Magazyn68401

80

KASY OSZCZĘDNOŚCI

Poza obrotem oszczędnościowym, niektóre typy k. o., przeważnie pocztowe k. o., prowadzą obrót czekowy.

Głównem zadaniem obrotu czekowego jest umożliwienie dokonywania obrotów płatniczych sposobem rozrachunkowym. Poważne sumy wkładów na kontach czekowych, wynoszące np. w Polsce łącznie przeszło 255 000 tys. zł, zasdają w znacznym stopniu obroty gospodarcze w formie kredytów krótkoterminowych. Rozwijający się stale obrót bezgotówkowy pocztowych k. o. umożliwia utrzymywanie, bez szkody dla całokształtu obrotów gospodarczych, obiegu pieniężnego na względnie niskim poziomie, przyczynia się do uniknięcia drożyzny pieniądza, zmniejsza zapotrzebowanie na pieniądz dzienny. Łącznie z obrotem żyrowym instytucji emisyjnej obrót czekowy pocztowych k. o. stwarza jednolity system płatniczy, odciążający wydatnie instytucje emisyjne.

Oprócz korzyści, płynących dla całokształtu obrotów gospodarczych, obrót czekowy oddaje duże usługi samym posiadaczom kont czekowych. Pocztowe k. o., oparte o gęstą sieć urzędów pocztowych, rozsianych po całem terytorjum kraju, dają posiadaczowi konta czekowego dużo ułatwień. Opłaty od obrotu czekowego są zwykle niskie, a obroty bezgotówkowe — przeważnie bezpłatne. Niska zazwyczaj wkładka zawiązkowa umożliwia korzystanie z obrotu czekowego nawet mało zamożnym przedsiębiorstwom i osobom prywatnym. Zamiast trzymać wysokie pogotowie kasowe, posiadacz konta czekowego wpłaca tylko do instytucji czekowej odpowiednią sumę i umożliwia sobie w ten sposób dokonywanie obrotów płatniczych we wszystkich urzędach pocztowych przez wystawienie odpowiedniego blankietu czekowego. Również instytucje finansowe mogą ciągnąć poważne korzyści z posiadania konta czekowego w instytucji czekowej, która spełnia w tym wypadku rolę pośrednika pomiędzy daną instytucją finansową, a jej klientami, mieszkającymi poza siedzibą tej instytucji. Obrót czekowy pocztowych k. o. zwalnia instytucje finansowe od zakładania własnych oddziałów i agentur.

W pewnych krajach k. o. prowadzą również ubezpieczenia na życie. Ubezpieczenie na życie stanowi bowiem jedną z form oszczędności; jest celowem jej uzupełnieniem. Wspólną cechą obu form oszczędzania są te same motywy, skłaniające do oszczędzania, mianowicie instynkt samozachowawczy, który wskazuje na konieczność uchylania lub łagodzenia ujemnych następstw, jakie pociągają za sobą nieprzewidziane zdarzenia losowe. Zasadnicza różnica polega zaś na tern, że oszczędność zwykła, pozostawiona indywidualnej woli jednostek, może odbywać się bez ogiani-czeń, natomiast ubezpieczenie na życie oparte jest na zasadzie wzajemności, dzięki czemu drogą podziału ryzyka umożliwiona jest wypłata zgóry określonego kapitału, zwanego sumą ubezpieczenia, nawet w wypadku nieopłacenia wszystkich składek. Ubezpieczenie na życie nakłada na ubezpieczonego pewnego rodzaju przymus systematycznego oszczędzania. Drogą zwykłą, nawet przy najbardziej systematycznem oszczędzaniu nie zawsze można zebrać zgóry określony kapitał, któryby mógł w przyszłości spełnić swoje przeznaczenie. Ubezpieczenie zaś na życie, posiadając równocześnie zalety zwykłej oszczędności, zapewnia rodzinie byt, nawet w wypadku nieprzewidzianych zdarzeń losowych. Nic więc dziwnego, że ubezpieczenie na życie rozwinęło się już dawno w krajach o wysokim stopniu kultury gospodarczej i stawiane tam jest na-równi ze zwykłą formą oszczędzania. Zagadnienie oszczędności i ubezpieczeń na życie poruszane było również obszernie na kongresach k. o., a zwłaszcza na ostatnim kongresie w Paryżu w 1935 r. W ramach ogólnej dyskusji wyrażano jednogłośnie opinję, że zagadnienia oszczędności i ubezpieczeń na życie nie można traktować jako kwestyj odrębnych, jeżeli chodzi o możliwie wszechstronne zrealizowanie przezorności życiowej, że nie można stawiać zagadnienia oszczędności i ubezpieczeń na życie na platformie — oszczędność albo ubezpieczenie, lecz — oszczędność i ubezpieczenie. Formy te bowiem wzajemnie się uzupełniają. W niektórych k. o., między innemi i w Pocztowej Kasie Oszczędności w Polsce, ubezpieczeni biorą udział w zyskach osiągniętych przez dział ubezpieczeń. W pocztowych k. o. ubezpieczenia na życie można zawierać nietylko za pośrednictwem agentów, lecz również za pośrednictwem urzędów pocztowych. Składki ubezpieczeniowe można uiszczać za pośrednictwem listonoszów.

W akcji kredytowej stosowanej przez k. o. istnieje szereg zasadniczych różnic.