Magazyn69301

KASY OSZCZĘDNOŚCI

P. K. O. wprowadza w r. 1926 tak zwane wkłady premjowane. Dotychczas wydano już pięć seryj książeczek premjowanych.

Trzecim rodzajem wkładów oszczędnościowych są wkłady w złotych w złocic, krajowe i emigracyjne. Właściwość tych wkładów polega na tern, że wypłata odbywa się w złotych obiegowych w oparciu o parytet złota. Wkłady tego typu wprowadzone zostały w okresie silnych wahań kursowych marki polskiej. Obecnie, w okresie ustabilizowanych stosunków walutowych, nie odgrywają one większej roli dla wkładców krajowych. Od r. 1933, w którym osiągnęły one najwyższy poziom, wykazują wyraźny spadek. Liczba książeczek tego typu spadła z 1 835 do 1 152 (w końcu 1937 r.), a suma wkładów w złotych w złocie krajowych spadła z 22 milj. zł do 13,1 milj. zł. Również wkłady emigracyjne w złotych w złocie nie wykazują większych wahań. W r. 1937 P. K. O. posiadała 3 023 książeczek tego typu na sumę 7,8 milj. złotych.

Wreszcie wspomnieć trzeba o wkładach pochodzących z przerachowania wkładów złożonych swego czasu przez polskich emigrantów w pełnowartościowych walutach do polskich placówek dyplomatycznych lub do dawnej P. K. K. P., a następnie przekazanych w markach polskich do P. K. O., które w sprawozdaniu tej instytucji figurują pod nazwą „wkłady zwaloryzowane". Zwaloryzowano 42 420 książeczek na sumę 33,8 milj. zł. W związku z likwidacją tych wkładów w drodze losowań amortyzacyjnych wkłady tego typu wykazują stały spadek. Po roku 1937 pozostało jeszcze do amortyzacji 18 532 książeczek na sumę 14,6 milj. złotych.

91,6% ogólnej sumy wkładów przypada na wkłady zwykłe, reszta — 8,4% — na pozostałe rodzaje wkładów. Taki układ wkładów oszczędnościowych jest zrozumiały, zwłaszcza jeżeli się uwzględni prostotę konstrukcji wkładów zwykłych. Wkłady pozostałe posiadaja charakter wkładów specjalnych.

Pod względem terminu związania kapitałów złożonych, rozróżnia się dwa zasadnicze typy wkładów: wkłady złożone na krótki termin i złożone na dłuższy termin. Przeprowadzenie ścisłej granicy pomiędzy temi dwoma rodzajami wkładów jest oczywiście niemożliwe. Biorąc jednak pod uwagę fakt stałego przyrostu wkładów w tej instytucji, jasnem się staje, że chodzi tu głównie o wkłady posiadające charakter długoterminowy, co pozwala instytucji lokować kapitały w znacznej mierze na dłuższy termin.

Najpoważniejszy odsetek oszczędzających w P. K. O. rekrutuje się z pośród pracowników umysłowych i robotników, na których przypada 42,9 % ogólnej liczby oszczędzających, następną grupę stanowi młodzież szkolna — 21,3%, rolnicy — 5,6%, wolne zawody — 4.3%, służba domowa — 4,3%, handlowcy i kupcy — 3,6%. Przemysłowcy i kapitaliści stanowią minimalny odsetek ogólnej liczby oszczędzających.

Rozwój sumy wkładów oszczędnościowych w latach 1924—1937 przedstawia się następująco:

Rok	Suma wkładów w milj. zl	Liczba książ. oszczędn. w tys
1924	7,6	57,8
1925	12,6	81,6
1926	24.6	113.2
1927	67,6	179,6
1928	122,3	298,3
1929	173,0	434.3
193°	253.7	605,5
1931	332,2	761,4
1932	444.9	953.4
1933	506,5	1 *54.7
1934	624.4	1 478,6
1935	679.3	1 892,1
1936	663,7	2 286,8
1937	781,8	2 919,7

Akcja oszczędnościowa P. K. O. nie zamyka się w granicach kraju. Począwszy od roku 1928 instytucja organizuje ruch oszczędnościowy wśród polskiej emigracji europejskiej, głównie we Francji i Niemczech, a następnie wśród emigrantów w krajach zamorskich. Od r. 1930 akcję tę prowadzi obok P. K. O. założony przez nią i będący jej własnością Bank Polska Kasa Opieki. W obecnej chwili Bank ten posiada cztery główne placówki zagraniczne, mianowicie Oddział w Paryżu, w Buenos-Aires, w Tel-Aviv oraz Wydział Przekazowy przy Linji Gdynia—Ameryka w New Yorku i 28 agencyj i ekspozytur. Poza działalnością oszczędnościową i przekazową Bank wykonuje również i inne czynności bankowe, a w szczególności operacje kredytowe, wynikające z potrzeb terytorjalnych. Bank wykorzystuje wszelkie możliwości ekspansji gospodarczej naszego kraju; szczególny nacisk kładzie na kredytowanie tych przedsię-