page0172

168

czas psychologiczny, postanowił Donders zmodyfikować swe> doświadczenia w ten sposób, by oddzielić czas przystosowania organu od czasu potrzebnego na wykonanie aktu psychicznego.

W tym celu wygłaszał najrozmaitsze litery, ale kazał z nich powtarzać tylko jedną i zawsze tę samą, ilekroć ją wymówi; inne miały pozostać bez odpowiedzi. W ten sposób pomocnik, nie wiedząc naprzód, jaka głoska zostanie wymówiona, trzymał już swój organ głosowy w naprężeniu, by powtórzyć umówioną literę, skoro ją posłyszy.

Trzy serye doświadczeń zrobiono; w pierwszej eksperymentator wygłaszał jedną tylko głoskę, którą pomocnik miał powtarzać; w drugiej seryi wygłaszał    Donders różne głoski,

a pomocnik miał je również wszystkie wygłaszać; w trzeciej wreszcie eksperymentator wygłaszał również rozmaite litery, lecz pomocnik miał tę tylko powtórzyć, co do której się naprzód ugodzono.

Rezultatem tych badań był następujący średni czas fizyo-logiczny:

Dla pierwszej    seryi    0*201    sekundy.

»    drugiej    „    0*284

„    trzeciej    „    0*237    „

„Z tych liczb wynika, mówi Herzen na (na str. 81),. że wykonanie ruchu nieprzewidzianego wymaga rzeczywiście pewnego czasu, który jest wyrażony przez różnicę między drugą a trzecią seryą = 0*047 sekundy. Lecz nie wiadomo, czy ta różnica wypada na akt woli, na czynność myślną, czy tylko na przystosowanie mięśniowe. Przeciwnie, różnica między pierwszą a trzecią seryą, wynosząca 0*036 przypada tylko na akt czysto psychiczny, na odróżnienie między dwoma wrażeniami “.

Pomijając różnice czasów psychologicznych, które u Her-zena zmieniają się jak w kalejdoskopie (bo raz wynosi czas psychol. tylko 7io sekundy, to znów 0*12, 018, 0*16, a nareszcie już tylko 0*036 sek.), każdy widzi, że zapomina ten

http://rcin.org.pl