Magazyn6501

161

FEDERAL RESERYE SYSTEM

z dnia 3 marca 1933 r. do 45,3%. W obliczu tak szybkiego pogorszenia się sytuacji finansowej kraju Banki Rezerwy Federalnej podniosły stopę dyskontową, mennica zaprzestała wymieniać bilety na złoto, a równocześnie zabroniono wywozu złota zagranicę i wprowadzono ograniczenia dewizowe. Dla opanowania sytuacji ogłoszono w całym kraju t. zw. „święta bankowe". Dnia 9 marca 1933 r. uchwalił Kongres „Emergency Banking Act and Conservation Act“. Ustawa ta nakazała oddanie posiadanego złota, monet złotych i certyfikatów złotych do Skarbu wizamian za bilety. Emisja biletów Banków Rezerwy Federalnej została ułatwiona przez przepis, który pozwalał zabezpieczyć ją nietylko obligacjami Stanów Zjednoczonych, ale także (do wysokości 90%) wekslami, tratami i akceptami. Równocześnie przyznała ustawa Bankom Rezerwy Federalnej pra wo udzielania bankom nieczłonkowskim 90-dniowych pożyczek zabezpieczonych sola wekslami banków i obligacjami Stanów Zjednoczonych. Działanie tej ustawy zostało ograniczone do czasu istnienia nadzwyczajnych warunków i wyjątkowych uprawnień Prezydenta. Emergency Banking Act został wkrótce uzupełniony nowelą, która dozwoliła Bankom Rezerwy Federalnej (na przeciąg 1 roku) udzielać zaliczek bankom nieczłonkowskim na warunkach przewidzianych dla banków członkowskich. W maju 1933 r. uchwalił Kongres ustawę t. zw. Thomas Amendment, która upoważniła Banki Rezerwy Federalnej do nabycia dalszych 3000 milj. doi. obligacyj Stanów Zjednoczonych lub weksli skarbowych, oraz zawiesiła przepisy odnoszące się do podatku emisyjnego i minimalnej stopy dyskontowej w razie obniżenia pokrycia biletów Rezerwy Federalnej poniżej 40%. Ponadto ustawa ta upoważniła Ministra Skarbu do zwiększenia emisji srebrnych certyfikatów i biletów skarbowych oraz upoważniła Prezydenta do ustalenia nowego parytetu dolara nie poniżej 50% dawnej wartości.

W czerwcu 1933 ^r- Kongres uchwałą swoją w sprawie płacenia złotem uchylił t. zw. klauzulę złotą zarówno w zobowiązaniach publicznych, jak i prywatnych i uznał za prawny środek płatniczy wszystkie monety i bilety kursujące w Stanach Zjednoczonych, w tern bilety: Rezerwy Federalnej, Banków Rezerwowych i Banków Narodowych. Ostatnim ważnym aktem ustawodawczym z tego roku był Banking Act of 1933, który nałożył na Federal Reserwe Board i na Banki Rezerwy Federalnej obowiązek ścisłego kontrolowania banków członkowskich, zwłaszcza w dziale kredytów udzielanych na zastaw papierów. Jednocześnie wspomniana ustawa, zabraniając bankom subskrybowania z własnych funduszów emisyj papierów, dokonywanych przez siebie lub pokrewne instytucje, przeprowadziła zupełne rozdzielenie interesów depozytowych od interesów inwestycyjnych. Poza tern Banking Act zakazał bankom członkowskim płacić odsetki od wkładów bezterminowych i powołał do życia instytucję ubezpieczenia wkładów t. zw. „Federal Bank Deposit Insurance Corporation", do której obowiązkowo musiały przystąpić banki członkowskie, wpłacając na ten cel ¹/»% posiadanych depozytów. Wkłady do 10 tys. doi. zostały ubezpieczone w całości, od 10 do 50 tys. doi. — w 75%-ach, a pcmyżej 50 tys. doi. w 5°%-ach (normy te zostały zmienione ^{w I}935 ^r- przez nową ustawę bankową, która najwyższą kwotę ubezpieczonego wkładu pojedynczego klienta określiła na 5 000 doi., a wysokość składki ubezpieczeniowej na ¹/₁,% ogólnej sumy wkładów rocznie). Otwarcie banków po świętach bankowych nastąpiło w połowie marca, wkrótce potem zaczęły wracać do banków wfkłady, co pozwoliło bankom zmniejszyć zadłużenie w Bankach Rezerwy Federalnej, dzięki czemu znacznie zmniejszył się obieg biletów. W maju rozpoczęły Banki Rezerwy Federalnej ponownie zakupywać obligacje Stanów Zjednoczonych, aby w ten sposób jeszcze więcej upłynnić rynek i przyczynić się do ożywienia gospodarczego. W połowie kwietnia 1933 r. wystąpiła zniżka kursu dolara zagranicą, a z końcem tego roku wyniosła deprecjacja dolara przeszło 35% dawnego parytetu. W styczniu 1934 ^r-uchwalił Kongres „Gold Reserve Act of ^x934“» który upoważnił rząd do przejęcia złota posiadanego przez Banki Rezerwy Federalnej i wydania wzamian certyfikatów złotych. (Certyfikaty te, nieprzeznaczone do obiegu, są odmienne od dawnych certyfikatów złotych wycofanych ustawą z dn. 9. III. 1933 r.). Bicie monet złotych zostało na przyszłość zakazane. Zyski, jakie w związku z dewaluacją dolara wynikły z przeszacowania zapasów złota posiadane-

Encyklopedja nauk politycznych. 11