Magazyn6201

158

FEDERAL RESERYE SYSTEM

ny Zjednoczone, w związku z dostawą ma-terjałów wojennych państwom europejskim, odczuwały silny przypływ kapitałów i złota, co wywołało wzrost rezerw banków członkowskich. W tych warunkach zwiększające się potrzeby kredytowe amerykańskiego życia gospodarczego mogły być zaspokojone przez banki członkowskie bez uciekania się do pomocy Banków Rezerwy Federalnej, tern bardziej, że Federal Reserve Act z 1914 r. obniżył znacznie ustawowe minimum rezerw legalnych banków członkowskich w porównaniu z obowiązującemi poprzednio w tym względzie wymaganiami National Bank Act’u.

W połowie czerwca 1917 r., z chwilą wypowiedzenia wojny przez Stany Zjednoczone, sytuacja amerykańskiego rynku pieniężnego uległa zmianie i od tego czasu nastąpił szybki rozwój działalności Banków Rezerwy Federalnej w związku z finansowaniem wydatków wojennych przez Skarb, który lokował duże emisje pożyczek na rynku. Równocześnie zwiększył się znacznie portfel wekslowy Banków Rezerwy Federalnej, gdyż pomimo ponownego obniżenia przez Kongres minimum ustawowych rezerw, olbrzymie potrzeby kredytowe amerykańskiego życia gospodarczego nie mogły już być zaspokojone przez same banki członkowskie. Wskutek znacznych operacyj zakupu papierów i dyskonta weksli przez Banki Rezerwy Federalnej, rezerwy banków członkowskich wzrosły w połowie 1920 r. do nie-notowanego przedtem poziomu około 2 miljardów doi., co umożliwiło bankom silną ekspansję kredytową. Jednocześnie zwiększył się znacznie obieg biletów rezerwy federalnej i biletów banków rezerwy federalnej. Inflacja, wywołana finansowaniem wojny, nie przybrała w Stanach Zjednoczonych formy inflacji pieniężnej, lecz ogromnej ekspansji kredytowej, której skutki miały się niebawem dać odczuć. Zdając sobie sprawę z niebezpieczeństwa inflacji kredytowej, występującej po zlikwidowaniu finansowych operacyj wojennych, Banki Rezerwy Federalnej podniosły w jesieni 1919 r. stopę dyskontową, aby w ten sposób przeciwdziałać dalszej nieuzasadnionej gospodarczo ekspansji kredytowej. Ekspansja ta trwała jednakże nadal prawie do końca 1920 r. pomimo dalszego podwyższania stopy dyskontowej Banków Rezerwy Federalnej w początkach i9-2o r. W późniejszych latach była polityka Federal Reserve Board’u krytykowana i Bankom Rezerwy Federalnej przypisywano winę, że przez spóźnioną likwidację kredytów wojennych nie przeciwdziałały ekspansji kredytowej, a w konsekwencji depresji. Część odpowiedzialności ponosił jednakże również rząd, pod którego silnym wpływem pozostawały, zwłaszcza bezpośrednio po zakończeniu wojny, władze Systemu.

W roku 1920/21 nastąpiła w Stanach Zjednoczonych siłna zniżka cen, przy rów-noczesnem kurczeniu się obrotów gospodarczych. Likwidacja pożyczek zaciągniętych w bankach łącznie z dużym przypływem złota z zagranicy zwiększyły płynność banków członkowskich i pozwoliły im spłacić swoje własne zadłużenie w Bankach Rezerwy Federalnej. W związku z tern nastąpiło silne ograniczenie rozszerzonej poprzednio nadmiernie działalności Banków Rezerwy Federalnej oraz znaczny spadek obiegu biletów.

2. Okres ożywienia gospodarczego 1921-1927r.

Dalsze trwanie przypływu złota mogło wywołać w przyszłości nadmierną ekspansję kredytową. Biorąc pod uwagę powojenną sytuację Stanów Zjednoczonych, które będąc wierzycielem i dostawcą całego niemal świata posiadały ponadto najbardziej uporządkowany system monetarny, zahamowanie szkodliwego dla amerykańskiego życia gospodarczego nadmiernego przypływu kapitałów zagranicznych i złota było zadaniem niezmiernie trudnem. Z jednej strony należało bowiem podnosić stopę dyskontową celem uniemożliwienia inflacji kredytowej (zarządzenie takie sprzyjałoby jednak dalszemu przypływowi złota), z drugi* j zaś należało właśnie obniżyć stopę procentową celem zahamowania importu kapitałów zagranicznych (polityka taka mogłaby znowu doprowadzić do inflacji kredytowej). Banki Rezerwy Federalnej, stosując naogół politykę taniego pieniądza, usiłowały rozwiązać powyższy problem na innej płaszczyźnie. Biorąc pod uwagę, że głównym powodem przypływu złota do Ameryki były nieuporządkowane stosunki monetarne w krajach europejskich, Banki Rezerwy Federalnej dążyły do przywrócenia równowagi w świecie przez nawiązanie ściślejszego kontaktu z zagranicznemi bankami bileto-wemi. Od wojny Banki Rezerwy Federalnej prowadziły u siebie rachunki zagranicznych instytucyj emisyjnych, lokowały poważne kapitały krótkoterminowe wspomnianych instytucyj na amerykańskim rynku