page0033

25

Reggio — Regillo da Pordenone

światły teolog^- żydowski, exegeta biblijny i krytyk zajmujący piewszorzędne miejsce w nowoezesnem postępowem piśmiennictwie żydowskiem. Urodził się w Gorycyi (Gorz) w państwie Austryjackiem d. 15 Sierpnia 1784, umarł tamże 1856 r. Po ukończeniu nauk szkolnych, poświęcał się edukacyi młodzieży swego wyznania, w latach 1810, 1811 i 1812, był professorem w Gorycyi; on głównie przyczynił się do założenia w Padwie rabiniczneg'o kollegijum i w ogólności przeważnie wpłynął na oświatę włoskich żydów. Z jego drukowanych pism następujące zasługują na wzmiankę: 1) Broszura stanowiąca przedmowę do jego objaśnienia pięcioksięgu Mojżesza połączona z rozprawą p. t.: Torah myn ha-Szatnaim t. j. Zakon pochodzi z nieba (Wiedeń, 1818; 2) Tora i iJulmn (Zakon boży), przekład włoski pięcioksięgu Mojżesza i nowy kommentarz do tegoż (Wiedeń, 1821); 3) Broszura o potrzebie założenia szkoły rabinów (Wenecyja, 1822); 4) Ha- Terali weha-Filozofia (Wiedeń, 1827); w szacownem tern dziele, którego ocenc napisali: Dernburg W drugiej części Czasopisma Geigera i Dr. Goldenthal w Mg. Zeitung Philippsona z r. 1838 w Beiblatt, autor wykazuje, że judaizm i filozofija nie są z sobą w sprzeczności. Rozdział jeden z tegoż pisma noszący tytuł: tla-ohtm acha-Adam (Świat i człowiek) wydrukowany został powtórnie z uwagami nad nim w wydanej w Bamber-gu, 1837 przy Martinet’a Chrestornaty i: 5) Wierszowy przekład księgi biblijnej Jezajasz na język włoski (Uditio, 1831): 6) IV o wy komentarz z przedmową i uwagami nad teologiczno-filozoficznem dziełem, Bechinat ha-Daf Elijasza del Medigo (Wiedeń, 1833); 7) Igerot Jaszar, listy naukowe obejmujące rozmaite krytyczne badania (część pierwsza w Wiedniu, 1834; tamże, 1836); 8) Maamat■ ha- Tygiachaf, rozpraw a rabiuiczna o goleniu w pół święta żydowskie tak zwane Chol-Hamocd (Wiedeń, 1835); 9) Mapie ach cl )legiJat Ester (Prolegomenon in librnm Esther, Wiedeń 1841); poszukiwanie history-czno-krytyczne, dotyczące księgi biblijnej Ester. Ocenił to pisemko Jost (ob,) w swoim Czasopmnie z r. 1841.    10) Bechinaih ha-Kabbalah (Roztrząsanie

Tradycyi, Gorycyja 1852). Dwie części, z których pierwsza złożona z dwóch broszur p. t.: Kol Sahaf i Szaagat Ąrje jest wydrukowanym rękopismem anti-talmudycznym Leona (li Modena w Parmie się znajdującym; druga zaś roztrząsa, o ile treść zawarta w pierwszej jest uzasadnioną. Dzieło to którego ten-dencyia ,est zreformowanie przepisów i obrządków judaizmu, wywołało przeciw^ autorowi'wielką niechęć i oburzenie zachowawczych żydów; 11) Jal/fut Jaszar, Zbiór rozpraw, (Gorycyja, 1834). Dziełko to obejmuje w sobie teologiczne badania, krytyczne i exegctyczne uwagi nad wielą wierszami biblijnemi. Oprócz tego zamieszczał Reggio liczne artykuły i listy naukowe rozmaitej treści w wielu czasopismach hebrejskich: Bi harc ha Mm, Kerem chemed Cyjon, Jeruszalaim, Bihure ha Szanah, Ocar Kechmad i innych; niemniej podawał do czasopism żydowskich w niemieckim języku redagowanych, mianowicie do Cent rab-Organ J. Buscha, Beiblatt czasopisma Philippsona i Annalen Josta. Zostawił wiele prac w rękopiśmie.    F. Sir.

Regillo da Pordenone (Jan Antoni), właściwie Begi.Uo fJcinio, malarz szkoły weneckiej i współzawodnik Tycyjana, urodzony w Pordenone r. 1484, malował wiele obrazów dla swego miasta rodzinnego, niektóre Mantui, Wi-cenzy i Genui, główne jednak swe dzieła wykonał w Wenecyi. Są niemi: kaplica ś. Rocha, i wspólnie z Tycyjanem sala Pergadi’ów i kościół ś. Jana, przy czern szlachetna między obydwoma o pierwszeństwo wszczęła się walka. Powołany przez księcia Herkulesa II do Ferrary, celem dostarczenia rysunku kartonów do przetykanych dywanów^r flamanckich (arazzi), zmarł tu r. 1540,