page0053

R. LIV. O poznaniu aniołów 45

I z tego także powodu nazywa się aniołów rozumami i umysłami, jak powyżej powiedziano (par. 3).

Na to zaś, co się zarzuca przeciwko temu, można dwojako odpowiedzieć. Jednym sposobem, że powagi owe mówią według zdania tych, którzy twierdzili, że aniołowie i szatani mają ciała z natury z nimi złączone. 1 zdaniem tern często się posługuje w swych dziełach Augustyn, choć nie zamierza stawiać takiego twierdzenia; stąd mówi XXI de Civ. Dei, że wiele nie potrzeba pracować nad rozważaniem tego.

Drugim sposobem można powiedzieć, że powagi te i podobne należy rozumieć przez niejakie podobieństwo; ponieważ, skoro zmysł posiada pewnego rodzaju dostrzeżenie swoistego przedmiotu zmysłowego, jest zwyczajem, że gdy coś poznajemy na pewne, mówimy, że to czujemy (sentire). Stąd też pochodzi wyraz sententia (zdanie). — Doświadczenie zas można przypisywać aniołom odnośnie do podobieństwa rzeczy poznanych, a nie odnośnie do podobieństwa władzy poznającej. Powstaje w nas bowiem doświadczanie, gdy poznajemy przez zmysł poszczególne rzeczy; aniołowie zaś poznają przedmioty poszczególne, jak to się pokaże poniżej (R. LVII, 2), lecz nie przez zmysł. Można jednak przyjąć w aniołach pamięć, odnośnie do tego, jak ją Augustyn przyjmuje w umyśle; choć nie może być ich własnością, o ile się ją przyjmuje jako część zmysłowej duszy. — Podobnie należy powiedzieć, że się przypisuje szatanom przewrotną wyobraźnię, stąd, że fałszywie oceniają w praktyce prawdziwe dobro; w nas zaś powstaje złuda z wyobraźni, przez którą czasem chwytamy się podobieństw rzeczy jako rzeczy samych, jak to widać u śpiących i obłąkanych.

http://rcin.org.pl