804 CZEKOWE PRAWO — CZERKAWSKI WŁODZIMIERZ ALEKSANDER
1 wszyscy indosanci późniejsi, których podpisy znajdują się na niezwróconych przy zapłacie egzemplarzach.
12. Opłata stemplowa. W tej sprawie zachodzi znaczna różnica między wekslem a czekiem. Weksel obciążony jest opłatą stemplową stosunkową, to znaczy taką, której wysokość uzależniona jest od wysokości sumy wekslowej. Czek natomiast opłaca stempel stały lub wogóle zwolniony jest od opłaty.
Znaczna różnica między stemplem wekslowym a czekowym dobroczynnie wpływa na rozwój obrotu czekowego.
W sprawie stawek opłat stemplowych obowiązują przepisy ustawy poi. z i lipca 1926 r. ze zmianami późniejszemi (Dz. U. R. P. z 1932 r. Nr. 41, poz. 413 i ustawy z 18 marca 1935 r., Dz. U. R. P. Nr. 27, poz. 200) o opłatach stemplowych. Czek podlega opłacie w wysokości */10 procentu (art. 128) jedynie w przypadkach, gdy wystawca czeku wręczył go odbiorcy przed dniem, oznaczonym jako data wystawienia (czek „postdatowany") oraz, gdy w czeku na rzecz określonej osoby lub na zlecenie wystawca jest zarazem trasatem. Wolny od opłat jest czek, w którym nie zachodzą powyższe warunki oraz czek, w którym wystawcą i trasatem są dwa oddziały tego samego przedsiębiorstwa. Niezaopatrzenie czeku w stempel powoduje wymierzenie kary kontrawencyjnej (podwyżki stemplowej, w wysokości 25-krotnej).
W innych krajach stawki opłat stemplowych są następujące: we Francji — 20 cts., w Belgji, zasadniczo, 10 cts., w Anglji
2 pensy, w Holandji 10 cen., w Czechosłowacji 4 hal., we Włoszech 20 cts. W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, w Szwajcarii i Estonji czeki są wolne od stempla. W Niemczech czeki, odpowiadające wymaganiom ustawy czekowej, są też wolne od opłat.
Przepisy k. p. c. (art. 458—468), dotyczące postępowania nakazowego mają również zastosowanie do czeku.
Literatura: Routerem J.t Le ckkąue. Paru 1924 (tamie literatura). — Teniet Le droit nouvrau du chłgue. Paru 1928. — Chśron A. pro/..* Vers 1'unificalion du droit de change. Parto 1929.— Flamm F.t Rzecz o wekslach i dekach. Warszawa 1882. — GÓrakn Antoni pro/, dr.; Prawo wekslowe i czekowe. Warszawa 1926. — Hotcorka Af.; Polskie prawo wekslowe i czekowe. Poznań 1928. — Kuratduj Af.; Zasady ustaw czekowych, t. I. Warszawa 1908. — Teniet Ustawa czekowa niemiecka. Gaz. Sgd. Warsz.z 1907.— Tenże: Projekt jednostajnego prawa czekowego. Warszawa 1912. — Michaeli* Richard: Schek-gesetz. Berlin u. Leipzig 1927 (tamie literatura) . — Namit-kieuyicz J.z Polska ustawa czekowa a bezpieczeństwo obrotu. Przegląd prawa handlowego, t. /. —Tonie; Podręcznik prawa handlowego, wekslowego, czekowego i upadłościowego. Wyd. III. Warszawa 1927. — Per eto ^4.; Polskie prawo czekowe. Przegląd prawa handlowego, t. I. — Tratnmer J.r Czek w prawie skar-bowem. Przegląd prawa handle t. I. — Wróblewski pro/, dr. St.r Ustawa » dn. 3 kwietnia 1906 o czeku. Kraków 1907. — Tender Polskie prawo czekowe. Kraków 1926. (II wyd.: Polskie prawo czekowe i wekslowe.)
Jan Namitkiewicz.
Cz., własna nazwa Mari, lud należący do ugro-fińskiej grupy językowej, który około XII—XIII w. osiedlił się nad środkową Wołgą i Wiatką, gdzie żyje zwartą grupą. W r. 1920 utworzony został autonomiczny obszar Maryj ski, 23 525 km’ pow. i 490 300 m. (1927), w czem Mari 51,1%. Mniejsza grupa Cz. zamieszkuje nieco dalej na wsch. nad rz. Belaja. Ogólna liczba Cz., według spisu z 1920 r. wynosi 3988x2 m.
Kob.
Cz. urodził się 17. II. 1867 r. w Bursztynie jako syn Józefa i Joanny z Rittnerów, umarł 18. XII. 1913 r. w Krakowie. Po skończeniu studjów na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, przebywał na dalszych studjach dwa lata w Paryżu i rok w Berlinie. Habilitował się na docenta ekonomiki na Uniw. jagiellońskim w r. 1893. W 1897 r. został nadzwyczajnym, a w r. 1907 zwyczajnym profesorem ekonomiki i statystyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był doskonałym organizatorem i wykładowcą, głębokim teoretykiem i bardzo spostrzegawczym politykiem ekonomicznym. Utworzył Instytut ekono-miczno-statystyczny przy Wydziale prawa na Uniw. Jag., a później wraz z prof. Rostworowskim powołał do życia i zorganizował w Krakowie Szkolę Nauk Politycznych, której byl podporą do końca swego życia. Bral stale czynny udział w pracach Wydziału historyczno-filozoficznego Akademji Umiejętności, która też w uznaniu jego zasług powołała go w r. 1910 na członka - korespondenta. Wielkie zasługi miał na polu pedagogicznem. Podczas swej krótkiej pracy na Uniwersytecie wychował szereg uczniów, którzy dzisiaj skutecznie krzewią wiedzę ekonomiczną w Polsce.