Magazyn68901

KASY OSZCZĘDNOŚCI

twa południowe, Związek Śląski, zrzeszający kasy woj. śląskiego oraz Związek Poznański, obejmujący kasy woj. poznańskiego i pomorskiego. Do zakresu działalności związków należy kierowanie polityką finansową k. o. według zasad ustalonych przez Ministra Skarbu, wykonywanie kontroli nad działalnością kas, udzielanie obowiązujących wskazówek i instrukcyj. Władzami związku są: walne zgromadzenie, prezes związku i zarząd. Organem wykonawczym jest dyrektor związku, a kontrolującym — komisja rewizyjna. W walnem zgromadzeniu biorą udział delegaci kas w liczbie i—4 osób, zależnie od wysokości wkładów.

b) Obrót oszczędnościowy. Podstawy działalności komunalnych k. o. stworzyła jak to już wyżej wspomniano, stabilizacja waluty w r. 1924, a ostatecznie w r. 1927. Świadczy o tem silniejszy wzrost wkładów w tych kasach. Od r. 1925 do r. 1928 wkłady oszczędnościowe wzrosły przeszło sześciokrotnie i wynosiły w końcu tego roku 324,4 milj. zł (łącznie z dwoma kasami niekomunałnemi, mianowicie Galicyjską Kasą Oszczędności we Lwowie i Ukraińską Szczadnycią w Przemyślu). W następnych latach tempo przyrostu wkładów jest naogól słabsze, trwa jednak do r. 1932. W r. 1933 k. o. przeżywają spadek wkładów. W następnych latach sytuacja ulega poprawie, a w końcu 1937 r. wkłady oszczędnościowe w komunalnych k. o. osiągnęły sumę 731 milj. zł.

Poza wkładami oszczędnościowemi kasy prowadzą jeszcze wkłady na rachunkach bieżących. Wkłady te wzrosły od r. 1925 do końca 1937 r. z 10-ciu milj. do 94,2 milj. zł. Wkłady obu typów stanowią zatem główne źródło, na którem k. o. opierają swą działalność kredytową. Poza wkładami na książeczki oszczędnościowe oraz wkładami na rachunki bieżące, źródłem, z którego kasy czerpią środki na akcję kredytową, jest redyskonto weksli oraz kredyty zaciągane przez kasy w innych instytucjach finansowych. Ostatnie źródła wykazują jednak w ciągu ubiegłych kilku lat stałe kurczenie. Najsilniejsze tempo wzrostu wkładów oszczędnościowych wykazują kasy województw centralnych i wschodnich, słabsze — kasy woj. poznańskiego i pomorskiego. Natomiast k. o. województw południowych wykazują znaczny spadek wkładów w r.

1933 co pozostaje w związku z dewaluacją wkładów dolarowych.

Rozwój wkładów komunalnych k. o. w latach od 1928—1937 przedstawia się następująco:

Rok	Suma wkładów w milj zł	Liczba książ. oszczędn. w tys.
192S	325	790
1929	397	93h
1930	535	1 151
1931	559	1 199
1932	582	1 264
1933	571	1 288
1934	612	1 378
1935	652	l 475
1936	640	1 535
1937	73i

Równolegle ze wzrostem wkładów wzrasta liczba książeczek; z 790 tys. w r. 1928 liczba ich wzrosła do 1 631 tys. w dniu 31. IX. 1937 r.

c) Akcja kredytowa. Jeśli chodzi o akcję kredytową, komunalne k. o. mają względnie dużą swobodę w doborze lokat. Oprócz S^c/_C wkładów, jakie większe kasy obowiązane są lokować w papierach wartościowych z bezpieczeństwem pupi-larnem, reszta wkładów może być lokowana dowolnie. Komunalne k. o. lokują najczęściej od 5—10 swych wkładów

w bankach państwowych i komunalnych, resztę zaś wkładów przeznaczają na udzielanie różnych rodzajów kredytów. Podstawę akcji kredytowej w komunalnych k. o. stanowią nietylko wkłady oszczędnościowe, lecz również kapitały własne oraz kapitały pożyczone. Stąd wynika, że suma kredytów, udzielonych przez k. o., jest tylko nieznacznie niższa od sumy wkładów oszczędnościowych. Pogotowie kasowe i nieruchomości znajdują pokrycie w innych funduszach.

Podstawy polityki lokacyjnej zawarte są we wzmiankowanem już wyżej Rozporządzeniu z 1934 r. Zgodnie z nowym statutem normalnym, pogotowie kasowe (gotówka w kasie i wkłady w instytucjach finansowych) ma wynosić 10 % wkładów i sald kredytowych na rachunkach bieżących.

W akcji kredytowej komunalnych k. o. dadzą się wyodrębnić dwa zasadnicze typy-kredytów, mianowicie kredyty długoterminowe i kredyty krótkoterminowe. Kredyty długoterminowe, udzielane przeważnie w formie pożyczek hipotecznych, były naj-