Magazyn69101

KASY OSZCZĘDNOŚCI

w instytucjach finansowych. W końcu 1936 roku kapitały własne kas gminnych wynosiły 8 833 tys. zł, wkłady — 8 431 tys. zł, na zadłużenie w instytucjach finansowych przypada suma 8 460 tys. zł. Kapitały zakładowe otrzymują gminne kasy od zakładających je gmin. Kapitały zasobowe tworzone są z osiągniętych zysków. W r. 1936 przeciętna suma kapitałów własnych na jedną kasę wynosi 9 891 zł. Liczba kont wkładowych w końcu 1936 r. wynosi 152 tys. Przeciętny wkład na jednej książeczce wynosił w tym roku 55,4 zł. Z sumy 8 460 tys. zł zadłużenia gminnych kas na kredyty uzyskane w Państwowym Banku Rolnym przypada kwota około 8 milj. zł, reszta sumy zadłużenia przypada na kredyty udzielane kasom gminnym przeważnie przez komunalne kasy oszczędności. Jeżeli chodzi o akcję kredytową, instytucje te, stojąc najbliżej rolnictwa, udzielają przeważnie kredytów rolniczych na zakup inwentarza żywego i martwego na remont budynków gospodarskich, spłaty familijne i t. p. W 1936 roku 84,9% ogólnej liczby pożyczkobiorców rekrutuje się spośród rolników. W r. 1936 stan kredytów udzielonych przez kasy gminne osiągnął poziom 25,5 milj. zł przy liczbie pożyczek 193,6 tys. Poza właściwą akcją kredytową kasy gminne biorą udział w rozprowadzaniu kredytów towarowych w nawozach sztucznych, dostarczanych przez Państwowy Bank Rolny.

4. Pocztowa Kasa Oszczędności w Polsce (P. K. 0.)- oj Zadania i ustrój. Pocztowa Kasa Oszczędności powołana została do życia dekretem Naczelnika Państwa z dnia 8 lutego 1919 r., który powołuje P. K. O. „jako państwową instytucję obrotu pienięż-nego“ (Dziennik Praw Państwa Polskiego rok 1919 Nr. 14, poz. 163). Ustawa z dn. 19 maja 1920 r. nadaje tej instytucji odrębną osobowość prawną. Ostateczna krystalizacja form organizacyjnych tej instytucji znalazła swój wyraz w rozporządzeniach Prezydenta R. P. z dnia 27 czerwca 1924 r. (Dz. U. R. P. Nr. 55, poz. 545) oraz z dnia 21 lutego 1927 r. (Dz. U. R. P. Nr. 15, poz. iii).

Założenie Pocztowej Kasy Oszczędności w Polsce potrzebne było w większej mierze aniżeli w innych krajach. Polska, podzielona na trzy zabory, nie posiadała jednolitego systemu k. o. Istniejące na terenie zaboru instytucje finansowe niezawsze działały zgodnie z potrzebami kraju, a często były wręcz wrogie państwowości polskiej. Stworzenie zatem jednolitej instytucji oszczędnościowej, obejmującej swym zasięgiem cały obszar Polski, było wprost ko-niecznoocią państwową.

Głownem zadaniem Pocztowej Kasy Oszczędności jest przedewszystkiem gromadzenie kapitałów drogą krzewienia zmysłu oszczędnościowego wśród najszerszych warstw ludności, a z drugiej strony zasilanie temi kapitałami w formie kredytów najniezbędniejszych z punktu widzenia ogólnogospodarczego inwestycyj.

Władze 1*. K. O. stanowią: Prezes oraz Rada Zawiadowcza. Prezesa mianuje Prezydent Rzeczypospolitej. W skład Rady Zawiadowczej wchodzą: Prezes jako przewodniczący, czterech delegatów mianowanych przez Ministra Skarbu, oraz dwóch przedstawicieli komunalnych kas oszczędności, względnie spółdzielni kredytowych, mianowanych przez Ministra Skarbu.

Do Prezesa należy między innemi przewodnictwo w Radzie Zawiadowczej, organizacja i ogólne kierownictwo sprawami instytucji, reprezentowanie jej na zewnątrz, przedstawianie rocznego sprawozdania z działalności tej instytucji Ministrowi Skarbu. Do Rady Zawiadowczej należy, poza ogólną kontrolą całej gospodarki, m. in. zatwierdzanie budżetu oraz sprawozdania rocznego i bilansu, decyzja o nabywaniu, zmianach oraz sprzedaży majątku nieruchomego, stawianie wniosków w sprawie otwierania i zwijania oddziałów tej instytucji i oznaczanie wysokości opłat przez nią pobieranych.

Rządowym organem kontroli P. K. O. jest Komisja Rewizyjna w składzie pięciu członków oraz dwóch zastępców, mianowanych przez Ministra Skarbu. Komisja składa sprawozdanie ze swych czynności Ministrowi Skarbu oraz Prezesowi P. K. O.

Do zadań P. K. O. należy: przyjmowanie wkładów oszczędnościowych na oprocentowanie; przekazowy obrót czekowy krajowy i zagraniczny (przekazy, przelewy, akredytywy); wykonywanie zleceń członków obrotu P. K. O. (klientów) w przedmiocie zakupu i sprzedaży oraz przechowywania papierów wartościowych o stałem oprocentowaniu i dywidendowych (tych ostatnich — notowanych na polskich giełdach pieniężnych), oraz walut i dewiz zagranicznych; wykonywanie zleceń członków obrotu P. K. O. (klientów) w zakresie inkasa