Magazyn68601

374

— listków naprzemian- albo naprzeciw ległych, bardzo-krót-koogoneczkowych, jajowato-lancetowatych, krótkokończystych i to z cicrńkiem, w podstawie zaś zaokrąglonych, 2 ’/₂" i 10"'. Kwiatkach równoczesnych z liśćmi i zawsze podlistnych, z przysadkami błoniasto-łuskowaty mi, jajowato-lancetowato o-strymi i czerwonawowłosymi ; męzkich w gronach złożonych, wzniesionych i rozwijających się po 3 czy 4 z pąka wełnisto-łuskowatego; a żeńskich jeszcze w większych i bardziej złożonych prawie- wićchach. Pestczakach jajowo - okrągławych, wielkości grochu, ciemnozielonawo-modrych, suchych; z pestką czerwonawą; a nasieniem zielonawćm. — Znachodzi Bię we wszystkich krajach nadśródziemnomorskich, zwłaszcza też w Lewancie aż do Indyi; a nawet we Francyi i Hiszpanii jako krzew; kwitnie w kwietniu.

Przez nacięcie pnia i gałęzi, otrzymuję z niego terpentynę cypryjską, prawdziwą lub z Ohio— Terebinthina cypria v. Tera v. de Chio, lecz w tak mułśj ilości, iż w handlu prawie nieznamy jak tylko fałszowani} przez otrzymywaną z drzew szpilkowych; w czystym al bowiem stanie jest ona całkiem nie ostra w smaku, a woni jakby kopru: należy zaś do środków nader gojących, użyta zewnętrznie.

Gat. 3. P. Lentyszek [P. Lentiscus Lin.], inaczćj Drzewo mastyksowe czy mastykowe lub Mastyk. W. t. 08.— Drzewo zaledwie 15' najwyższe, lub częścićj krzew mało co niższy a nader gałęzisty jakby w wićrżbowe rózgi szare. Z liśćmi trwałymi, odstającymi, całkiem gładkimi i nagimi, parzy-stopićrzastyrai w 3 albo 4 pary — listków bezogoneczkowych, naprzemian- i naprzeciw-ległych, już lancetowatych, już prawie równowązkich, już i jajowatych, tępych lecz zcierńkiem w końcu, w brzegu nieco podwiniętych, skórzastych, 8—12"' i 3—5"’; na ogonku głównym Bkrzydlastym. Kwiatkami w gronach złożonych, wzniesionych, krótkich, kątowych; męz-kimi bardzo-krótkoszypułeczkowymi, czerwonawo-źółtymi, o 3 lub 5ciu lateczkach kielicha maluchnych i nierównych;— a żeńskimi dłużćj-szypułeczkowymi, zielonawymi, z łateczkami kielicha dłuższemi i ostrzejszemu Pestczakami jak drobne porzćczki, czerwonymi z czasem czerniejącymi, o czarnćj pestce.— Porasta Bpiekowiska i skaliste miejsca w krajach nadśródziemnomorskich, a najwięcćj na Wschodzie; jednak znachodzi się jako krzew i w Europie zachodniej: kwitnie w kwietniu i maju.

Na Wschodzie przez nadęcie kory, otrzymują z niego mastyk czyli mastyks albo żywicę Mastyk— Mastiche, Mastix v. resi-na Mastix w nadzwyczaj wielkiej okwitości; a to w 2ch gatunkach: m. wyborowy lub w ziarnach— M. ciec ta v. in granis w najczystszych, drobnych i białych lub nieco żółtawych bryłkach ; oraz m. zwyczajny— M. in Bortis wielu obcerai istotami zanieczyszczony, i to barwy róźućj. Podstawą obu jest tak zwany mastychin. Używanym on bywa wewnętrznie w śluzotokach przeciągłych, zwłaszcza płuc; zewnętrznie