Magazyn6
5901

t

KNIES KARL GUSTAY ADOLF — KOALICJA

155

thode. Braunschweig 1853; wyd. II, p. t. Die politische Oekonomie vom geschichtli-chen Standpunkte. Braunschweig 1883. — Die Eisenbahnen und ihre Wirkungen. Braunschweig 1853. — Der Telegraph ais Verkehrsmittel. Tiibingen 1857. — Die Dienstleistung des Soldaten und die Mangel der Konskriptionspraxis. Freiburg 1860. —■ Zur Lehre vom volkswirtschaftlichen Giiter-verkehr. Freiburg 1862. — Das moderne Kriegswesen. Berlin 1867. — Finanzpoliti-sche Erórterungen. Heidelberg 1871. — Geld und Kredit. Berlin 1873—1879. — Weltgeld und Weltmiinze. Berlin 1874. — Karl-Friedrich’s von Baden brieflicher Verkehr mit Mirabeau und Du Pont. Heidelberg 1892.

Literatura : Sehmoller: Zur Literaturgeschichte d. Staats- und Sozialwissenschaften. Leipzig 1888. — Weber M.s Boscher und Knies und das logische Problem der hist. Nationalókonomie. „Jb. f. G.    Jahrg. 1903, 1905, 1906.

Witold Trąmpczyński.

Knight Frank Hyneman.

K. urodził się w r. 1885. Jest profesorem ekonomiki na Uniwersytecie w Chicago (U. S. A). Największe zasługi położył dla zagadnień metody w ekonomice, teorji zysku przedsiębiorcy i teorji kapitału. Uważa on za warunki ciągłego statycznie, t .j. zastojowego gospodarstwa, niezmienność: 1) potrzeb, 2) ilości środków: a) dóbr, ludności i innych czynników fizycznych, b) stanu kultury technicznej i organizacyjno-spo-łecznej, 3) rozkładu własności środków produkcyjnych, 4) stosunków monetarnych, 5) systemu polityki państwowej, objawiającej się w szczególności w wykluczeniu przez nią tworzenia monopoli lub w nadawaniu im ścisłych granic. Zmiennemi, wyznaczanemi przez stan równowagi są: 1) ceny wytworów końcowych i usług, 2) ceny usług produkcyjnych, 3) rozkład środków produkcyjnych między gałęzie życia gospodarczego i wewnątrz nich, między przedsiębiorstwa. Koncepcja ta jest bardzo zbliżona do konstrukcji równań matematycznej teorji ogólnej równowagi stałej. Przechodząc od niej do dalszych stopni badania, za ich zadanie uważa K. analizę procesów dochodzenia elementów gospodarczych do stanu równowagi. W teorji zysku przedsiębiorcy uważa K. zysk za zapłatę za niepewność, jaką ponosi przedsiębiorca, prowadzący przedsiębiorstwo. Rozróżnia on ryzyko i niepewność.

Ryzyko jest przewidzialne i można się od niego ubezpieczyć, czego nie można odnieść do niepewności (uncertainty), która jest nie do przewidzenia i zależy od zmian w warunkach gospodarczych. Kapitał pojmuje K. czysto wartościowo. Jest on sumą czysto abstrakcyjną, nie związaną z konkretnemi dobrami, w których jest ucieleśniona. Dlatego kapitał jest dla K. w warunkach statycznych wieczny. Jeśli jakieś dobro kapitałowe niszczeje, albo z jakiegoś powodu przestaje być rentowne, zastąpienie go przez inne dobro tego samego typu, albo innego typu, ale o tej samej sile dawania zysków, może być uznane za drobnostkę techniczną. Dla teorji bowiem nie jest istotne, czy dobro zostanie zastąpione przez podobne dobro fizyczne, albo przez niepodobne, istotny jest tylko fakt, że ilość zdolności przynoszenia dochodu została zachowana albo wzrosła w społeczeństwie, jako całości.

Ważniejsze prace: Risk, Uncertainty and Profit. New-York 1921. — The Dilemma of Liberalism. Michigan 1933. — Capital, Time and the Interest Ratę. „Economica“, XIV, 1934. Szereg artykułów umieścił od 1915 r. w „American Economic Review“, „American Journal of Sociology", „Journal of Political Economy", „Quarterly Journal of Economics“, „Encyclopaedia of the Social Sciences" i w innych. Część ważniejszych artykułów K. została zebrana i wydana p. t. The Ethics of Competition and other Es-says. London 1935. — Pełna bibljografja prac K. do r. 1935 znajduje się w The Ethics of Competition and other Essays.

Witold Trąmpczyński.

Koalicja.

1. Geneza. 2. Okres wojenny. 3. Okres powojenny.

1. Geneza. Koalicja oznacza przymierze kilku państw; w szczególności nazywać się tak zwykło ugrupowanie państw, które w wojnie 1914—1918 r. pokonały Niemcy i ich sojuszników. Koalicja ta powstała z sojuszu francusko-rosyjskiego i z porozumienia francusko-angielskiego t. zw. En-tente Cordiale. Później dopiero, już w czasie wojny, przyłączyły się do tego trójprzy-mierza i inne państwa. Zbliżenie, a później sojusz francusko-rosyjski spowodowany był coraz bardziej zaostrzającym się antagonizmem pomiędzy Rosją a Austro-Węgra-mi. Dn. 18. VI. 1887 r., w okresie szczególnie silnego napięcia w stosunkach austro-

4