Magazyn6001

24

NEOKLASYCZNA SZKOŁA W EKONOMICE

w vykres geometryczny, posługują się oni także analizą matematyczną.

Wyodrębnienie poszczególnych „rynków" od reszty układu gospodarczego oraz uwzględnienie dynamicznego momentu tworzenia się równowagi wysuwa na czoło pojęcie popytu i podaży, jako główny środek analizy procesów rynkowych. Przywiązując centralne znaczenie do pojęcia popytu i podaży oraz rozróżniając podaż długo-i krótko-okresową, Marshall świadomie nawiązywał do tradycyjnych pojęć i metod szkoły klasycznej, dążąc raczej do ich udoskonalenia i wysubtelnienia, aniżeli do zastąpienia czemś zgoła nowem. Stąd też wzięła się nazwa „szkoła neoklasyczna". Z wymienionych trzech szkół (austrjackiej, matematycznej i neoklasycznej) szkoła matematyczna zajmuje niewątpliwie pierwsze miejsce pod względem zasięgu, ogólności i ścisłości swej metody. Koncentrując zaś swą uwagę na równowadze ogólnej całego układu gospodarczego, reprezentuje również ważną część tradycji ekonomji klasycznej. Wszak klasyczna teorja wartości, zwłaszcza w postaci, nadanej jej przez Ri-carda i Marxa, była nici-em innem jak teo-rją równowagi ogólnej. Ale wyższość teoretyczna metody równowagi ogólnej jest zarazem źródłem trudności jej praktycznego stosowania. Uwzględniając współzależność wszystkich elementów, metoda ta mało się nadaje do badania zagadnień konkretnych. Natomiast metoda równowag cząstkowych, oparta na założeniach upraszczających, redukujących ilość zmiennych do dwóch lub kilku, okazała się szczególnie płodna przy badaniu konkretnych zagadnień. To też rozwój nauki ekonomicznej w ciągu ostatniego dwudziestolecia jest ściśle związany z używaniem i udoskonaleniem narzędzi poznawczych, stworzonych przez szkołę neoklasyczną. W ostatnich czasach daje się jednak zauważyć dążenie do ściślejszego zespolenia metod równowagi cząstkowej z metodą równowagi ogólnej. W rezultacie dążenie to musi doprowadzić do syntezy dorobku szkoły neoklasycznej z dorobkiem szkoły matematycznej.

Ojcem i głową szkoły neoklasycznej był Alfred Marshall (1842—1924). Bardzo bliski temu kierunkowi, choć zbliżony także do szkoły matematycznej, był współc zesny Marshallowi F. Y. Edgeworth (1845 do 1926). W Cambridge, miejscu działalności

Marshalla, wytworzyła się pewna tradycja szkolna, t. zw. tradycja marschallowska, która stała się podstawą t. zw. szkoły w Cambridge (Cambridge school). Głową jej jest następca Marshalla na katedrze, A. C. Pi-gou (ur. 1877), a do najwybitniejszych jej przedstawicieli należą: H. D. Henderson (obecnie w Oxfordzie), D. H. Robertson, J. M. Keynes, Joan Robinson, P. Sraffa, G. F. Shove, R. F. Kahn, R. F. Harrod (Ox-ford), A. P. Lerner (Londyn). W Stanach Zjednoczonych F. M. Taylor (1855—1932), F. H. Taussig (ur. 1859), A. A. Young (1876—1929), J. Viner (ur. 1892), F. B. Garver (ur. 1884), E. Chamberlin reprezentują (wzgl. reprezentowali) kierunek mar-shallowski. We Francji L. Colson (ur. 1853) samodzielnie rozwinął system teoretyczny, posługujący się metodą równowag cząstkowych. Szkoła neoklasyczna wywarła dominujący wpływ na niemal wszystkich ekonomistów anglosaskich, choć wielu z nich uwzględnia także podejścia szkoły austrjackiej i matematycznej. Najwybitniejsi w tej grupie są w Stanach Zjednoczonych: J. B. Clark (1847—1938), T. N. Carver (ur. 1865), F. A. Fetter (ur. 1863), I. Fisher (ur. 1867, silnie zbliżony do szkoły matematycznej) i F. H. Knight (ur. 1885); wAn-glji: P. H. Wicksteed (1844—1927), L. Rob-bins (ur. 1898, zbliżony do szkoły austrjackiej). We Włoszech M. Pantaleoni (1857— 1924) zajmował stanowisko, będące syntezą podejścia szkoły neoklasycznej oraz austrjackiej, a E. Barone (1859—1924), w zasadzie reprezentujący szkołę matematyczną, posługiwał się metodą równowag cząstkowych w swoich „Principi di economia pura". Syntezę metod szkoły matematycznej i neoklasycznej przeprowadzają obecnie II. Schultz w Stanach Zjednoczonych oraz J. R. Hicks i R. G. D. Allen w Anglji. W Szwecji K. Wicksell (1851—1926) już w r. 1901 dał pierwszy wykład syntetyczny doktryn szkoły austrjackiej, neoklasycznej i matematycznej. W Polsce stanowisko metodologiczne szkoły neoklasycznej podziela E. Taylor, który metodę szkoły neoklasycznej określa mianem metody „semi-matematycznej", metodą tą zaś posługują się również A. Heydel, F. Zweig, E. Lipiński, J. Libicki. Do syntezy z metodą szkoły matematycznej (którą reprezentował W. Zawadzki) zdążają St. Wiśniewski, W. Hagemejer, J. Drewnowski, A. Wakar. Teorję zatrudnienia, podobną