— 66 —
744 Kok 18G7 graniezny pomiędzy drugim a trzecim okresem stanowi datę historyczną w dziejach urządzeń ogniowych, odtąd bowiem zaczyna się funkcyonowanie towarzystw ogniowych akcyjnych z posta-nowionem—i w następnych dwóch latach spełnionem, zwinięciem Dyrekcji Ubezpieczeń w Królestwie Dolskiem. Jestże to zbieg okoliczności przypadkowy, że klęski ogniowe zmniejszają się z rozwojem tó| Instytucji, następnie mnożą w większej nierównie proporc-yi z jej upadkiem? W punkcie podpaleń cyfry wykazują się jeszcze wyższe; większy ubytek w okresie II, większy za to przyrost w UI-m. Ponieważ wzmaga się ludność, zwiększa też ilość zabudowań a jeszcze coraz więcej upowszechnia się użycie materyałów zapalnych i wybuchających, ciągły przeto a stopniowy przyrost pożarów mielibyśmy za wy-tłomaczony *). Ale tej stopniowości nie widzimy; owszem widzimy minus a potem plus; a z drugiej strony, stosunek fen szczególniej wy-datnieje na pożarach wynikających ze zlej woli. Czyżby w’ miarę zwiększenia naturalnych przyczyn pożaru, wzrastała i chęć ich wywoływania? Na rezultat niniejszy stan atmosferyczny nie wykazuje żadnego wpływu: średni ciepłostan pozostaje prawie niezmienny; pod względem osadów atmosferycznych okres II okazuje się znacznie suchszym od I-go, przeciwnie okres III mokrzejszym. Tymczasem wahanie się liczby pożarów w pojedyńezych latach okazuje się w widocznym związku ze stanem atmosferycznym. Maximum pożarów (2822) i podpaleń (672) przypada na r. 1874 wyjątkowo suchy i upalny w całym naszym kraju, minimum na rok 1867 pamiętny latem ebłodnem i slotnem i najwię.kszemi od r. 1844 wezbraniami wód w Królestwie Dolskiem i Galicji. Dalej, lieznemi pożarami odznaczyły się lata 1863, 1865, 1868, 1873, 1876, również gorące i suche; przeciwnie minimalne cyfry pożarów znajdujemy w latach mokrych i chłodnych 1849, 1853, 1855. 1870 i t, d.
ł) Charakterystyczny jest w naszym wieku ciągły przyrost pożarów w salach widowisk publicznych. Gdy w XVII wieku we wszystkich krajach Europy i Ameryki liczono 17 pożarów teatrów, w XVIII wieku 39, w obecnym wieku zdarzyło się do r. 1830 przypadków takich 30, od r. 1S30 -40, 31, r. 1841—50 : 33, r. 1851-60 ; 44, r. 1861—70 : 76, r. 1871-80 ; 118. W dwóch ostatnich latach było już takich przypadków 37, z których 1 (w Wiedniu grudnia rok 1781) wyjątkowo wielkiego rozmiaru. Por. Aug. Foelsch. „Theaterbrande und ihre Verhiitung“. Hamburg 1878.