Magazyn6
0901

801

CZEKOWE PRAWO

wekslu z mocy szeregu indosów, wreszcie obowiązku nabywcy złej wiary lub dopuszczającego się rażącego niedbalstwa do wydania wekslu utraconego.

Jeżeli więc czek na okaziciela został za-indosowany kilkakrotnie, indosant późniejszy, zapłaciwszy czek, będzie mógł dokonać poszukiwania zwrotnego przeciwko indo-santom poprzednim. Ten, kto ma taki czek w rękach, uważa się za prawego posiadacza; w tym przypadku nie potrzebuje on wykazywać swego prawa nieprzerwanym szeregiem indosów. Ustawa reguluje sprawę zarzutów; dłużnik nie może bronić się przeciwko posiadaczowi zarzutami, które mu służyły przeciwko wystawcy lub posiadaczom poprzednim, chyba że posiadacz, nabywając czek, działał świadomie na szkodę dłużnika; uznaje indos zastępczy czeku; indos po proteście lub po okresie do protestu przyrównywa do zwykłego przelewu (cesji). Ustawa uważa indos bez daty za dokonany przed protestem lub równo-znacznem stwierdzeniem, albo przed upływem terminu do przedstawienia, dopóki stan rzeczy przeciwny nie będzie udowodniony.

5. Przyjęcie. Przyjęcie, tak ważne w prawie wekslowem, nie istnieje w czeku. Czek nie ulega przyjęciu, mówi art. 4 ust. poi.; znaczy to, iż przyjęcie czeku nie ma skutków prawnych; wzmiankę o przyjęciu uważa się za nienapisaną. Konferencja genewska z r. 1931 uznała, iż przyjęcie czeku jest sprzeczne z jego naturą, czek bowiem w istocie jest poleceniem zapłaty za okazaniem, co oznacza, iż posiadacz, przedstawiając czek czyni to, aby otrzymać zapłatę, a nie uzyskać przyjęcie. Ustawa jednostajna nie uznała t. zw. certyfikacji czeku; jednakowoż w rezerwatach Konwencji genewskiej istnieje zastrzeżenie, dozwalające państwom umawiającym się dopuścić pomieszczenie na czeku wzmianki o certyfikacji, o konfirmacji, o wizie lub innej równoznacznej, byleby ta wzmianka nie miała skutku przyjęcia; w razie dopuszczenia przez ustawodawstwo narodowe tego rodzaju wzmianek, powinny być uregulowane ich skutki prawne. W myśl powyższego, Niemcy mają prawo zachować czek „koofirmowany" Reichsbanku (t. j. noszący t. zw. Bestatigungsvermerk, skutkiem którego Bank ten jest obowiązany do zapłaty czeku w stosunku do posiadacza i odpowiada również względem wystawcy i in-dosantów), a Bank Francji zachowuje możność „wizowania" czeków, które właściwie oznacza tylko domicylowanie czeku.

Art. 2 ustawy włoskiej z 7 pażdz. 1923 r. reguluje t. zw. assegno circolare; nazwa ta powinna być użyta w samym tekście czeku. Czek zwykły nosi nazwę assegno bancario. Funkcjonowanie czeku „cyrkulacyjnego" jest następujące. Rząd może upoważnić pewne określone banki do wypuszczania tego rodzaju czeków; banki te muszą posiadać pewien określony kapitał zakładowy i mieć za sobą kilka lat istnienia; 40% wysokości czeków wypuszczonych powinno być zabezpieczone złożonym do kas skarbowych depozytem w tytułach państwowych. Czek cyrkulacyjny jest w istocie czekiem certyfikowanym; bank-trasat przyrzeka dokonać wypłaty we wszystkich swych oddziałach i u wszystkich swoich korespondentów. Czeki te są bardzo rozpowszechnione we Włoszech, gdyż dają one posiadaczom zupełną gwarancję wypłaty.

6. Okres na przedstawienie czeku do zapłaty. Prawie wszystkie prawodawstwa przepisują, iż czek płatny jest za okazaniem i większość ustaw określa czas, w którym czeki powinny być przedstawione do zapłaty. Okresy tu są krótkie, czek bowiem nie jest narzędziem kredytu, lecz środkiem zapłaty, to też posiadacz czeku powinien jak najrychlej zgłosić się do trasata po odbiór pieniędzy, które mu się należą już z chwilą wystawienia czeku. Należy odróżniać przypadki następujące: 1) czek może być wystawiony i płatny w kraju i 2) czek może być wystawiony zagranicą i płatny w kraju, lub też wystawiony w kraju i płatny zagranicą.

Według art. 29 ustawy polskiej, czeki wystawiane i płatne w Polsce powinny być przedstawione do zapłaty w ciągu ro dni od wystawienia.

Jeżeli czek jest wystawiony zagranicą, a płatny jest w kraju, mają zastosowanie następujące przepisy. Według ustawy polskiej czeki zagraniczne płatne w Polsce powinny być przedstawione do zapłaty w ciągu 20 dni, a jeżeli są wystawione poza Europą — w ciągu 70 dni od wystawienia. Czeki, wystawione w jednym z krajów europejskich, a płatne w kraju położonym nad morzem Sródziemnem i naodwrót, — uważa się za wystawione i płatne w tej samej części świata. Dniem początkowym oznaczonych terminów jest dzień, wskazany w czeku, jako

01

Encyklopedia nauk politycznych.