623
HISZPANJA — HITLER ADOLF I ROZWÓJ HITLERYZMU
*
narodu, Którego gwałtowny i prymitywny temperament potrzebuje zrównoważenia przez ciągłość dziedzicznej władzy monarszej.
Tak dzisiejsze, jak i poprzednie próby wprowadzenia w H. ustroju demokratycz-no-parłamentarnego z monarchją, czy bez niej, zdają się dowodzić, że rządy ludowe, z konieczności zmienne, bez przeciwwagi władzy nadrzędnej mogą być pożyteczne dla rozwoju i całości państwa tylko tam, gdzie struktura społeczna jest tak mocna i zarazem zasobna, że, jak w Anglji, Francji, Stanach Zjednoczonych i t. p., zdrowy instynkt samozachowawczy narodu ogranicza do minimum bieg wahadła politycznego, nie dopuszczając do zbyt skrajnych odchyleń od koniecznej równowagi.
Tych warunków zdaje się H. jeszcze nie posiadać, gdyż jej struktura ekonomiczna i społeczna nie jest jeszcze zrównoważona.
Literatura : Bonnier Gabriel: LSezpćricnce de la dictature mili-taire en Espagne. „Annie politiąueJantńer 1926. — Ca-a filio Leony: Mios Tiempos. 1921. — Chesterton G. K.: The Futurę of Spain. „Fortnightly Rciriew*1. July 1921. — Empinosa Cordero Nicolas: Historia de Espana en America. Madrid 1931. — Galłano Alcala: Espana antę el confiicto europ to. Madrid 1911. — Largo Cabalero F.: Posadot pre-sente y futuro de la Union Generale de Trabajadores. Madrid. — Mousaet Alberta: La Politica Eiterior de Espana 1873—1918. Prologo de de Romanones. Madrid 1918. — Palados; UEspagne et les Traitis. „Dictionnaire Diplo-matique“. Paris 1934. — Pin Jogo: La Mission intemational de la Rasa Hispanica„ Madrid 1929. — Poxxo di Borgo Buc des Le Gćnłral Primo de Riveira. „ Revue de Paris Avril 1929. — Bios Fernando de los: The agrarian Problem in Spain. „International Labour Reviewlt.June 1925.— Roma-nones Comte de: Les demiersjours de la Monarchie. Paris 1930. — Tardieu AndrJ: La Confirence d'Algisiras. Paris 1907. — Young A. K.z Spanish Finance and Trade. 1920.
Władysław Sobański.
Adolf Hitler urodził się dn. 20 kwietnia 1889 r. w Braunau nad Innem, w małem miasteczku Górnej Austrji, leżącem na granicy austrjacko-bawarskiej. Zarówno jego ojciec, Alojzy (syn Johanna Georga Hiedlera i Marji Anny z domu Schiklgru-ber), jak i jego inatka, Klara (córka Johanna Poelzla i Johanny z domu Hitler), pochodzą z chłopskich rodzin niemieckich Górnej Austrji. Ojciec Adolfa, celnik w Braunau, miaJ trzy żony. Trzecia żona Alojzego, Klara Poelzl, dała życie Adolfowi; jego ojciec liczył wówczas już 52-gi rok życia, matka 29-ty.
Młody Adolf miał lat osiem, gdy oddano go do szkoły klasztoru benedyktynów w Lam-bach. Nad głównym portalem klasztoru widnieje herb jednego z przeorów ze swastyką jako głównym motywem. Gdy ciekawy chłopiec zapytał, co ten rysunek oznacza, odpowiedział mu jeden z nauczycieli, że to germański symbol słońca. Po dwu latach, gdy Alojzy H. osiedlił się jako emeryt w Leonding, pod Linzern, przeniósł swego syna do szkoły realnej, znajdującej się w stolicy Górnej Austrji. Tu młody H. zdradza wielkie zdolności rysunkowe; poza rem interesują go dwa przedmioty: historja i geografja. Zdaniem dyrektora szkoły Adolf był uczniem zdolnym, ale mało pilnym i „krnąbrnym". W styczniu 1903 r. umiera jego ojciec, ale matka czyni co może, aby zapewnić synowi dalszą naukę. W r. 1906 Adolf, który nigdy nie cieszył się atletyczną budową, ani szczególnem zdrowiem, poważnie zapada na chorobę płuc. Musi przerwać naukę. Gdy po roku wraca do zdrowia — zachorowuje jego matka i po dłuższej chorobie umiera w grudniu 1908 r.
Młody Adolf miał wówczas lat 17, „pensję sierocą", niewystarczającą na skromne nawet utrzymanie, i wiarę w swój talent malarski. Udaje się do Wiednia w nadziei, że zostanie przyjęty do tamtejszej Akade-mji Sztuk Pięknych. Ale spotkał go zawód, odrzucono jego rysunki i nie przyjęto go ani do klasy malarstwa, ani na architekturę. Aby nie umrzeć z głodu, niedoszły artysta-malarz zarabia na życie jako nie wykwalifikowany robotnik budowlany. Trwa to trzy lata, okres ten bardzo jest ważny w życiu H. Zapoznaje się wówczas nietylko z zagadnieniami społecznemi, ale i z polityką wewnętrzną monarchji. Tu staje się wrogiem marksizmu, tu styka się również ze sprawą żydowską, tu uczęszcza na wiece rodzącego się niemieckiego ruchu robotniczego naro-dowo-socjalistycznego, którego inicjatorami byli Knirsch w Austrji i Jung na Morawach (późniejszy przywódca odnośnego stronnictwa w Czechosłowacji do jego rozwiązania w r. 1933).
Z wiosną 1912 r. przenosi się H. do Mo-nachjum i zarabia tam na życie jako „Archi-tekturmaler". Mieszka w skromnym pokoiku przy rodzinie majstra krawieckiego Poppa, wieczory spędza w domu na czytaniu gazet, broszur politycznych i dzieł z zakresu historji, socjologji i filozofji.
'