Magazyn64001

136 KLASYCZNA SZKOŁA EKONOMIKI — KLASYFIKACJA STATKÓW

syków. Wiemy jednak, że w warunkach wolnej konkurencji cena równa jest, jak twierdzili klasycy, krańcowemu kosztowi produkcji, a zarazem równa krańcowej użyteczności. Nie przypisujemy tylko kosztom znaczenia czynnika, determinującego cenę: koszt krańcowy równa się cenie, ale wyznacza ją użyteczność krańcowa. Wiemy też, że przy wolnej konkurencji, braku kapitałów, równej zdolności do pracy i równej ocenie jej disutility przez różne jednostki, stosunek cen towarów odpowiadałby stosunkowi ilości pracy, wyłożonej na ich wytworzenie. Oba ujęcia klasyków nie wydają się nam zatem dzisiaj wprost fałszywe, ale uważamy, że rozwiązują szczegółowy i bardzo abstrakcyjny wypadek szerszego zagadnienia. Zarówno owe abstrakcyjne i fikcyjne problemy klasyków, jak i bardziej odpowiadające rzeczywistości zagadnienia (cena monopoliczna, cena przy ograniczonej konkurencji, cena przy rożnem wyekwipowaniu w kapitał i t. p.) rozwiązuje zadawalająco teorja użyteczności krańcowej. Dlatego wolimy się nią posługiwać. Z obecnej perspektywy teorja neo-klasycz-na jest zatem rozszerzeniem i pogłębieniem teoryj klasyków, podobnie jak teorja Newtona była pogłębieniem i rozszerzeniem systemu Kopernika, a teorja względności próbuje rozszerzyć i pogłębić teorję Newtona. System Kopernika był rozwiązaniem szczegółowego zagadnienia w porównaniu z teorją Newtona, ta ostatnia zaś rozwiązuje niektóre zagadnienia z pośród tych, które pragnie rozwiązać teorja względności. Jak teorja Newtona pozostaje prawdziwa (i daje się sprawdzić) w obrębie swoich założeń, tak i teorja klasycznej ekonomji daje prawidłowe rozwiązania przy przyjęciu pewnych abstrakcyjnych i nieco sztucznych założeń. Teorja neo-klasyczna pozwala niektóre z tych założeń odrzucić, dlatego też jej twierdzenia są bardziej realistyczne. Stopniowe wprowadzanie w zakres teorji niewyjaśnionych przez nią dotychczas zjawisk, wykaże zapewne, że i szkoła neo-klasyczna nie daje ostatecznych rozwiązań i będzie w przyszłości traktowana jako system, rozwiązujący szczegółowy wypadek bardziej ogólnych zagadnień.

W języku polskim ukazały się następujące dzieła klasyków: Bastiat F.: Fryderyka Bastiat’a harmonje ekonomiczne. Drezno 1867. — Tenże: Przeklęty pieniądz. Warszawa 1865. — Chevalier M.: Wpływ swobód ekonomicznych na postęp społeczeństwa. Warszawa 1870. — Tenże: Ekonomja polityczna. Ustęp o organizacji pracy. Warszawa 1854. — Dunajewski J.: Wykład ekonomji politycznej. Kraków 1935. — Malthus T. R.: Prawo ludności. Warszawa 1925. — Mili J. St.: Zasady ekonomji politycznej z niektóremi zastosowaniami do ekonomji społecznej. Petersburg 1859/60. — Ricardo D.: Zasady ekonomji politycznej i opodatkowania. Warszawa 1929. — Say J. B.: Wykład ekonomji politycznej czyli proste wyłuszczenie, jak się tworzą, rozdzielają i spożywają bogactwa. Warszawa 1821. — Skarbek F.: Pisma pomniejsze, tom I. Pisma ekonomiczne. Warszawa 1936—37 — Tenże: Ogólne zasady nauki gospodarstwa narodowego. Warszawa 1926. — Tenże: Elementarne zasady gospodarstwa narodowego. 1931. — Smith A.: Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Warszawa 1927. — Tiih-nen H.: Państwo odosobnione w stosunku do rolnictwa i ekonomji społecznej. Warszawa 1859.

Literatura: Catmam A hiatory of the theories of production and distribution in english political economy from 1776 to 1848. London 1924. — Glde K. i Rist Mi.: Historja doktryn ekonomicznych od fizjokratów do czasów najnowszych. Warszawa b.d.— Młeydel A.: Pogląd na rozwój ekonoruji. „Czasopismo prawnicze t ekonomiczne”. Kraków 1929. — Ing.am J. Mi.: Historja ekonomji politycznej. Kraków 1907. — Spann O.: Die Haupt-theorien der Yolkswirtschaftslehre auf lehrgeschichtlicher Grund-Łagc. Lcipzig 1936.

Adam Heydel.

Klasyfikacja statków.

K. s. jest instytucją, ogólnie znaną w żegludze morskiej, a łączy się z zagadnieniem bezpieczeństwa żeglugi. Zadaniem klasyfikacji jest zaszeregowanie statku do pewnej „klasy", czyli ustalenie jego charakteru i jakości. Przeprowadzają klasyfikację statków t. zw. towarzystwa klasyfikacyjne (societes de classification), których zaświadczenia (certyfikaty klasyfikacyjne) są ogólnie uznawane. Aby otrzymać właściwą klasę, statek musi się poddać perjodycznej kontroli towarzystwa klasyfikacyjnego co do jego stanu, przyczem musi on odpowiadać wydanym przez towarzystwo przepisom bezpieczeństwa. W wyniku tej kontroli towarzystwo stwierdza dotychczasową zdolność statku do żeglugi, a co za tern idzie dotychczas posiadaną klasę; w razie zaś stwierdzenia niezdolności statku do żeglu-