tpn w alpach i za alpami9101

81

a w końcu za rządów Syili, Rzymian własnością, do trzeciego rzędu miast cesarstwa liczona, handlowym była portem, przy ujściu rzeki Sarnus do neapolitańskićj zatoki. Pokazują istotnie za wielkim amfiteatrem miejsce, gdzie to miasto, z dwóch stron niegdyś oblane wodą, swą przystań miało. Teraz już tylko mały sączy się tam strumyk, Scafatti-nazwany; naddziad jego, dumny Sarnus, w Wezuwiusza znikł piekielnej otchłani, a razem z nim i grodu jego pamięć.

Karol III pićrwszy przedsięwziął wykrycie zapomnianćj od wieków Pompei, lecz po jego do Hiszpanii powrocie, prace te zaniechane, za Murata dopiero, od 1811 roku do 1814, największe zrobiły postępy, i teraz powoli lecz ciągle idą. Rząd na nie 60,000 skudów rocznie przeznaczył.

Mury miasta prawie dokoła już odsłonięte, pięć bram i jedenaście wież mają. Wieże o trzech, jak widać, niegdyś piętrach do skrytego wejścia miały drzwiczki, posternae zwane. Mury od strony wschodu w tak dobrym są stanie, iż po ich wałach przechadzać się można juk za wesołych pompejańskich czasów. Z nich rozległość miasta i elliptyczny kształt jego, nieco się poznaje. W jednym jego końcu wspaniały teraz wznosi się amfiteatr, w drugim widzisz to odrodzone i codzień odradzające się miasto, ze dwadzieścia mniejszych i większych, krętych i prostych ulic i uliczek jego, świątynie, teatra, fabryki, koszary, i nareszcie wspaniałe grobowe pomniki, z obu stron za rogatkę wiodącćj drogi.

Między amfiteatrem a tą odkopaną częścią miasta, szerokie jeszcze zieleni się pole. Z kilku końców zaczęto odsypywać ziemię dla przekonania się, czy i tam znajdują się również ulice i domy, w środku także jakąś odgrzebano w tym celu budowę, lecz po przekonaniu się iż miasto wszędzie się rozlega, zaprzestano w tamtych grzebać częściach, i już porządkiem, nad jedną tylko pracują stroną.

Ulice porządnym pokryte brukiem, z lawy takićj jak w Neapolu, a pod niemi są, na ujście błotnistej wody, kanały. Każda * nich ozdobiona wyschłą teraz fontanną i rozraaitemi na ścianach malowidłami. Jednę nazwano ulicą dwunastu bożków, Alpy. Tom III.    ^