestu, przedmiotu roszczeń regresowych (również wykupującego czek), wydania czeku i pokwitowania oi az siły wyższej (art. 42—48 poi. ustawy czekowej).

9.    Przedawnienie. Ustawa polska art. 52 stanowi, iż roszczenie zwrotne posiadacza przeciwko indosantom i wystawcy przedawniają się upływem 6-ciu miesięcy od końca terminu przedstawienia; roszczenia indosan-tów między sobą i przeciwko wystawcy przedawniają się w 6 miesięcy od dnia, w którym indosant wykupił czek lub w którym doręczono mu pozew; przy obliczaniu czasokresów nie wlicza się dnia, stanowiącego początek okresu. Ustawa czekowa odsyła do prawa powszechnego w kwestjach: przyczyny przerwania przedawnienia, chwili, od której przedawnienie poczyna biec na nowo, skutku przerwania przedawnienia w stosunku do dłużnika, którego dotyczy przyczyna przerwania oraz zawieszenia biegu przedawnienia. Tu zaznaczyć należy, że ustawa nie zajmuje się sprawą przedawnienia roszczenia wystawcy czeku do trasata, stosunek bowiem między temi osobami wynika z zawartej między niemi umowy i podlega zasadom prawa powszechnego.

10.    Niesłuszne zbogacenie. Podobnie, jak w poi. ustawie wekslowej, w ustawie czekowej, art. 59, znajduje się przepis o skardze z tytułu niesłusznego zbo-gacenia. Wystawca, którego odpowiedzialność ustała skutkiem przedawnienia, pozostaje względem posiadacza czeku odpowiedzialnym o tyle, o ile odniósł korzyść z jego szkodą.

11.    Przepisy prawa czekowego mniejszej wagi. W razie utraty (zagubienia, zniszczenia, kradzieży) czek ulega umorzeniu; przewód amortyzacyjny trwa 60 dni. Przepisy polskiej ustawy czekowej w tej materji są wzorowane na ustawie wekslowej.

O czekach zagranicznych, t. j. wystawionych zagranicą a płatnych w kraju, przepisuje ustawa polska, iż o formie oświadczeń czekowych stanowi ustawa kraju, na którego obszarze oświadczenie zostało podpisane, wszakże zachowanie form, przepisanych ustawą miejsca płatności wystarcza. Ustawa stanowi, iż jeżeli oświadczenia, podpisane na czeku, nie są ważne stosownie do powyższego przepisu, lecz są zgodne z wymaganiami ustawodawstwa kraju, w którym podpisano jedno z poprzednich zobowiązań, okoliczność, iż pierwsze zobowiązania są nieprawidłowe co do formy, nie wpływa na ważność zobowiązania późniejszego.

Podobnie, jak ustawa wekslowa, polska ustawa czekowa, art. 49 i 50, zna wtóro-pisy czeku; ich wystawienie jest dopuszczalne jedynie względem czeków, wystawionych na określonego odbiorcę lub na zlecenie i płatnych zagranicą, a więc niekrajo-wych. Każdy egzemplarz powinien zawierać w tekście wzmiankę, iż jest „pierwszym", „drugim" i t d. W razie zapłaty jednego egzemplarza inne tracą moc; jednak odpowiedzialni są indosanci, którzy indosowali kilka egzemplarzy na rzecz różnych osób

6I»